با انواع واگرایی در تحلیل تکنیکال آشنا شوید

برخی از مفاهیم در تحلیل تکنیکال هستند که نقش کلیدی در دستیابی به تصمیمات درست ایفا می‌کنند. مفهوم واگرایی در تحلیل تکنیکال در این دسته‌بندی می‌گنجد. البته معمولاً تعداد تحلیلگران تکنیکال که در عمل می‌توانند از انواع واگرایی در تحلیل تکنیکال به درستی استفاده کنند، زیاد نیست. در سال‌های اخیر با فراگیر شدن استفاده از اندیکاتورها در تحلیل تکنیکال تا حدودی آشنایی با انواع واگرایی تا حدودی افزایش پیدا کرد. یک نکته ضروری که قبل از پرداختن به بررسی مفهوم واگرایی در تحلیل تکنیکال لازم است به آن اشاره کنیم، این است که بدون تسلط بر اندیکاتورها شاید یادگیری عمیق مفهوم واگرایی محقق نشود. در ادامه با ما همراه باشید تا در خصوص انواع واگرایی در تحلیل تکنیکال بیشتر بحث کنیم.

منظور از واگرایی در تحلیل تکنیکال چیست؟

واگرایی در تحلیل تکنیکال، زمانی مطرح می‌شود که بین نمودار قیمت یک دارایی و آنچه در اندیکاتورها به نمایش در می‌آید، بیانگر تناقض باشد. به عنوان مثال این امکان وجود دارد که نمودار قیمت در یک بازه زمانی روند نزولی در پیش بگیرد و دو کف قیمت تشکیل دهد. وقتی به نمودار نگاه می‌کنید نیز کاملاً مشخص است که کف قیمتی دوم در مقایسه با اول پایین‌تر تشکیل شود. اما در همان زمان اگر به نمودار اندیکاتور RSI توجه کنید، نمودار یک روند رو به رشدی را در بازه زمانی مشابه نشان می‌دهد. این تناقض همان چیزی است که از آن تحت عنوان واگرایی یاد می‌شود.

مقاله مرتبط: تحلیل تکنیکال چیست

کاربرد انواع واگرایی چیست؟

به کمک واگرایی در تحلیل تکنیکال می‌توان احتمال بازگشت روندها را به خوبی تشخیص داد. اگر بتوان نقاط واگرایی را به درستی شناسایی کرد، تا حدودی زیادی می‌توان در تشخیص تغییر روند حرکتی قیمت‌ها اطلاع حاصل کرد. این نکته بسیار مهمی است که اگر بتوان به درستی آن را تشخیص داد، قطعاً دروازه فرصت‌های معاملاتی بسیار خوبی به روی معامله‌گر باز می‌شود.

یک نکته بسیار مهم که لازم است در خصوص انواع واگرایی اشاره کنیم این است که واگرایی علت تغییر روند‌ها نیست و تنها باید آن را به عنوان نشانه‌ای برای این منظور در نظر گرفت. به همین دلیل باید تحلیلگران توجه داشته باشند که به محض مشاهده واگرایی در تحلیل تکنیکال نباید دست به خرید یا فروش دارایی خود بزنند. بلکه صرفاً باید آن را به عنوان نشانه‌ای برای بررسی‌های بیشتر در نظر گرفت.

معرفی انواع واگرایی در تحلیل تکنیکال

حال که با مفهوم واگرایی در تحلیل تکنیکال آشنا شدیم، باید در این قسمت به معرفی انواع واگرایی بپردازیم. در حالت کلی چهار نوع واگرایی وجود دارد که عبارت‌اند از:‌

۱. واگرایی معمولی مثبت

Positive Regular Divergence یا واگرایی معمولی مثبت به نوعی واگرایی در تحلیل تکنیکال گفته می‌شود که در انتهای یک روند نزولی پس از شکل‌گیری دو کف متوالی ایجاد می‌شود. اگر به مثالی که در بالاتر مطرح کردیم بار دیگر مراجعه کنید، متوجه خواهید شد که دقیقاً منظور از آن مثال توضیح واگرایی معمولی مثبت بود.

روی هم رفته می‌توان وقوع این واگرایی در نمودار قیمت و اندیکاتور را به عنوان یک نشانه برای پایان روند نزولی قیمت و آغاز روند صعودی در نظر گرفت. البته برای آنکه بتوان به نتیجه قطعی رسید باید از سایر ابزارهای تحلیل تکنیکال نیز برای این منظور بهره گرفت.

به عنوان یک نکته طلایی باید بگوییم که اگر این واگرایی در ناحیه اشباع فروش اتفاق بیفتد، می‌توان اعتبار آن را در حد مطلوبی دانست و برای تصمیم‌گیری روی آن حساب ویژه‌ای باز کرد.

۲. واگرایی معمولی منفی

یکی از انواع واگرایی در تحلیل تکنیکال تحت عنوان واگرایی معمولی منفی شناخته می‌شود. شاید بتوان این طور بیان کرد که این واگرایی مفهومی دقیقاً عکس آنچه در خصوص واگرایی معمولی مثبت گفته شد را دارد. این واگرایی در یک روند صعودی در قیمت دارایی ایجاد می‌شود و معمولاً در زمانی که دو سقف قیمتی صعودی در کنار هم شکل می‌گیرند و در مقابل اندیکاتور روند نزولی پیدا می‌کند، موضوعیت پیدا می‌کند.

واگرایی معمولی منفی به نوعی نشان‌دهنده آن است که خریداران در حال تضعیف هستند و باید در آینده نزدیک منتظر آن باشیم که فروشندگان گوی سبقت را از آن‌ها بربایند. اگر این واگرایی در محدوده اشباع خرید به وقوع بپیوندد، سیگنال قوی‌ترین برای تحلیلگر به شمار می‌رود.

۳. واگرایی مخفی مثبت

واگرایی مخفی مثبت نیز در روندها شکل می‌گیرد. اجازه دهید برای آنکه مفهوم این واگرایی به درستی روشن شود، یک مثال مطرح کنیم. تصور کنید که یک سهم در روند صعودی در یک تایم فریم قرار دارد. در جریان روند صعودی نوساناتی ایجاد می‌شود و از این طریق دو کف قیمتی ایجاد می‌شود که دومی بالاتر از اولی قرار می‌گیرد.

در مقابل وقتی به نمودار اندیکاتور RSI نگاه می‌کنیم، اندیکاتور روند عکسی را در بازه زمانی مشابه در پیش گرفته است. یعنی وقتی نقاط معادل دو کف قیمتی را به هم وصل می‌کنیم، یک خط نزولی ایجاد می‌شود. این رخداد تحت عنوان واگرایی مخفی مثبت تلقی می‌شود و به نوعی نشان‌دهنده تداوم روند صعودی دارایی است. ارزش این سیگنال زمانی دو چندان می‌شود که در محدوده حمایتی دارایی رخ دهد.

۴. واگرایی مخفی منفی

واگرایی مخفی منفی نیز دقیقاً مفهومی عکس واگرایی مخفی مثبت دارد. تصور کنید که یک سهم در روند نزولی در یک تایم فریم قرار دارد. در جریان روند نزولی نوساناتی ایجاد می‌شود و از این طریق دو سقف قیمتی ایجاد می‌شود که دومی پایین‌تر از اولی قرار می‌گیرد. در مقابل وقتی به نمودار اندیکاتور RSI نگاه می‌کنیم، اندیکاتور روند عکسی را در بازه زمانی مشابه در پیش گرفته است.

یعنی وقتی نقاط معادل دو سقف قیمتی را به هم وصل می‌کنیم، یک خط صعودی ایجاد می‌شود. این رخداد تحت عنوان واگرایی مخفی منفی تلقی می‌شود و به نوعی نشان‌دهنده تداوم روند نزولی دارایی است. قدرت این سیگنال زمانی بیشتر می‌شود که در محدوده مقاومتی دارایی رخ دهد.

سؤالات متداول

۱. آیا واگرایی علت تغییر روند در نمودار قیمت دارایی‌ها است؟

خیر؛ انواع واگرایی در تحلیل تکنیکال تنها به عنوان یک نشانه از تغییر روند به شمار می‌رود و نباید به محض مشاهده آن برای خرید یا فروش دارایی تصمیم گرفت.

۲. واگرایی در چه اندیکاتورهایی قابل رویت است؟

در بسیاری از اندیکاتورها می‌توان انواع واگرایی را مشاهده کرد. اما مشکل اصلی اینجا است که اعتبار اندیکاتورها در این زمینه یکسان نیست. بعد از اندیکاتور RSI به ترتیب می‌توان اندیکاتورهای OBV، ROC و اندیکاتور CCI و اندیکاتور MACD  و اندیکاتور MFI را نیز برای مشاهده انواع واگرایی در تحلیل تکنیکال مورد استفاده قرار داد.

کلام پایانی

در این مقاله به معرفی انواع واگرایی در تحلیل تکنیکال پرداختیم. واقعیت این است که شاید در مقام آموزش بیان بسیاری از مباحت تحلیل تکنیکال از پیچیدگی چندانی برخوردار نباشد. اما یک معامله‌گر زمانی می‌تواند خود را به عنوان تحلیلگر تکنیکال معرفی کند که بتواند این ابزارها را در جریان تحلیل‌های خود به صورت درست و در زمان مناسب به کار ببرد.

این نکته بسیار مهمی است که در خیلی از دوره‌های آموزش تحلیل تکنیکال نادیده گرفته می‌شود. اما کلینیک سرمایه با تدارک دیدن دو دوره تحلیل تکنیکال مقدماتی و تحلیل تکنیکال پیشرفته، ضمن آموزش مطالب ضروری در زمینه تحلیل تکنیکال، مثال‌های عملی بسیار زیادی را برای دانشجویان خود در نظر گرفته است تا به خوبی راه و رسم استفاده از ابزارهای تحلیل تکنیکال در عمل را فرا بگیرند. در کلینیک سرمایه به شما ماهی داده نمی‌شود؛ بلکه تبدیل به یک ماهیگیر توانمند می‌شوید.