آربیتراژ چیست؟ بررسی آربیتراژ در فارکس و ارز دیجیتال

شاید بسیاری از افراد در ایران ندانند که معنی آربیتراژ چیست، اما واقعیت این است که سال‌هاست در زندگی رومزه، با این مفهوم سروکار داریم. اقتصاد دستوری از یک سو و تورم افسارگسیخته از سوی دیگر، سبب شده است عده زیادی به‌دنبال کسب سود از محل دلالی در بازارهای مختلف باشند. Arbitage مفهومی اقتصادی است که در بسیاری از بازارهای مالی کاربرد دارد. اگر به‌دنبال آشنایی با نحوه کسب سود از معاملات آربیتراژ در فارکس و ارز دیجیتال هستید، تا پایان این مطلب با ما همراه باشید.

آربیتراژ چیست؟

آربیتراژ به زبان ساده، به‌معنی استفاده از فرصت تفاوت قیمت یک دارایی در بازارهای مختلف، برای کسب سود است. اجازه دهید از مثالی استفاده کنیم که همه ما در این سال‌ها با آن دست‌و‌پنجه نرم کرده‌ایم. حتماً در جریان قرعه‌کشی خودرو در این سال‌ها هستید. اختلاف قیمت زیاد خودرو در قرعه‌کشی با بازار آزاد، سبب ایجاد صف‌های میلیونی برای خرید خودرو در قالب لاتاری ملی به نام «قرعه‌کشی خودرو» شد. اگر شانس با شما یار باشد و در قرعه‌کشی برنده شوید، می‌توانید پس از تحویل گرفتن خودرو آن را در بازار آزاد به فروش برسانید و سود کلانی به جیب بزنید.

این داستان در علم اقتصاد با عنوان آربیتراژ شناخته می‌شود. معاملات آربیتراژ راهی برای کسب سود در بازارهای مالی نیز هستند. آربیتراژ الزاماً به‌معنی خرید و فروش یک کالا در دو یا چند بازار نیست، بلکه می‌توان چند کالا را در یک بازار خرید و فروش کرد. بازار ارز مثال بارز این موضوع است. معمولاً با تبدیل ارزهای مختلف به یکدیگر در شرایط مناسب، می‌توان حاشیه سود مناسبی کسب کرد. البته وقتی می‌توان عنوان معاملات آربیتراژ را به یک خرید و فروش نسبت داد که چند ویژگی داشته باشد. این ویژگی‌ها عبارت‌اند از:

• برای فروش دارایی یا کالای خریداری‌شده، به هیچ‌گونه فعالیت جانبی مانند بازاریابی نیازی نیست.
• باید از تفاوت قیمت دارایی در شرایط زمانی یا مکانی مختلف مطمئن باشید.
• باید امکان خرید و فروش دارایی در فاصله زمانی کم (ترجیحاً هم‌زمان) وجود داشته باشد.

مزایا و معایب معاملات آربیتراژ چیست؟

تا اینجا بررسی کردیم که آربیتراژ چیست. مهم‌ترین مزیت آربیتراژ ریسک نزدیک به صفر آن است. وقتی اختلاف قیمت در دو یا چند بازار برای یک دارایی وجود دارد، از خرید دارایی در بازار ارزان‌تر و فروش آن در بازار گران‌تر قطعاً سود مشخصی به دست خواهید آورد. در بدترین حالت، ممکن است بازارها در وضعیت تعادل آربیتراژی قرار بگیرند و اختلاف قیمت در آن‌ها به صفر برسد. درنتیجه، عملاً ضرری متوجه افراد نمی‌شود.

از دیگر مزایای آربیتراژ در بازارهای مالی رقابتی مانند فارکس و ارز دیجیتال، کمک به نقدشوندگی بیشتر دارایی‌هاست. به این دلیل که فرصت‌های معاملات آربیتراژ تقاضای خرید و فروش دارایی‌ها را افزایش می‌دهد. درنتیجه، احتمال حفظ پویایی بیشتر در بازارها فراهم می‌شود.

مهم‌ترین ضعف استراتژی کسب سود از معاملات آربیتراژ در بازارهای مالی، نیاز به سرمایه زیاد است. فرصت‌های معاملاتی آربیتراژ چندان زیاد نیستند و از طرفی، حاشیه سود هرکدام از آن‌ها در بازارها نیز کم است. به همین دلیل، اساساً نمی‌توانید با سرمایه اندک امید چندانی به سودآوری معاملات آربیتراژ داشته باشید.

انواع معاملات آربیتراژ

در ادامه بحث آربیتراژ چیست، انواع معاملات آن را معرفی می‌کنیم. به‌طور کلی، دو دسته اصلی را می‌توان در این بحث معرفی کرد که عبارت‌اند از:

۱. آربیتراژ در فارکس و ارز دیجیتال

می‌توانید از اختلاف قیمت خرید و فروش ارزهای دیجیتال و جفت ارزهای معاملاتی در صرافی‌ها و بروکرهای فارکس برای کسب سود استفاده کنید. توجه کنید که هر پلتفرم معاملاتی‌ای که قیمت کمتری برای دارایی‌ها ارائه می‌کند، الزاماً قابل اعتماد نیست. بسیاری از صرافی‌ها و بروکرهای نامعتبر این قبیل اقدامات را برای جبران کمبود نقدینگی‌های خود انجام می‌دهند که این کار در نوع خود کلاهبرداری به‌شمار می‌رود.

از طرف دیگر، معمولاً آربیتراژ در فارکس و ارز دیجیتال روی دارایی‌های کمترشناخته‌شده اتفاق می‌افتد. برای مثال، خیلی بعید به‌نظر می‌رسد که بتوانید از بیت کوین در معاملات آربیتراژ استفاده کنید. در مقابل، شت کوین‌های بازار کریپتوکارنسی و جفت ارزهای فرعی در بازار فارکس فرصت‌های خوبی را برای معامله پیش روی شما قرار می‌دهند.

۲. آربیتراژ در معاملات آتی

معاملات آتی در بازارهای بورس نیز به‌نوعی آربیتراژ محسوب می‌شوند. مثلاً، مطمئن‌اید که قیمت یک دارایی در زمان سررسید معامله در مقایسه با قیمت خرید شما بیشتر خواهد بود. بنابراین، با ورود به معامله آتی می‌توانید از فرصت آربیتراژ ایجاد‌شده برای کسب سود در آینده استفاده کنید.

آربیتراژ در ایران

قیمت‌گذاری دستوری و تورم سنگین، اقتصاد ایران را به بستری مناسب برای آربیتراژگران تبدیل کرده است. بازار ارز در ایران مدت‌هاست که به‌صورت دو نرخی اداره می‌شود. سوداگران زیادی از محل دریافت ارز دولتی و فروش آن در بازار آزاد، سودهای کلانی را به جیب زده‌اند. بازارهای دیگر مانند خودرو نیز در سال‌های اخیر از چنین معضلی رنج می‌برند. شاید بهتر باشد به‌جای واژه آربیتراژ، برای چنین اقداماتی در بازار ایران از عبارت دلالی استفاده کنیم.

آربیتراژ مثلثی چیست؟

در ادامه بحث آربیتراژ چیست، مفهوم کاربردی دیگری به نام آربیتراژ مثلثی را بررسی می‌کنیم. برای توضیح این بحث از مثالی استفاده می‌کنیم. سه جفت ارز معاملاتی EUR/USD، EUR/GBP، و GBP/USD را در نظر بگیرید. هریک از این جفت ارزها را روی یک ضلع مثلث تصور کنید. فرض کنید هزار یورو در اختیار دارید و جفت ارز EUR/GBP را می‌خرید. سپس جفت ارز GBP/USD و درنهایت نیز EUR/USD را می‌خرید. تفاوت در نرخ تبدیل این ارزها به یکدیگر شرایط را برای کسب سود شما از این معاملات فراهم می‌کند. این موضوع با عنوان آربیتراژ مثلثی شناخته می‌شود.

کلام پایانی

در این مطلب بررسی کردیم که معنی آربیتراژ چیست و چگونه می‌توان با استفاده از آن در بازارهای مالی به سود رسید. در پایان، لازم است به نکته مهمی اشاره کنیم. برای پیاده‌سازی آربیتراژ در ارز دیجیتال و فارکس، نباید فقط به اختلاف قیمت یک دارایی در پلتفرم‌های معاملاتی مختلف اکتفا کنید، بلکه باید هزینه‌های جانبی مانند خرید و فروش یا جابه‌جایی دارایی‌ها را نیز در نظر بگیرید. به نظر شما، بهترین ارز دیجیتال برای معاملات آربیتراژ چیست؟ نظرات و تجربیات خود را در این زمینه با ما در میان بگذارید.