صفر تا صد آموزش فیبوناچی در تحلیل تکنیکال

ریاضیات به عنوان یکی از کاربردی‌ترین علوم در شناسایی پدیده‌های طبیعی به شمار می‌رود. از قضا اگر می‌خواهید به معامله‌گری توانمند تبدیل شوید، باید حتماً دانش خوبی در ریاضیات داشته باشید. در این مقاله قصد داریم به بررسی یک ابزار کاربردی در تحلیل تکنیکال بپردازیم. دنباله فیبوناچی را از دوران تحصیل خود به یاد دارید؟ از مفهوم این دنباله، ابزارهای کاربردی برای تحلیلگری در بازارهای مالی به دست آمده است که استفاده از آن‌ها برای دستیابی به منطق معاملاتی خود بسیار راهگشا است. اگر می‌خواهید بدانید دنباله فیبوناچی چیست و همچنین به دنبال آموزش فیبوناچی در تحلیل تکنیکال می‌گردید، حتماً تا پایان این مقاله با ما همراه باشید.

نگاهی به مفهوم دنباله فیبوناچی در ریاضیات

دنباله فیبوناچی را از درس ریاضیات دوران تحصیل به یاد می‌آورید؟ دنباله‌ای متشکل از اعداد که دو رقم ابتدایی آن 0 و 1 است و سایر ارقام آن از جمع کردن دو رقم قبلی به دست می‌آید. حاصل این دنباله به صورت زیر در می‌آید:‌

… ، 8 ، 5 ، 3 ، 2 ، 1 ، 1 ، 0

این دنباله به ظاهر ریاضی از نظر فلسفی کاملاً با نظام حاکم بر طبیعت گره خورده است. در طبیعت قانونی وجود دارد که مبتنی بر آن می‌توان نسبت میان هر چیز را با کوچک‌ترین اتم‌های موجود در جهان تعریف کرد. در واقع حتی بزرگ‌ترین اجرام موجود در جهان خلقت نیز با این پدیده‌های ناچیز طبیعت در ارتباط هستند. دقیقاً مانند دنباله فیبوناچی که در آن اعداد بزرگ کاملاً متکی به جمع عددهای کوچک قبل از خود هستند.

نکته قابل توجه این است که وقتی این دنباله به جلو حرکت می‌کند، حاصل تقسیم هر عدد به عدد قبلی خود تقریباً پیرامون یک عدد مشخص به دست می‌آید. این عدد برابر 0.618 است که در بین ریاضی‌دانان تحت عنوان نسبت طلایی شناخته می‌شود. جالب است بدانید که در بازارهای مالی نیز مفهوم نسبت طلایی به صورت ملموسی کاربرد دارد. برای آگاهی از این مسئله در ادامه با ما همراه باشید تا آموزش فیبوناچی در تحلیل تکنیکال را با هم مرور کنیم.

آموزش فیبوناچی در تحلیل تکنیکال

نسبت‌های طلایی در آموزش فیبوناچی در تحلیل تکنیکال عمدتاً به صورت سه عدد 38.2 درصد، 50 درصد و 61.8 درصد تعریف می‌شوند. البته در صورت لزوم می‌توان از درصدهای دیگری نیز استفاده کرد. با این وجود بیشترین موارد کاربردی همین سه عدد است که در بالا اشاره کردیم. شاید بپرسید کاربرد این اعداد دنباله فیبوناچی چیست؟ پاسخ این است که به کمک دنباله فیبوناچی می‌توان زمانی که نمودار قیمت به منطقه تغییر روند نزدیک می‌شود را شناسایی کرد.

بررسی‌های تجربی نشان داده است که ابزار فیبوناچی در تحلیل تکنیکال در صورتی که به صورت صحیح مورد استفاده قرار بگیرد، در بیش از 70 درصد مواقع موفق می‌شود که رفتار بازار را به درستی پیش‌بینی کند. با وجود اینکه این ابزار عدم قطعیت 30 درصدی برخوردار است؛ اما نمی‌توان به راحتی از کنار آورده 70 درصدی آن برای معامله‌گری درست صرف‌نظر کرد.

ابزارهای فیبوناچی چیست؟

تا اینجا بررسی کردیم که مفهوم دنباله فیبوناچی چیست و نسبت طلایی در ریاضیات را که کاربرد زیادی در تحلیل تکنیکال دارد نیز به طور مختصر معرفی کردیم. حال باید به آموزش فیبوناچی در تحلیل تکنیکال بپردازیم. به طور خلاصه ابزارهای فیبوناچی معیاری برای شناسایی نقاط حمایت و مقاومت در بازار هستند. نکته مهم این است که فیبوناچی از تعدادی ابزار در بازارهای مالی تشکیل شده است که برخی از مهم‌ترین آن‌ها عبارت‌اند از:

1. فیبوناچی اصلاحی Fibonacci Retracement (RET)

فیبوناچی اصلاحی را به عنوان مهم‌ترین ابزار فیبوناچی در تحلیل تکنیکال می‌توان به شمار آورد. این ابزار درصد‌های احتمالی پایان یک روند اصلاحی را به ما نشان می‌دهد و به کمک آن‌ها می‌توانی مناطق مناسب برای ورود به معامله را تا حدودی شناسایی کنیم. درصد‌های اساسی و مهم که در این ابزار مورد استفاده قرار می‌گیرد، عبارت‌اند از:

• 23.6 درصد
• 38.2 درصد
• 50 درصد
• 61.8 درصد (مهم‌تر از سایر درصدها)
• 78.6 درصد

زمانی که بازار در یک روند صعودی یا نزولی قرار می‌گیرد، در بازه‌های زمانی خاصی وارد فاز اصلاحی می‌شود. البته در این فاز اصلاحی به هیچ عنوان به نقاط سقف و کف حمایتی که به کمک فیبوناچی اصلاحی ترسیم می‌شود، نمی‌رسند. نسبت طلایی 61.8 درصد به عنوان نسبت طلایی شناخته می‌شود که در بسیاری از مواقع سهام نسبت به آن واکنش نشان می‌دهند.

برای استفاده از این ابزار ابتدا باید نقاط سقف و کف قیمتی در یک بازه زمانی انتخاب شود. سپس بین این نقاط به وسیله خط‌های افقی بر مبنای درصدهای فوق تقسیم‌بندی می‌شود. این خطوط به عنوان نقاطی برای بازگشت روند قیمت سهم در نظر گرفته می‌شود. در بین آن‌ها نیز دو خط 61.8 درصد و 38.2 درصد به عنوان مهم‌ترین خطوط برای تغییر روند قیمت سهام در نظر گرفته می‌شود.

2. فیبوناچی خارجی Fibonacci Extension (EXT)

در ادامه بحث فیبوناچی چیست، نوبت به معرفی نوع دیگری از ابزارهای فیبوناچی می‌رسد که برای پیش‌بینی سطوح قیمتی در زمان‌هایی که سقف یا کف قیمتی شکسته می‌شود، مورد استفاده قرار می‌گیرند. گاهی اوقات پیش می‌آید که یک دارایی در روند صعودی یا نزولی به ترتیب سقف یا کف قیمتی قبلی خود را می‌شکند. در روند صعودی، نقطه سقف و کف قبلی را به هم وصل می‌کنیم. به این ترتیب می‌توانیم سطوح قیمتی برگشتی را به کمک درصد‌های فیبوناچی تعیین کنید. در روند نزولی نیز دقیقاً عکس حالت صعودی عمل می‌کنیم.

3. فیبوناچی پروجکشن Fibonacci Projection (PRO)

در فیبوناچی اکسپنشن یا همان پروجکشن علاوه بر یک سقف و کف قیمتی از یک نقطه اصلاحی دیگر در روند صعودی یا نزولی باید استفاده شود. یک روند صعودی را در نظر بگیرید. ابتدا کف قیمت در یک بازه زمانی مشخص را به عنوان نقطه یک در نظر می‌گیریم. سپس سقف بعدی را به عنوان نقطه دو فرض می‌کنیم. در روند اصلاحی مجدداً یک کف قیمتی تشکیل می‌شود که قطعاً از نقطه 1 بالاتر است. آن را به عنوان نقطه 3 در نظر می‌گیریم. سپس سطوح فیبوناچی بر مبنای رابطه بین نقاط یک، دو و سه ترسیم می‌شود که به این ترتیب خطوط مقاومت را در آیند تشکیل می‌دهند. در روند نزولی نیز دقیقاً عکس آنچه گفته شد باید در دستور کار قرار بگیرد.

4. فیبوناچی کمان‌ها Fibonacci arcs

در ادامه بحث از فیبوناچی چیست، نوبت به فیبوناچی کمان‌ها می‌رسد. نکته مهم در خصوص این ابزار آن است که علاوه بر پیش‌بینی سطوح حمایتی یا مقاومتی، زمان معاملاتی نیز به دلیل کمان‌هایی که در نمودار ترسیم می‌شود نیز به نوعی مشخص می‌شود. در واقع این ابزار نه‌تنها سطوح حمایتی و مقاومتی را معرفی می‌کند، بلکه از نظر زمانی نیز به ما نشان می‌دهد که احتمالاً در چه بازه‌ای از زمان این حمایت‌های و مقاومت‌ها توسط نمودار قیمت لمس می‌شوند.

برای این منظور نیز ابتدا باید دو نقطه را به عنوان کف و سقف نمودار در یک بازه زمانی معین تعریف کرد. سپس سه کمان که نشان‌دهنده سطوح 38.2 درصد، 50 درصد و 61.8 درصد است بین این سقف و کف قیمتی ترسیم می‌شود که به کمک آن‌ها می‌توان نقاط اصلاحی را در نمودار سهام شناسایی کرد.

5. فیبوناچی بادبزن Fan

این دسته از ابزارهای فیبوناچی معمولاً در روند‌های صعودی مورد استفاده قرار می‌گیرد. به این صورت که تحلیلگر، دو نقطه کف و سقف را در یک بازه زمانی روی نمودار به عنوان خطر روند اصلی به یکدیگر متصل می‌کند. در ادامه سه خط روند دیگر با شیب‌های کمتر بر مبنای درصدهای فیبوناچی در زیر روند اصلی روی نمودار ترسیم می‌شود که به کمک آن‌ها می‌توان خطوط حمایتی سهم را در ادامه روند صعودی پیش روی آن شناسایی کرد.

یک نکته مهم

همان‌طور که در معرفی ابزارهای فیبوناچی در بالا مشاهده کردید، برای استفاده از هرکدام لازم است تا ابتدا دو نقطه به عنوان سقف و کف قیمتی در یک بازه زمانی در نظر گرفته شود. تعیین دقیق این نقاط یک کار کاملاً تجربی است که بر مبنای تحلیل نمودارهای مختلف و آموزش می‌توان به مهارت در این زمینه دست پیدا کرد.

برای یادگیری عمیق این مسئله ما در کلینیک سرمایه دو دوره آموزش تحلیل تکنیکال مقدماتی و دوره آموزش تحلیل تکنیکال پیشرفته را آماده کرده‌ایم که به کمک آن می‌توانید هر آن چیزی که برای تبدیل شدن به یک تحلیلگر تکنیکال موفق نیاز دارید را فرابگیرید. آموزش فیبوناچی در تحلیل تکنیکال در این دوره‌های کلینیک سرمایه بر مبنای مثال‌های فراوان به دانشجویان دوره آموزش داده می‌شود.

سؤالات متداول

1. دنباله فیبوناچی چیست؟

یک دنباله ریاضی متشکل از اعداد است که دو عدد ابتدایی آن 0 و 1 است. پس از آن اعداد از جمع دو عدد قبلی به دست می‌آیند.

2. برای تحلیل تکنیکال کاربرد فیبوناچی چیست؟

به کمک فیبوناچی می‌توان سطوح حمایتی یا مقاومت یک سهم را در روند‌های نزولی یا صعودی پیش‌بینی کرد.

3. بزرگ‌ترین نقطه ضعف استفاده از دنباله فیبوناچی چیست؟

استفاده از ابزار دنباله فیبوناچی برای تحلیلگری کار نسبتاً تخصصی است که برای استخراج اطلاعات از آن علاوه بر دانش کافی باید زمان زیادی نیز صرف کرد. به همین دلیل بسیاری از معامله‌گران مبتدی توانایی استفاده از این ابزار را برای معاملات خود ندارند. نکته بعدی این است که ابزار فیبوناچی به هیچ عنوان نباید به تنهایی مبنای تصمیم‌گیری برای خرید و فروش سهام قرار بگیرد و باید سایر ابزارهای تحلیل تکنیکال در کنار آن ارزیابی شود.

مقاله مرتبط: الگوی هارمونیک در تحلیل تکنیکال

کلام پایانی

در این مقاله بررسی کردیم که دنباله فیبوناچی چیست و چه کاربردی در تحلیل تکنیکال دارد. آموزش فیبوناچی در تحلیل تکنیکال نیاز به تمرین زیاد دارد. همچنین باید توجه داشته باشید که ابزارهای فیبوناچی در کنار سایر ابزارهای موجود در تحلیل تکنیکال معنا پیدا می‌کند و نباید به تنهایی مبنای تصمیم‌گیری برای خرید و فروش دارایی‌ها قرار بگیرد.