صرافی غیرمتمرکز چیست؟ نکاتی درباره صرافی‌های غیرمتمرکز که احتمالا نمی‌دانید

صرافی‌ها بستر معاملات ارزهای دیجیتال را فراهم می‌کنند. تا چند سال قبل صرفا یک مدل صرافی در بازار رمز ارزها وجود داشت؛ اما چند سالی است که مدل جدیدی از صرافی‌ها تحت عنوان صرافی غیر متمرکز ابداع شده‌اند. این صرافی‌ها با اصطلاح DEX در بین فعالان بازار ارزهای دیجیتال مشهور هستند. در این مقاله قصد داریم به طور مفصل بررسی کنیم که صرافی غیرمتمرکز چیست. نکات مهمی در خصوص این دسته از صرافی‌ها وجود دارد. برای آگاهی از این نکات تا پایان مقاله با ما همراه باشید.

فلسفه شکل‌گیری صرافی غیرمتمرکز چیست؟

قبل از معرفی صرافی‌های غیر متمرکز، بد نیست که درباره فلسفه شکل‌گیری آن‌ها توضیح دهیم. ابداع صرافی‌های DEX رابطه تنگاتنگی با ماهیت فناوری بلاک چین دارد. بلاک‌چین پرچم غیرمتمرکزسازی در امور مختلف را به دست گرفته است. این در حالی است که تا چندی قبل کاربران بازار ارزهای دیجیتال برای انجام معاملات مجبور به استفاده از صرافی‌های متمرکز بودند.

منظور از صرافی متمرکز این است که واسطه‌ای برای مدیریت وجوه و پردازش معاملات در کار است. چنین پدیده‌ای در تضاد آشکار با مفهوم تمرکززدایی است که از جمله ویژگی‌های اساسی فناوری بلاک‌چین به شمار می‌رود. همین مسئله باعث شد که گروهی از فعالان بازار، تصمیم به راه‌اندازی صرافی‌هایی بگیرند که در آن‌ها هیچ واسطه‌ای برای انجام معاملات در کار نیست. از اینجا بود که صرافی‌های غیرمتمرکز وارد عرصه ارزهای دیجیتال شدند.

صرافی غیرمتمرکز چیست؟

در ادامه لازم است به این سؤال کلیدی پاسخ دهیم که صرافی غیرمتمرکز چیست؟ این صرافی‌ها بازارهای معاملاتی همتا به همتا هستند. به این معنی که معامله‌گران در آن‌ها بدون نیاز به حضور واسطه به صورت مستقیم با هم معامله انجام می‌دهند. چارچوب مشخصی تحت عنوان توافق‌نامه‌های خودکار در این صرافی‌ها تعریف می‌شود. این توافق‌نامه‌های خودکار به نوعی قرارداد هوشمند هستند. کلیه تراکنش‌ها در بستر صرافی DEX مبتنی بر توافق‌نامه خودکار بدون دخالت واسطه انجام می‌گیرد.

 بیشتر بخوانید: تفاوت صرافی متمرکز و غیر متمرکز

به این ترتیب می‌توان ادعا کرد که صرافی‌های DEX با هدف حذف نهادهای ناظر و مرجع برای انجام معاملات در بازار رمز ارزها ایجاد شده‌اند. علاوه بر آن، صرافی‌های غیرمتمرکز در راستای حراست از حریم خصوصی کاربران، گامی بلند رو به جلو شناخته می‌شوند. هویت افراد در زمان استفاده از این صرافی‌ها محفوظ باقی می‌ماند.

معاملات در صرافی غیرمتمرکز چگونه انجام می‌شوند؟

در بخش صرافی غیرمتمرکز چیست، اشاره کردیم که معاملات در آن‌ها به کمک قراردادهای هوشمند اجرا می‌شوند. به همین دلیل این صرافی‌ها باید در بستر شبکه‌های بلاک‌چین راه‌اندازی شوند که از قراردادهای هوشمند پشتیبانی می‌کنند. اصلی‌ترین شبکه بلاک‌چین میزبان صرافی‌های DEX، اتریوم است.

کاربران برای معامله در این صرافی‌ها نیازی به واریز وجه به حساب کاربری خود ندارند. بلکه به کمک قراردادهای هوشمند، می‌توانند کیف پول دیجیتال خود را به طور مستقیم به پلتفرم صرافی متصل کنند. در ادامه ثبت سفارش در بازار انجام می‌شود. به محض انعقاد معامله، ارز دیجیتال از کیف پول فروشنده به طور مستقیم به کیف پول خریدار منتقل می‌شود.

روش‌های مختلف تأمین نقدینگی در صرافی‌های DEX

در حال حاضر سه روش برای تأمین نقدینگی در صرافی‌های غیر متمرکز وجود دارد که عبارت‌اند از:

1. بازارساز خودکار (AMM)

سیستم بازارساز خودکار (automated market maker) با هدف حل مشکل نقدینگی در صرافی‌های غیرمتمرکز ایجاد شده است. ایده اصلی این صرافی‌ها بر اساس مقاله‌ای تخصصی که توسط ویتالیک بوترین (خالق اتریوم) منتشر شد، شکل گرفت. سیستم بازارساز خودکار به خدمات مبتنی بر بلاک‌چین متکی است. این خدمات توسط اوراکل‌های بلاک‌چین ارائه می‌شوند. در قالب آن‌ها اطلاعاتی از سایر پلتفرم‌ها برای تعیین قیمت دارایی‌های معامله شده ارائه می‌شود.

به کمک سیستم بازارسازی خودکار، سفارش‌های خرید و فروش به صورت مستقیم به هم متصل نمی‌شوند. بلکه نقدینگی لازم در استخرهای نقدینگی تأمین می‌شود. اجرای معاملات مبتنی بر دارایی‌های موجود در استخرهای نقدینگی صورت می‌گیرد. تأمین نقدینگی استخرها نیز توسط کاربران صورت می‌گیرد. به این ترتیب هر کاربر در ازای سپردن دارایی خود به استخر نقدینگی برای مدت زمان مشخصی، پاداش دریافت می‌کند.

اساس کار نیز به این صورت است که جفت ارزهای معاملاتی در استخر نقدینگی تعریف می‌شوند. در ادامه تأمین کنندگان نقدینگی باید سپرده‌گذاری خود را در این جفت‌ارزهای معاملاتی انجام دهند. البته یک مشکل بزرگ برای سیستم بازارساز خودکار قابل ذکر است. زمانی که نقدینگی کافی در استخرها وجود دارد، معاملات با لغزش ناچیزی انجام می‌شوند؛ اما در مواقع کمبود نقدینگی، معاملات با لغزش بالایی اجرا می‌شوند. به این معنی که خریدار مجبور می‌شود قیمت بالاتری از قیمت واقعی جفت ارز را بپردازد.

2. دفتر سفارش (Order Book)

بحث صرافی غیرمتمرکز چیست را با معرفی یکی دیگر از انواع روش‌های تأمین نقدینگی صرافی DEX پی می‌گیریم. در دفتر سفارش، کلیه سوابق سفارش‌های باز خرید و فروش ارزهای دیجیتال برای برخی از جفت ارزهای معاملاتی جمع‌آوری می‌شوند. سفارش‌های خرید نشان می‌دهد که یک معامله‌گر مایل به خرید یا پیشنهاد برای یک دارایی با قیمتی خاص است؛ در حالی که سفارش‌های فروش نشان می‌دهد که یک معامله‌گر آماده است تا دارایی خود را در قیمت مشخصی بفروشد.

تمامی این داده‌ها در دفتر سفارش مبتنی بر بلاک‌چین ثبت و نگهداری می‌شوند. به کمک این سیستم، امکان اجرای معاملات اهرمی در صرافی‌های غیرمتمرکز مهیا می‌شود. هر چند که تجربه نشان داده صرافی دفتر سفارش، از مشکل کمبود نقدینگی همواره رنج می‌برند.

3. سیستم تجمیع کننده (DEX aggregators)

یکی دیگر از راه‌حل‌های مشکل نقدینگی در صرافی‌های غیرمتمرکز، تجمیع‌کنندگان DEX هستند. در پلتفرم‌های تجمیع کننده، نقدینگی از چندین صرافی غیر متمرکز جمع‌آوری می‌شود. به این ترتیب لغزش در سفارش‌های مختلف به حداقل مقدار ممکن می‌رسد. در نتیجه کارمزد معاملات نیز بهینه می‌شوند. زمان ثبت معاملات نیز کاهش می‌یابد.

مزایای صرافی‌های غیرمتمرکز

در ادامه لازم است به این سؤال پاسخ دهیم که مهم‌ترین مزایای صرافی غیرمتمرکز چیست؟ اصلی‌ترین مواردی که باید در این خصوص اشاره کنیم، عبارت‌اند از:

1. دسترسی به توکن‌های بیشتر

در صرافی‌های متمرکز قبل از قرار دادن یک توکن در فهرست معاملات، معمولا بررسی‌های انجام می‌گیرد. به همین دلیل تعداد توکن‌های در دسترس این صرافی‌ها کم است. در حالی که صرافی‌های DEX به تعداد زیادی توکن دسترسی وجود دارد. البته این ماجرا خطر کلاهبرداری‌ها را نیز تا حدودی افزایش می‌دهد.

2. حفظ حریم خصوصی

در صرافی غیرمتمرکز هویت کاربران در جریان معاملات فاش نمی‌شود. کار کردن با این صرافی‌ها بدون نیاز به احراز هویت امکان‌پذیر است.

3. ارتقای امنیت دارایی

اشاره کردیم که دارایی کاربران در صرافی غیر متمرکز نگهداری نمی‌شود. بنابراین تنها زمانی که کاربران قصد معامله کردن دارند، کیف پول خود را به صرافی متصل می‌کنند. به این ترتیب احتمال حمله هکری به صرافی‌های غیرمتمرکز کاهش پیدا می‌کند.

4. کارمزد کم

در صورتی که نقدینگی لازم برای اجرای معاملات در صرافی غیر متمرکز موجود باشد، کارمزد معاملات به طرز قابل توجهی کمتر از صرافی‌های متمرکز خواهد بود.

چالش اصلی صرافی غیرمتمرکز چیست؟

بخش بسیار بزرگی از معاملات بازار ارزهای دیجیتال در صرافی‌های متمرکز منعقد می‌شوند. واقعیت این است که صرافی‌های DEX هنوز در جلب اعتماد کاربران بازار رمز ارزها چندان موفق نبوده‌اند. صرافی‌های متمرکز زیر نظر نهادهای متمرکز فعالیت می‌کنند. حتی برخی از آن‌ها وجوه کاربران را تحت پوشش بیمه قرار می‌دهند. این نکته کلیدی است که باعث رغبت بیشتر کاربران بازار رمز ارزها به صرافی‌های متمرکز می‌شود.

در پی این مسئله، چالش بزرگی تحت عنوان نقدینگی در صرافی‌های DEX به وجود می‌آید. تعداد کم معامله‌گرانی که در صرافی‌های غیرمتمرکز داد و ستد می‌کنند، باعث شده تا خرید و فروش در این صرافی‌ها مانند رقبای متمرکزشان چندان راحت و سریع نباشد. البته در این سال‌ها تلاش شده تا با در نظر گرفتن تدابیری مانند مکانیزم بازارساز خودکار، تا حدودی مشکل نقدینگی در این صرافی‌ها کاهش پیدا کرده است.

کلام پایانی

در این مقاله بررسی کردیم که صرافی غیرمتمرکز چیست. یک نکته مهم وجود دارد که باید در پایان اشاره کنیم. کارشناسان بازار ارزهای دیجیتال توصیه می‌کنند که کاربران مبتدی از صرافی‌های متمرکز برای معاملات خود استفاده کنند. چرا که استفاده از صرافی DEX نیاز به سطح دانش فنی خاصی دارد. علاوه بر آن چالش نقدینگی در صرافی‌های غیرمتمرکز شرایط را به سمتی پیش می‌برد که برای انجام معامله موفق با حداقل لغزش باید از تجربه بالایی برخوردار بود. این در حالی است که کاربران مبتدی ممکن است که مرتکب اشتباهات زیادی در این مسیر شوند. بنابراین قبل از کار کردن با صرافی‌های غیر متمرکز حتما دانش خود را در این زمینه ارتقا دهید.

در بهترین صرافی های ارزدیجیتال با تخفیف کارمزد ثبت نام کنید.

نام صرافی	تخفیف کارمزد	vpn یا vps	لینک ثبت نام
کوکوین	دارد	نیاز ندارد	ثبت نام با تخفیف کارمزد
کوینکس	دارد	نیاز ندارد	ثبت نام با تخفیف کارمزد
بیت پین	دارد	نیاز ندارد	ثبت نام با تخفیف کارمزد
تبدیل	دارد	نیاز ندارد	ثبت نام با تخفیف کارمزد
آبان تتر	دارد	نیاز ندارد	ثبت نام با تخفیف کارمزد
نوبیتکس	دارد	نیاز ندارد	ثبت نام با تخفیف کارمزد