ممکن است بسیاری از مردم ندانند که معنای کلمه KYC چیست. با این وجود فرآیند احراز هویت مشتری سال‌ها است که به صورت کاملا جدی توسط بسیاری از سازمان‌ها و دستگاه‌های دولتی در سراسر دنیا پیگیری شده است. واقعیت این است که بدون احراز هویت بسیاری از خدمات در بستر اینترنت قابل ارائه نیست. KYC یا احراز هویت مشتری مانع از بروز بسیاری از مشکلات مانند پول‌شویی و جعل عنوان در قالب تراکنش‌های مالی و استفاده از خدمات سازمان‌ها و شرکت‌ها مختلف شده است. در این مقاله قصد داریم به تعریف KYC بپردازیم و کاربردهای بی‌نظیر آن را در دنیای امروز مورد بررسی قرار دهیم. با ما همراه باشید.

آنچه در این مقاله می‌خوانید...

KYC مخفف چیست؟

Know Your Customer عبارتی که به اختصار به صورت KYC مشهور شده است. ترجمه این جمله انگلیسی نیز پیچیده نیست مشتری خودت را بشناس. واقعیت این است که وقتی پای تراکنش‌های مالی به میان می‌آید، اگر هویت افراد مشخص نباشد عملا مشکلات فراوانی به وجود می‌آید. بسیاری گمان می‌کنند که در تعریف KYC صرفا از حقوق سازمان‌های ارائه دهنده خدمات حراست می‌شود. در حالی که به هیچ وجه این طور نیست. احراز هویت مشتریان یک خدمت دو طرفه به شمار می‌رود که هم خدمات دهنده و هم خدمات گیرنده از آن سود می‌برند.

مشتری خودت را بشناس

در مقدمه بحث KYC چیست، اشاره کردیم که احراز هویت مشتری باعث جلوگیری از پول‌شویی و فعالیت‌های مجرمانه در یک مجموعه می‌شود. کاملا مشخص است که وقتی احراز هویت مشتری در یک کسب‌وکار کلید می‌خورد، ریسک استفاده از خدمات آن برای مشتریان نیز به مراتب کاهش پیدا می‌کند. طبیعی است که وقتی بحث تراکنش‌های مالی به میان می‌آید، KYC اهمیت دوچندانی پیدا می‌کند. در همین راستا امروزه همه بانک‌ها، صرافی‌های ارز دیجیتال، بروکرهای فارکس و کارگزاری‌های بورس کاربران خود را احراز هویت می‌کنند.

راه اجرای KYC چیست؟

متوجه شدیم که KYC چیست و چه اهمیتی دارد. حال باید به این نکته اشاره کنیم که اساسا چگونه یک سازمان باید فرآیند احراز هویت مشتریان خود را عملیاتی کند. به طور کلی باید اطلاعات زیر از مشتریان به طور کامل احراز و تأیید شود:‌

  • اطلاعات و مدارک هویتی
  • اطلاعات محل سکونت و موقعیت جغرافیایی
  • بررسی مدارک و اسناد شغلی (به ویژه برای اشخاص حقوقی)

البته در مقام اجرا ممکن است تفاوت‌هایی برای مؤسسات و سازمان‌های مختلف در جریان احراز هویت کاربران مشاهده شود. به عنوان مثال تا چند سال قبل احراز هویت در بانک‌ها کاملا به صورت حضوری و دستی به کمک اپراتور انسانی انجام می‌شد. اما سیستم‌های احراز هویت دیجیتال چند سالی است که راه‌اندازی شده‌اند و توسط بانک‌ها، صرافی‌های ارز دیجیتال و بورس مورد استفاده قرار می‌گیرد.

مهم‌ترین استانداردهای KYC چیست؟

در هر کشوری با توجه به شرایط موجود در آن و همچنین میزان حساسیت نهادهای مختلف، چارچوب خاصی برای احراز هویت مشتریان در نظر گرفته می‌شود. این حساسیت معمولا برای دستگاه‌های دولتی و بانک‌ها که مدام در معرض اقدامات مجرمانه و پول‌شویی قرار دارند، به مراتب بیشتر است. روی هم رفته باید برسی کنیم که مهم‌ترین استانداردهای KYC چیست. در همین راستا می‌توانیم به موارد زیر اشاره کنیم:

  • جمع‌آوری و آنالیز اسناد هویتی اشخاص حقیقی و حقوقی
  • تعیین میزان ریسک مشتری برای ارتکاب به اعمال مجرمانه
  • تعیین یک چارچوب مالی شفاف برای کنترل رفتارهای مشتری
  • زیرنظر گرفتن کلیه تراکنش‌های مشتری به منظور شناسایی اقدامات مجرمانه احتمالی

نقش بلاک‌چین در ارتقای کیفیت KYC چیست؟

بلاک‌چین به عنوان یک فناوری نوآورانه که شفافیت را در بالاترین سطح ممکن میسر ساخته است، ظرفیت ایجاد انقلابی بزرگ در KYC را دارد. به کمک بلاک‌چین، اطلاعات و داده‌ها به صورت شفاف و به‌روز در اختیار عموم کاربران قرار می‌گیرد. در عین حال امنیت داده‌ در سطح فوق‌العاده بالایی حفظ می‌شود. در مقابل سازوکار اجرایی بلاک‌چین هزینه‌های فرآیند احراز هویت مشتریان را به مراتب کاهش می‌دهد و در عین حال کار جمع‌آوری و پایش اطلاعات مشتریان را نیز تسریع می‌نماید.

یکی از مشکلات احراز هویت در بسیاری از نهادها، سرعت پایین رسیدگی به امور بود که هم برای نهادها دردسر ایجاد می‌کرد و هم باعث می‌شد که زمان زیادی از مشتریان تلف شود. اما بلاک‌چین به خوبی این مشکل را مدیریت کرده است. ورود بلاک‌چین به عرضه KYC باعث شده است که شیوه‌های گذشته برای احراز هویت تحت عنوان KYC سنتی نام‌گذاری شوند.

فرآیند احراز هویت در صرافی‌های ارز دیجیتال

نگاهی به فرآیند احراز هویت در صرافی‌های ارز دیجیتال

در ادامه بحث KYC چیست، بد نیست که نگاهی به فرآیند احراز هویت در صرافی‌های ارز دیجیتال بیندازیم. برخی از صرافی‌های ارز دیجیتال امکان تراکنش‌های مالی را تا سطح محدودی بدون نیاز به احراز هویت برای کاربران خود فراهم کرده‌اند. در مقابل برای تراکنش و جابه‌جایی وجوه با مقدار بالاتر باید حتما کاربران کار احراز هویت دیجیتال خود را انجام دهند. صرافی بایننس را به عنوان یکی از بزرگ‌ترین و معتبرترین صرافی‌های بازار می‌توان به عنوان مثالی برای این دسته از صرافی‌ها برشمرد.

در مقابل صرافی‌هایی نیز هستند که بدون احراز هویت اجازه هیچ‌گونه خرید و فروشی را به معامله‌گران نمی‌دهند و باید در همان گام اول کار احراز هویت را انجام دهند. در جریان احراز هویت نیز اطلاعات هویتی، مدارک دال بر صحت اطلاعات هویتی (شناسنامه، پاسپورت و …)، نشانی محل سکونت به همراه سند اثبات کننده، تصویر شخص به همراه مدارک هویتی از کاربران گرفته می‌شود.

فرآیند احراز هویت در بسیاری از صرافی‌ها برای افزایش ایمنی حساب‌های کاربری نیز مورد استفاده قرار می‌گیرد. به این ترتیب که کاربران با فعال‌سازی قابلیت احراز دو عاملی در حساب کاربری خود می‌توانند ضریب امنیت حساب کاربری شخصی خود را به مراتب افزایش دهند.

سؤالات متداول

۱. عناصر اصلی تشکیل دهنده KYC چیست؟

به طور کلی KYC از چهار عنصر اصلی تشکیل شده است که عبارت‌اند از:

  • پذیرش سیاست‌ها
  • مراحل شناسایی
  • نظارت بر تراکنش‌ها
  • مدیریت ریسک

۲. مهم‌ترین مزایای KYC چیست؟

چهار مورد اساسی را می‌توان در ردیف مزایای KYC برشمرد:

  • افزایش اعتماد و اطمینان در فعالیت‌های تجاری و بازرگانی (جلوگیری از اقدامات مجرمانه)
  • کاهش هزینه‌های جمع‌آوری اطلاعات کاربران
  • افزایش سرعت جمع‌آوری اطلاعات کاربران
  • ایجاد ایمنی بیشتر در بستر تراکنش‌های مالی

کلام پایانی

در این مقاله به تعریف KYC پرداختیم و بررسی کردیم که مراحل اجرای KYC چیست. احراز هویت مشتری در دنیای امروز نه تنها به عنوان یک اصل پذیرفته شده در نظر گرفته می‌شود، بلکه تقریبا هیچ نهاد و سازمان مالی را نمی‌توان یافت که بدون KYC به مشتریان خود خدمات ارائه دهد. آنچه امروز موضوعیت پیدا کرده است، جستجو برای راه‌های افزایش بهره‌وری فرآیندهای احراز هویت مشتریان است. بلاک‌چین بخشی از مشکلات را برطرف کرده است اما هنوز مشکلات دیگری پابرجا است که باید در آینده برای آن‌ها فکر اساسی صورت بگیرد.