یک تعبیر مقدماتی و ساده از مفهوم مزرعه بیت کوین این است که به محل نگهداری از دستگاه‌های ماینر بیت کوین، اصطلاحاً Farm یا مزرعه بیت کوین گفته می‌شود. اما یک مزرعه استخراج بیت کوین چیست و چه مشخصاتی دارد؟ هزینه راه‌اندازی و اداره مزرعه بیت کوین چقدر است؟ چرا اداره یک مزرعه استخراج بیت کوین سودآور است؟ آیا فعالیت مزارع بیت کوین در ایران قانونی است؟ سؤالات و نکات زیادی در خصوص مزارع استخراج بیت کوین وجود دارد که در این مقاله به طور مفصل به تشریح آن‌ها می‌پردازیم. در ادامه با ما همراه باشید.

بیت کوین پادشاه ارزهای دیجیتال

بیت کوین پادشاه ارزهای دیجیتال است. کسانی که از ابتدای سال ۲۰۱۰ میلادی اقدام به خرید بیت کوین کرده‌اند، امروز یک رشد خیره‌کننده را در دارایی خود تجربه کرده‌اند. سودآوری بی‌نظیری که در هیچ‌یک از بازارهای مالی دست‌یافتنی نیست. این مسئله تنها در خصوص بیت کوین صادق نیست و سایر ارزهای دیجیتال نیز کم و بیش این مسیر را طی کرده‌اند. اما بیت کوین به عنوان نخستین ارز دیجیتال هم از نظر مالی حجم بسیار زیادی از بازار ارزهای دیجیتال را به خود اختصاص داده است و هم تمرکز رسانه‌ای بسیاری روی آن معطوف است. استخراج بیت کوین به عنوان یکی از فعالیت‌های سودآور در طول یک دهه اخیر در کشورهای مختلف دنیا تبدیل شده است.

منظور از استخراج بیت کوین چیست؟

یکی از اصلی‌ترین مشخصاتی که برای ارزهای دیجیتال می‌توان برشمرد، غیرمتمرکز بودن آن‌ها است. ساتوشی ناکاموتو در وایت پیپر بیت کوین این موضوع را به طور کامل تشریح کرد یکی از اهداف او از ابداع ارز دیجیتال بیت کوین، حذف واسطه‌هایی مانند بانک‌های مرکزی در تبادلات مالی است. او تعداد ۲۱ میلیون سکه بیت کوین را تعریف کرده است. در واقع تعداد بیت کوین‌ها کاملاً محدود است. این ویژگی دقیقاً در تضاد با مفهوم خلق پول توسط بانک‌های مرکزی است که موجب خلق تورم‌های افسارگسیخته در جوامع مختلف می‌شود.

بیت کوین دارای بلاک‌چین اختصاصی خود است و می‌توان به کمک دستگاه‌های خاصی که به عنوان ماینر شناخته می‌شوند، اقدام به استخراج بیت کوین کرد. اما مفهوم استخراج بیت کوین دقیقاً چیست؟

شاید درک علمی و فنی این مسئله نیازمند دانش تخصصی باشد. اما در یک نگاه ساده نیز می‌توان به مفهوم استخراج بیت کوین نگاه کرد. تراکنش‌هایی که در بستر شبکه بلاک‌چین بیت کوین رخ می‌دهد نیاز به تأیید دارد. ماینرها یا استخراج‌کنندگان بیت کوین به کسانی گفته می‌شود که به صورت داوطلبانه مجموعه توان سخت‌افزاری دستگاه‌های تخصصی خود را در خدمت شبکه بلاک‌چین بیت کوین قرار می‌دهند تا کار تأیید تراکنش‌ها به خوبی انجام شود.

ایجاد امنیت در بلاک‌چین بیت کوین توسط ماینرها

هر تراکنش در بستر بلاک‌چین بیت کوین تنها در زمانی تایید می‌شود که در یک بلوک قرار گیرد. ماینرها این فرآیند را به طور کامل زیر نظر می‌گیرند و با حل معادلات ریاضی بسیار پیچیده اقدام به ایجاد بلوک‌های زنجیره بلاک‌چین می‌‌کنند. هرچه تعداد ماینرهای فعال در شبکه بلاک‌چین بیشتر باشد، ضریب امنیت شبکه بالاتر می‌رود. فعالیت ماینرها حمله کردن به شبکه را بسیار سخت‌تر می‌کند و تلاش برای متوقف ساختن زنجیره بلاک چین را ناکام می‌گذارد.

چرا ماینرها سخت‌افزار خود را در خدمت شبکه بلاک‌چین بیت کوین قرار می‌دهند؟

اما سؤالی که به وجود می‌آید این است که ماینرها با چه انگیزه‌ای سخت‌افزار پیشرفته خود را در خدمت شبکه بلاک‌چین بیت کوین قرار می‌دهند؟ در ادامه در خصوص هزینه‌های اداره و راه‌اندازی یک مزرعه بیت کوین توضیح داده می‌شود. واقعیت این است که باید هزینه‌های سنگینی برای این منظور سرمایه‌گذاری شود؛ بنابراین قطعاً نیاز به انگیزه‌های مادی برای این کار وجود دارد.

چرا ماینرها سخت‌افزار خود را در خدمت شبکه بلاک‌چین بیت کوین قرار می‌دهند؟

ساتوشی ناکاموتو در وایت پیپر بیت کوین این مسئله را به خوبی پیش‌بینی کرده است. به ازای هر بلوک که بلاک‌چین بیت کوین به طور کامل تشکیل می‌شود، تعدادی سکه به عنوان پاداش به ماینر اعطا می‌شود. بحث در خصوص تعداد سکه‌هایی که به عنوان پاداش برای این منظور در نظر گرفته شده است، در این موضوع نمی‌گنجد و باید در جای دیگر به طور مفصل به آن پرداخته شود. اما با توجه به رشد قیمت بیت کوین پاداش‌هایی که در نظر گرفته می‌شود برای اداره مزرعه بیت کوین کاملاً توجه اقتصادی دارد.

مزرعه بیت کوین چیست؟

مزرعه استخراج بیت کوین به محوطه‌ای گفته می‌شود که در آن تعداد زیادی دستگاه ماینر قرار داده می‌شود و در آن کار استخراج بیت کوین انجام می‌شود. البته تعداد دستگاه‌های ماینر در تشکیل مزرعه اهمیت چندانی ندارد. شما می‌توانید یک مزرعه با تنها دو دستگاه ASIC داشته باشید و می‌توانید هم‌زمان یک انبار متشکل از تعداد بی‌شماری دستگاه داشته باشید. از نظر ماهیت هر دو این مزرعه‌ها مشابه هم عمل می‌کنند. تفاوت آن‌ها صرفاً در سرعت استخراج بیت کوین است.

محاسبات ریاضی بسیار پیچیده و سنگینی باید برای کامل کردن بلوک‌ها در بستر بلاک‌چین صورت پذیرد؛ بنابراین نیاز است تا سخت‌افزارهای بسیار قدرتمندی برای این منظور اختصاص پیدا کند. همچنین در یک مزرعه استخراج بیت کوین لازم است از تهویه مطبوع بسیار خوب استفاده شود. دستگاه‌ها به صورت دائمی فعال هستند و به همین دلیل فشار زیادی به آن‌ها وارد می‌شود؛ لذا لازم است تا به کمک فن‌های بزرگ حتماً کار خنک‌سازی دستگاه‌ها انجام شود.

آیا استخراج بیت کوین برای ماینرهای خانگی امکان‌پذیر است؟

برای پاسخ به این سؤال باید از دو جنبه مختلف به آن نگاه کرد. از نظر تئوری برای استخراج بیت کوین تنها نیاز به یک سیستم است که قابلیت اتصال به بلاک‌چین بیت کوین را دارد؛ بنابراین این امکان برای هر کاربر خانگی که در خانه یک کامپیوتر و اینترنتی دارد، فراهم است.

اما در عمل این مسئله به سادگی آنچه در تئوری مطرح است، نمی‌باشد. استخراج بیت کوین نیاز به حل معادلات ریاضی بسیار پیچیده‌ای دارد. محاسبات مربوط به حل این معادلات از توان رایانه‌های خانگی خارج است یا اینکه زمان بسیار زیادی باید صرف این کار شود. بهتر است در عمل این‌طور گفته شود که استخراج بیت کوین توسط ماینرهای خانگی کار ممکن نیست؛ بنابراین نیاز به راه‌اندازی مزرعه بیت کوین برای این منظور یک ضرورت به شمار می‌رود.

برای راه اندازی مزارع استخراج بیت کوین به چه تجهیزاتی نیاز داریم؟

راه‌اندازی یک مزرعه بیت کوین نیاز به دو نوع تجهیزات دارد؛ گروه اول تجهیزاتی است که باید توسط شخص اداره‌کننده مزرعه تهیه شود. دسته دوم امکاناتی است که وابسته به زیرساخت‌های موجود در منطقه محل احداث مزرعه استخراج بیت کوین است. در این جا ابتدا در خصوص تجهیزات دسته اول توضیح داده می‌شود و در ادامه به بحث زیرساخت‌ها و مجوزهای راه‌اندازی مزارع استخراج بیت کوین می‌پردازیم. ابزارهای لازم برای راه‌اندازی یک فارم بیت کوین عبارت‌اند از:

دستگاه استخراج بیت کوین

در حال حاضر دستگاه‌هایی که برای استخراج بیت کوین مورد استفاده قرار می‌گیرند به نام ASIC شناخته می‌شوند. این دستگاه‌ها به طور اختصاصی برای استخراج ارز دیجیتال طراحی شده‌اند و از سخت‌افزار بسیار قدرتمندی تشکیل شده‌اند.

دستگاه استخراج بیت کوین

دستگاه‌های ASIC به صورت مستقل فعالیت می‌کنند و هر یک می‌تواند به طور جداگانه کار کامل کردن بلوک‌ها را انجام دهد.

رایانه مجهز به اینترنت

تجهیز دیگری که برای راه‌اندازی یک مزرعه به آن نیاز است، رایانه‌ای است که مجهز به اینترنت پرسرعت است. به کمک این رایانه اتصال مزرعه به شبکه بلاک‌چین بیت کوین برقرار می‌شود.

تهیه کیف پول بیت کوین

به منظور نگهداری از بیت‌کوین‌هایی که استخراج می‌شوند، نیاز به کیف پول است. کیف پول‌ ارز دیجیتال در انواع و اقسام گوناگونی از جمله کیف پول‌های نرم‌افزاری، سخت‌افزاری و تحت وب وجود دارند که می‌توانید متناسب با نیاز از آن‌ها استفاده کنید.

تهیه برنامه نرم‌افزار استخراج بیت کوین

برای استخراج بیت کوین یا هر رمزارز دیگر باید برنامه خاصی روی دستگاه‌های ASIC نصب شوند. نرم‌افزار استخراج‌کننده BTC برنامه‌ای است که می‌توان برای نصب و پشتیانی از دستگاه‌های ASIC مورد استفاده قرار داد.

عضو شدن در استخر استخراج بیت کوین

بحث درباره مفهوم استخر استخراج بیت کوین از حوصله این مقاله خارج است. اما ذکر یک نکته در این جا ضروری است. همه ماینرها در سراسر عالم به شبکه بلاک‌چین بیت کوین متصل می‌شوند. با عضویت در استخر استخراج بیت کوین، می‌توان توان سخت‌افزاری مزرعه بیت کوین خود را با سایر مزرعه‌ها به اشتراک گذاشت.

عضو شدن در استخر استخراج بیت کوین

به این ترتیب مثلاً اگر دو مزرعه به طور مشترک روی کامل شدن یک بلوک در بلاک‌چین بیت کوین نقش‌آفرینی کنند، در انتها پاداش این دو مزرعه متناسب با سهم فعالیت آن‌ها تقسیم می‌شود.

سیستم‌های خنک‌کننده

برای جلوگیری از افزایش بیش از حد دمای دستگا‌ه‌های فعال در مزرعه استخراج بیت کوین، لازم است تا حتماً از سیستم‌های خنک‌کننده استفاده شود. در بیشتر مواقع فن‌ها به عنوان بهترین گزینه برای این منظور به شمار می‌روند.

منبع تغذیه

یک مزرعه بیت کوین به طور کامل وابسته به انرژی الکتریکی است. اداره یک مزرعه در حداقلی‌ترین حالت ممکن به حدود یک مگاوات برق نیاز دارد. این مسئله به عنوان یکی از مهم‌ترین چالش‌های پیش روی مزارع استخراج بیت کوین به شمار می‌رود. سیاست‌گذاری دولت‌ها در زمینه راه‌اندازی مزارع بیت کوین نیز در بخش عمده‌ای ناظر بر محدودیت‌های تولید برق در کشورها است. در این زمینه در ادامه بیشتر توضیح داده می‌شود.

سه چالش اساسی بر سر راه اداره مزرعه بیت کوین

سه نکته اساسی در خصوص اداره یک مزرعه استخراج بیت کوین وجود دارد که قبل از تصمیم برای راه‌اندازی مزرعه باید به دقت در خصوص آن‌ها بررسی شود. این سه نکته عبارت‌اند از:

سخت شدن فرآیند استخراج بیت کوین

شبکه بلاک‌چین بیت کوین به گونه‌ای طراحی شده است که هرچه زنجیره بلوک‌ها طولانی‌تر شود، نیاز به حل معادلات پیچیده‌تری برای کامل کردن بلوک‌ها وجود دارد. همچنین بلاک‌چین بیت کوین به صورت خودکار عمل می‌کند و هر بلوک بیت کوین باید حداکثر ظرف مدت زمان ۱۰ دقیقه کامل شود. این مسئله موجب شده است که عملاً استفاده از CPU یا GPU برای استخراج بیت کوین امکان‌پذیر نباشد؛ چراکه حل معادلات ریاضی بسیار پیچیده موجود از توان این سخت‌افزارها خارج است؛ بنابراین تنها استفاده از دستگاه‌های ASIC مختص این کار توجیه عملیاتی دارد.

چالش مصرف برق بالا

دستگاه‌های ماینر مصرف برق بسیار بالایی دارند. این در بسیاری از کشورها به عنوان یک چالش مهم به شمار می‌رود. علاوه بر مسئله قیمت تمام شده بالای برق، بسیاری از کشورها با مشکل تأمین برق نیز در برخی فصول سال مانند تابستان مواجه می‌شوند. همچنین اشاره شده که یک مزرعه بیت کوین در حال حاضر چیزی در حدود حداقل یک مگاوات برق نیاز دارد. قبل از راه‌اندازی مزرعه استخراج بیت کوین حتماً باید در خصوص این چالش جدی به خوبی محاسبات و رایزنی‌ها صورت بپذیرد.

چالش اخذ مجوز راه‌اندازی مزرعه بیت کوین

آیا استخراج بیت کوین قانونی است؟ هر حاکمیتی در مواجهه با ارزهای دیجیتال رفتار و سیاست‌های خاصی را در پیش گرفته است. برخی کشورها هنوز فعالیت ماینینگ بیت کوین را به صورت رسمی نپذیرفته‌اند. در کشور ما نیز مسئله استخراج بیت کوین و راه‌اندازی مزرعه به تازگی به رسمیت شناخته شده است. بانک مرکزی و وزارت صنعت، معدن و تجارت در یک مصوبه کلی ضوابط و دستورالعمل‌های لازم برای استخراج بیت کوین به صورت قانونی را در کشور اعلام کرده‌اند. این مصوبه که در سال ۹۸ ابلاغ شد و در طول سال‌های اخیر یک مرتبه اصلاح شده است، حاوی نکات بسیار مهمی است که باید حتماً قبل از راه‌اندازی مزارع بیت کوین آن را مطالعه کرد.

برای راه اندازی مزرعه بیت کوین باید چه تعداد دستگاه ماینر تهیه شود؟

همان طور که اشاره شد هر دستگاه ماینر می‌تواند به طور مستقل برای کار استخراج بیت کوین مورد استفاده قرار گیرد. همچنین اداره مزرعه یک مجموعه هزینه ثابت دارد. به همین دلیل هرچه تعداد دستگاه‌ها بیشتر باشد، هزینه‌های اداره مزرعه سرشکن می‌شود؛ بنابراین مسئله تعداد دستگاه‌های حاضر در مزرعه بیت کوین به طور مستقیم با میزان درآمد از مزرعه ارتباط دارد.

در کشور ما در حال حاضر به منظور کسب سود مناسب از مزرعه استخراج بیت کوین، نیاز به تعبیه حداقل ۳۲۰ دستگاه در مزرعه است. هر چه تعداد دستگاه‌ها از این مقدار بیشتر باشد، درآمد مزرعه نیز ارتقا پیدا می‌کند.

کلام پایانی

در این مقاله به طور مفصل در خصوص مزرعه بیت کوین بحث شد. دنیای ارزهای دیجیتال روز به روز فراگیرتر می‌شود. در نظر داشته باشید که برای راه‌اندازی مزرعه استخراج بیت کوین در کشور حتماً از مسیر قانونی اقدام کنید. چرا که هزینه اولیه راه‌اندازی این مزارع بسیار بالا است. مراحل اخذ مجوز نیز با مراجعه به اداره صنعت و معدن محل احداث مزرعه آغاز می‌شود. سعی کنید قبل از راه‌اندازی یک مزرعه به دقت محاسبات مالی مربوطه را انجام دهید؛ چراکه در صورت عدم توجه به این مسئله ممکن است نتوانید سودآوری مناسبی از قبل راه‌اندازی مزرعه بیت کوین به دست بیاورید.