مدیریت سرمایه چیست؟ ۵ نکته طلایی مدیریت سرمایه در بازارهای مالی

اگر کسی تصور کند بدون رعایت اصول مدیریت سرمایه می‌تواند در بازارهای مالی به سود پایدار برسد، سخت در اشتباه است. وارد شدن به معامله بدون مدیریت سرمایه‌گذاری، مانند رانندگی با چشمان بسته است. همان‌قدر که احتمال دارد با رانندگی با چشمان بسته به مقصد برسید، ممکن است که بدون برنامه مشخص برای مدیریت کردن سرمایه، در بازارهای مالی سود کسب کنید. وقتی از مدیریت ریسک و سرمایه‌گذاری صحبت می‌شود، بسیاری از معامله‌گران دقیقاً نمی‌دانند که بحث بر سر چه موضوعی است؛ به همین دلیل، تصمیم گرفتیم این مقاله را آماده کنیم. در ادامه، به این پرسش پاسخ خواهیم داد که مدیریت سرمایه چیست و از چه اصولی برای پیاده‌سازی آن باید استفاده کنید. تا پایان ما را همراهی کنید.

مدیریت سرمایه چیست؟

بازارهای مالی بسیار بی‌رحم‌اند. تعداد زیادی از معامله‌گران که با خوش‌بینی مفرط وارد دنیای سرمایه‌گذاری می‌شوند، به‌سرعت به جریمه‌های سنگین برمی‌خورند؛ جریمه‌هایی که تاوان بعضی از آن‌ها از دست دادن بخش زیادی از سرمایه معامله‌گران است. تعداد محدودی از فعالان هر بازار مالی، اعمّ از بورس، فارکس، ارز دیجیتال و…، می‌توانند به موفقیت‌های پایدار دست پیدا کنند. شاید تمام کسانی که از اصول مدیریت سرمایه در بازارهای مالی استفاده می‌کنند، موفق نشوند؛ اما تردید نکنید تمام معامله‌گران موفق به مبانی مدیریت سرمایه گذاری پایبندند.

مدیریت سرمایه در بسیاری از جهات با مدیریت ریسک همسو است. در تعریف مدیریت سرمایه به زبان ساده، دو هدف اصلی را دنبال می‌کنیم:

• حفظ سرمایه اولیه در بازارهای مالی (کاهش ریسک ضرر کردن در معاملات)
• تلاش برای کسب سود حداکثری در بازارهای مالی

حال که می‌دانیم معنای مدیریت سرمایه چیست، باید روش‌هایی را بررسی کنیم که به کمک آن‌ها می‌توان به دو هدف مهم فوق در بازارهای مالی دست پیدا کرد.

اصول مدیریت سرمایه در بورس، فارکس و ارز دیجیتال

رعایت اصول مدیریت سرمایه در فارکس و بازارهای مالی دیگر شرایط را برای سود کردن در بازار نزولی نیز فراهم می‌کند؛ البته همه‌چیز به استراتژی معاملاتی تریدرها وابسته است. در این قسمت روی چند نکته اساسی با عنوان اصول مدیریت سرمایه در ارز دیجیتال، بورس و فارکس تمرکز می‌کنیم. با دقت بیشتری این بخش را مطالعه کنید.

۱. مدیریت سرمایه کاملاً شخصی است

اولین نکته‌ای که باید برای پیاده سازی اصول مدیریت سرمایه در نظر داشته باشید، این است که موضوع کاملاً شخصی است. به عبارت دیگر، نمی‌توانید (بهتر است بگوییم نباید) اصول مدیریت کردن سرمایه معامله‌گر دیگری را عیناً برای خودتان نیز اجرا کنید. عوامل گوناگونی در انتخاب روش‌های مدیریت کردن سرمایه‌گذاری دخالت دارند. از مهم‌ترین مواردی که در این زمینه وجود دارد، می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

• هدف سرمایه‌گذاری
• مدت زمان سرمایه‌گذاری
• سن و سال معامله‌گر
• میزان ریسک‌پذیری معامله‌گر
• میزان سرمایه معامله‌گر

به نظر شما، چه عوامل دیگری را می‌توان به موارد یادشده اضافه کرد؟ قطعاً شما هم می‌توانید موارد جدیدی را در این زمینه مطرح کنید. برای مثال، نوع بازار مالی که در آن فعالیت می‌کنید نیز در انتخاب روش مدیریت سرمایه مؤثر است. پُرواضح است که در بازاری با نوسانات زیاد قیمت مانند ارز دیجیتال، نمی‌توان استراتژی مشابه بازار با نوسانات کمتری مانند بورس را انتخاب کرد؛ بنابراین، می‌توان با قاطعیت گفت که مدیریت سرمایه موضوعی کاملاً شخصی است.

۲. بدون تعیین حد سود و ضرر وارد هیچ معامله‌ای نشوید

حتی با تجربه‌ترین معامله‌گران بازارهای مالی نیز در معاملات خود متحمل ضرر می‌شوند؛ بنابراین، باید قبل از ورود به معامله برای جلوگیری از خسارت‌های سنگین، پیش‌بینی‌های لازم را کنید. برای مثال، لیکویید شدن ارز دیجیتال یکی از مشکلات جدی در معاملات فیوچرز است که بسیاری از تریدرها آن را تجربه کرده‌اند. مهم‌ترین کاری که در این زمینه باید انجام دهید، تعیین حد سود و ضرر است.

به زبان ساده، باید مشخص کنید بعد از وقوع چه میزان سود یا ضرر قصد دارید از معامله خارج شوید. روش‌های مختلفی برای محاسبه حد سود و ضرر در معاملات وجود دارد که در مقاله تعیین حد سود و ضرر به‌طور مفصل درباره آن‌ها بحث کرده‌ایم.

یکی از موضوعات مهم درباره محاسبه حد سود و ضرر، در نظر گرفتن نسبت ریسک به ریوارد است. به زبان ساده، باید مشخص کنید در ازای پذیرش میزان مشخصی از ریسک، چقدر احتمال سود کردن در معامله وجود دارد. هرچه نسبت ریسک به ریوارد عدد پایین‌تری باشد، اصول مدیریت سرمایه ‌درست‌تر پیاده شده است. نکته مهم دیگر پایبندی به حد سود و ضرر است. متأسفانه، برخی از معامله‌گران به دلیل قرار گرفتن تحت تأثیر احساسات و هیجانات حاکم در بازار، این موضوع ساده ولی بسیار مهم را فراموش می‌کنند.

۳. احساسات را کنار بگذارید

روانشناسی بازارهای مالی موضوع بسیار پیچیده‌ای است. تعداد زیادی از کارشناسان روی این موضوع تحقیق کرده‌اند. بدون تردید، یکی از پایه‌های موفقیت یا شکست معامله‌گران در بازارهای مالی، میزان توانایی آن‌ها در زمینه کنترل احساسات است. حتماً این جمله را از زبان تحلیلگران تکنیکال شنیده‌اید که معامله‌گر حرفه‌ای باید با روندهای بازار همراه شود.

این جمله کاملاً درست است؛ اما به‌هیچ‌وجه به معنی دست زدن به رفتارهای گله‌ای در بازار نیست. برای مثال، اگر معامله‌گران دیگر در حال فروش رمزارزهای خود هستند، الزاماً به این معنی نیست که بهترین زمان فروش ارز دیجیتال فرارسیده است. شما باید به اصول مدیریت سرمایه خود پایبند باشید.

یکی از پیشنهادهای کاربردی در این زمینه ثبت سفارش فروش دارایی هم‌زمان با سفارش خرید است. به این معنی که پس از محاسبه حد سود و ضرر، در زمان خرید، سفارش‌های مربوط به فروش با سود یا ضرر را نیز در پلتفرم معاملاتی ثبت کنید. به این ترتیب، فارغ از اینکه دیگران چه رفتاری از خود بروز می‌دهند، وقتی حد سود یا ضرر شما فعال شود، به‌طور خودکار سفارش فروش به اجرا درمی‌آید.

۴. سبد سرمایه‌گذاری متنوع ایجاد کنید

اگر از کارشناسان خبره بپرسید که یکی از مهم‌ترین اصول مدیریت سرمایه چیست، قطعاً به شما درباره ایجاد تنوع در سبد سرمایه‌گذاری خواهند گفت. به‌هیچ‌وجه نمی‌توان ریسک سرمایه‌گذاری در یک بازار را به صفر رساند؛ اما می‌توان تدبیری اتخاذ کرد که ضررهای احتمالی با سود کردن در معاملات دیگر جبران شوند. فرقی نمی‌کند در بورس فعالیت می‌کنید یا ارز دیجیتال و فارکس، پیشنهاد ما این است که به جای سرمایه‌گذاری روی یک دارایی، سبد متنوعی از دارایی‌ها را انتخاب و دارایی خود را با نسبت مشخص بین آن‌ها تقسیم کنید. پیشنهاد می‌کنیم در همین زمینه مقاله پرتفو چیست را نیز مطالعه کنید.

۵. مدیریت سرمایه به بازنگری دائمی نیاز دارد

یکی از اشتباهاتی که بسیاری از معامله‌گران مرتکب می‌شوند، بازنگری نکردن روش‌های مدیریت سرمایه است. هر معامله‌گر بعد از چند ماه فعالیت در بازارهای مالی، تجربه‌های ارزشمندی کسب می‌کند؛ تجربه‌هایی که بعضی از آن‌ها خیلی گران تمام شده‌اند. شما به‌عنوان معامله‌گر حرفه‌ای، باید از تمام شکست‌ها و موفقیت‌های گذشته نکاتی برای تثبیت موفقیت‌های آینده به دست بیاورید؛ بنابراین، هر چند ماه یکبار اصول مدیریت سرمایه را که برای خود انتخاب کرده‌اید، بازنگری کنید.

انواع مدیریت سرمایه

در ادامه بحث مدیریت سرمایه چیست، روش‌های مختلف کاربردی در این زمینه را معرفی می‌کنیم. روش‌های مدیریت کردن سرمایه‌گذاری را می‌توان در سه دسته طبقه‌بندی کرد که عبارت‌اند از:

۱. مدیریت سرمایه محافظه‌کارانه

در استراتژی محافظه‌کارانه، سرمایه‌گذار دید بلندمدت دارد. او ترجیح می‌دهد سرمایه‌گذاری مطمئن با نرخ سود محدود را تجربه کند؛ به همین دلیل از فضای معاملات هیجانی و کوتاه‌مدت در بازار دوری می‌کند. بخش چشمگیری از سرمایه در این استراتژی به دارایی‌های با ثبات و نسبتاً مطمئن در بازارهای مالی اختصاص می‌یابد. برای مثال، در بورس ایران با سرمایه‌گذاری در صندوق‌های درآمد ثابت، عملاً استراتژی محافظه‌کارانه را در پیش خواهید گرفت.

۲. مدیریت سرمایه تهاجمی

در استراتژی تهاجمی، کسب سود در کوتاه‌مدت برای سرمایه‌گذار در اولویت است. سرمایه‌گذار در این روش ریسک‌پذیری زیادی دارد؛ به همین دلیل، دارایی‌هایی را انتخاب می‌کند که قابلیت رشد قیمت زیاد در کوتاه‌مدت را دارند. برای مثال، سرمایه‌گذاری در بسیاری از شت کوین‌ها در بازار ارزهای دیجیتال از جنس استراتژی تهاجمی به حساب می‌آید.

۳. مدیریت سرمایه پوششی

در استراتژی پوشش یا پرچین، زمان برای سرمایه‌گذار اولویت ندارد. به‌نوعی می‌توان گفت که این استراتژی بین دو روش تهاجمی و محافظه‌کارانه قرار می‌گیرد. در این روش سرمایه‌گذار تلاش می‌کند بین ریسک و ریوارد در معاملات خود نسبت منطقی و متعادل برقرار کند؛ درنتیجه، سبد متنوعی از دارایی‌ها را برای سرمایه‌گذاری انتخاب می‌کند.

جدول مدیریت سرمایه در بازارهای مالی

تا اینجا بررسی کردیم مدیریت سرمایه چیست. همچنین مهم‌ترین اصول مدیریت کردن سرمایه‌گذاری را مرور کردیم. عده زیادی درباره فرمول مدیریت سرمایه پرس‌وجو می‌کنند. واقعیت این است که نمی‌توان مانند اندیکاتورها، توابع ریاضی تعریف کرد که به کمک آن‌ها محاسبات مربوط به مدیریت ریسک و سرمایه را انجام داد؛ اما در اینجا جدولی را در اختیار شما قرار می‌دهیم؛ نام این جدول مدیریت سرمایه در فارکس، بورس، ارز دیجیتال و هر بازار مالی دیگری است.

میزان ضرر در معاملات (درصد)	درصد سود مورد نیاز برای جبران ضرر (درصد)
۱۰	۱۱
۲۰	۲۵
۳۰	۴۳
۴۰	۶۷
۵۰	۱۰۰
۶۰	۱۵۰
۷۰	۲۳۳
۸۰	۴۰۰
۹۰	۹۰۰

به نظر می‌رسد جدول مدیریت سرمایه گذاری گویای همه‌چیز است. برای جبران ضررهایی که در بازار متحمل می‌شوید، باید چندین برابر تلاش کنید؛ درنهایت نیز به همان نقطه‌ای بازخواهید گشت که در ابتدا و قبل از سرمایه‌گذاری حضور داشتید. توصیه می‌کنیم بار دیگر اعداد جدول فوق را بادقت بررسی کنید. بی‌توجهی به همین جدول ساده سرمایه بسیاری از معامله‌گران بازارهای مالی را به باد داده است.

مهم‌ترین فرمول مدیریت سرمایه در بازارهای مالی

در کنار جدول فوق، پیشنهاد مهمی را نیز مطرح می‌کنیم. معامله‌گران باتجربه معمولاً حداکثر ریسک ۳ درصد را برای معاملات خود در نظر می‌گیرند. فراموش نکنید اولین وظیفه شما در بازارهای مالی حفظ ارزش سرمایه اولیه‌تان است؛ بنابراین، نباید در معاملات ریسک‌های عجیب‌وغریب کنید. خبری از پیمودن راه‌های صدساله در یک شب نیست. حرف‌هایی که در گوشه‌وکنار زده می‌شود هم بیشتر جنبه تبلیغاتی دارند. سعی کنید با حجم معاملات کم و ریسک پایین وارد بازارهای مالی شوید. بعد از مدتی که با زیر و بم بازار آشنا شدید، می‌توانید تصمیمات دیگری بگیرید.

سؤالات متداول

۱. مدیریت سرمایه گذاری چیست؟

مدیریت سرمایه گذاری از دو بخش اصلی تلاش برای حفظ ارزش دارایی و در ادامه، فعالیت برای کسب سود تشکیل می‌شود.

۲. فرمول مدیریت سرمایه در بازارهای مالی چیست؟

نمی‌توان فرمول ثابت و مشخصی برای مدیریت سرمایه ارائه کرد. در متن مقاله، جدول مدیریت سرمایه را ارائه کردیم که توصیه می‌کنیم با دقت آن را مطالعه کنید.

۳. چگونه از روش‌های مدیریت ریسک استفاده کنیم؟

هر معامله‌گر با توجه به روحیات شخصی باید استراتژی معاملاتی خود را تعیین کند. سپس بر اساس استراتژی معاملاتی خود به معاملات وارد یا از آن‌ها خارج شوید. ماهیت مدیریت ریسک چیزی به‌جز پایبندی به استراتژی معاملاتی نیست.

۴. ریسک فری چیست؟

ریسک فری به معنی استفاده از استراتژی‌های گوناگون برای خارج شدن از معاملات، قبل از هرگونه ضرر احتمالی است. در مقاله ریسک فری چیست، استراتژی‌های کاربردی در این زمینه را بررسی کرده‌ایم.

۵. چگونه در بورس ضرر نکنیم؟

با پیاده‌سازی اصول مدیریت ریسک می‌توانید احتمال ضرر کردن در بورس را تا حد زیادی کاهش دهید. پیشنهاد می‌کنیم مقاله چگونه در بورس سرمایه گذاری کنیم که ضرر نکنیم را مطالعه کنید.

کلام پایانی

در این مطلب بررسی کردیم که مدیریت سرمایه چیست و چگونه باید اصول آن را بازارهای مالی مختلف پیاده کرد. به‌هیچ‌وجه نمی‌توان نسخه واحدی برای همه سرمایه‌گذاران در بازارهای مالی پیچید. گاهی اوقات ممکن است دو معامله‌گر با روش‌های مدیریت سرمایه گذاری کاملاً متفاوت، وارد معامله یکسانی شوند. این موضوع کاملاً طبیعی است. شما از چه روش‌هایی برای مدیریت سرمایه در بازارهای مالی استفاده می‌کنید؟ نظرات و پیشنهادهای خود را در کامنت‌ها بنویسید تا معامله‌گران دیگر نیز از دیدگاه‌هایتان بهره‌مند شوند.