صندوق سرمایه گذاری چیست؟ معرفی بهترین صندوق های سرمایه گذاری

در سال‌های گذشته، تعداد زیادی از مردم برای دریافت کد بورسی اقدام کردند؛ اما اتفاقات سال ۱۳۹۹ و ۱۴۰۰ در بورس سبب شد بسیاری از مردم به جای سرمایه‌گذاری مستقیم در بازارهای مالی، به سراغ انواع صندوق های سرمایه گذاری بروند. البته فعالیت این صندوق‌ها محدود به بازار بورس نیست؛ بلکه صندوق‌ها معمولاً پرتفوی متنوعی از دارایی‌های مختلف را برای سرمایه‌گذاری انتخاب می‌کنند؛ اما داستان صندوق سرمایه گذاری چیست؟ انواع صندوق سرمایه گذاری به چند دسته تقسیم می‌شوند؟ پرسش‌های گوناگونی در این زمینه وجود دارد که برای پاسخ به آن‌ها تصمیم گرفتیم این مطلب را آماده کنیم. تا پایان با ما همراه باشید.

صندوق سرمایه گذاری چیست؟

معامله کردن در بازارهای مالی مختلف به تخصص و دانش فنی زیاد در زمینه تحلیل تکنیکال و بنیادی نیاز دارد. در کنار این مهارت، باید زمان زیادی را نیز برای فعالیت در بازار صرف کنید. این دو موضوع سبب می‌شود عملاً بسیاری از افراد امکان فعالیت مستقیم در بازارهایی مانند بورس را نداشته باشند. این دسته از افراد می‌توانند از راه‌های جایگزین برای سرمایه‌گذاری استفاده کنند. یکی از بهترین راه‌ها، استفاده از صندوق سرمایه‌گذاری است.

حتماً این سوال برایتان پیش می‌آید که صندوق سرمایه گذاری چیست. صندوق های سرمایه گذاری نهادهای مالی مستقلی هستند. در کشور ما، این صندوق‌ها برای فعالیت رسمی باید زیر نظر سازمان بورس و اوراق بهادار قرار بگیرند. در این صندوق‌ها، گروهی از کارشناسان مالی و تحلیلگران حرفه‌ای گرد هم جمع می‌شوند. افراد با سرمایه‌گذاری در این صندوق‌ها، به صورت غیرمستقیم در بازارهایی مانند بورس فعالیت می‌کنند. صندوق‌ها نیز سبدهای سرمایه‌گذاری را تشکیل می‌دهند. مدل تخصیص سود و زیان در صندوق‌ها متفاوت است که در ادامه، بیشتر درباره این موضوع توضیح می‌دهیم.

مزایا و معایب صندوق سرمایه گذاری چیست؟

حال که دانستیم صندوق سرمایه گذاری چیست، این صندوق‌ها را نقد و بررسی می‌کنیم. از مهم‌ترین مزایای صندوق سرمایه گذاری می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

• با سرمایه‌گذاری در صندوق عملاً پرتفویی از دارایی‌های مختلف، از جمله سهام و اوراق بهادار را تشکیل می‌دهید.
• بدون نیاز به دانش مالی خاصی می‌توانید از مزایای سرمایه‌گذاری در بازارهای مالی بهره‌مند شوید.
• برای معامله کردن در بازارهای مالی، به صرف زمان نیازی نخواهید داشت.
• ریسک سرمایه‌گذاری در صندوق‌ها در مقایسه با معامله مستقیم، به‌مراتب کمتر است.
• فرایند کاری صندوق‌ها به صورت قانونی و تحت نظارت سازمان بورس انجام می‌شود.
• نقدشوندگی دارایی در صندوق‌ها زیاد است و می‌توانید در هر زمانی سرمایه خود را برداشت کنید.
• امکان سرمایه‌گذاری با مبالغ محدود در صندوق‌ها وجود دارد.

مهم‌ترین نکته‌ای که می‌توان در زمینه معایب صندوق سرمایه گذاری بتوان مطرح کرد، میزان سود دریافتی است. طبیعی است معامله‌گران حرفه‌ای می‌توانند با فعالیت مستقیم در بازارها، سود بسیاری بیشتری به دست بیاورند. صندوق‌ها تلاش می‌کنند از طریق راه‌های با ریسک کمتر، به دنبال سود باشند؛ به همین دلیل، حتی پرسودترین صندوق های سرمایه گذاری نیز در مدت زمان کوتاه، سودهای بالای چند صد درصدی عاید سرمایه‌گذاران نمی‌کنند.

انواع صندوق های سرمایه گذاری

یکی از مهم‌ترین پرسش‌هایی که باید پاسخ دهیم، این است که انواع صندوق سرمایه گذاری چیست. روش سرمایه‌گذاری و نوع دارایی‌هایی که در صندوق‌های مختلف وجود دارند، متفاوت است. تعداد زیادی صندوق سرمایه‌گذاری وجود دارند که با جست‌وجوی ساده در اینترنت به آن‌ها برمی‌خورید. در اینجا به معرفی مهم‌ترین صندوق‌ها بسنده می‌کنیم. بر این اساس، چهار نوع صندوق سرمایه‌گذاری تعریف می‌شوند که عبارت‌اند از:

۱. صندوق سرمایه گذاری درآمد ثابت

اگر به دنبال کم‌ریسک‌ترین مدل سرمایه‌گذاری در صندوق‌ها هستید، باید به سراغ صندوق سرمایه گذاری ثابت بروید. این صندوق‌ها مقدار سود مشخصی را برای سرمایه‌گذاران تضمین می‌کنند که به‌صورت ماهانه یا سالانه در اختیار آن‌ها قرار می‌گیرند. این صندوق‌ها معمولاً اوراق مشارکت یا گواهی‌های سپرده بانکی را خرید و فروش می‌کنند. بیشترین سود صندوق سرمایه گذاری با درآمد ثابت، معمولاً تا سقف ۵ درصد بیشتر از سپرده‌های بانکی است.

۲. صندوق سرمایه گذاری مختلط

نوع دیگری از انواع صندوق سرمایه‌گذاری با نام صندوق مختلط شناخته می‌شود. در این صندوق، حداقل ۴۰ درصد از منابع باید برای خرید اوراق با درآمد ثابت صرف شود. ۶۰ درصد باقی‌مانده نیز معمولاً برای خرید سهام در بورس استفاده می‌شود؛ بنابراین، در این صندوق‌ها نمی‌توان سود تضمینی برای افراد در نظر گرفت؛ اما به دلیل حجم سپرده‌گذاری در اوراق با درآمد ثابت، می‌توان گفت که از نظر ریسک‌پذیری در وضعیت میانه قرار دارند.

۳. صندوق سرمایه گذاری سهامی

در صندوق سرمایه‌گذاری سهامی، مطابق قانون باید حداقل ۷۰ درصد از منابع مالی صرف خرید سهام شود. ۳۰ درصد باقی‌مانده می‌تواند برای خرید اوراق یا دارایی‌های دیگر مانند طلا صرف شود. بدیهی است در صندوق سرمایه‌گذاری سهامی خبری از تضمین سود برای سرمایه‌گذاران نیست. در حالت کلی، اگر ریسک‌پذیرید و قصد سرمایه‌گذاری غیرمستقیم در بورس را دارید، بهترین گزینه پیش روی شما صندوق سهامی است. معمولاً پرسودترین صندوق های سرمایه گذاری در این دسته قرار دارند.

۴. صندوق سرمایه گذاری قابل معامله

در صندوق‌های قابل معامله، علاوه بر سهام و اوراق بهادار، روی دارایی‌های فیزیکی نیز سرمایه‌گذاری می‌شود. این صندوق‌ها از نظر درصد توزیع منابع محدودیتی ندارند. معمولاً واحدهای سرمایه‌گذاری آن‌ها در بورس قابل خرید و فروش هستند. نقدشوندگی واحدهای این صندوق‌ها به شرایط بازار بورس و میزان عرضه و تقاضا در آن بستگی دارد. صندوق‌های قابل معامله با نام ETF نیز شناخته می‌شوند.

منظور از واحد در صندوق سرمایه گذاری چیست؟

به‌منظور سرمایه‌گذاری در صندوق‌ها باید برای خرید واحد آن‌ها اقدام کنید. هر واحد کوچک‌ترین جزء برای سرمایه‌گذاری در یک صندوق به حساب می‌آید که بهای مشخصی دارد؛ بنابراین، در زمان خرید باید تعداد واحد مدنظر را مشخص کنید و با توجه به قیمت هر واحد، مجموع مبلغ سرمایه‌گذاری شما مشخص می‌شود. قیمت هر واحد در گذر زمان ممکن است دستخوش تغییر شود.

واحدهایی که سرمایه‌گذاران در یک صندوق می‌خرند، قابل انتقال نیستند؛ اما هر زمان که مایل باشند، می‌توانند آن‌ها را ابطال کنند. ابطال اصطلاحی است که برای فروش واحدهای صندوق سرمایه‌گذاری به کار می‌رود. البته نوع خاصی از واحدهای صندوق‌های سرمایه‌گذاری هستند که امکان معامله آن‌ها در بورس وجود دارد. به عبارت دیگر، با داشتن کد بورسی می‌توانید از طریق سامانه‌های آنلاین کارگزاری‌های بورس، این واحدها را خرید و فروش کنید.

در مقابل، نوع خاصی از واحدهای سرمایه‌گذاری وجود دارند که با نام واحد ممتاز شناخته می‌شوند. این واحدها مربوط به مؤسسان صندوق هستند که با خرید آن‌ها سرمایه اولیه لازم برای آغاز به کار صندوق را تأمین می‌کنند. واحدهای ممتاز قابل ابطال نیستند؛ اما می‌توان آن‌ها را انتقال داد. نکته دیگر آن است که صاحبان واحدهای ممتاز در مجامع صندوق، حق رأی دارند.

در کدام صندق سرمایه گذاری کنیم؟

فهرست صندوق های سرمایه گذاری درآمد ثابت، مختلط، سهامی و قابل معامله به‌طور کامل در سایت شرکت فناوری بورس (TSETMC) وجود دارد. اگر به این سایت مراجعه کنید، مشاهده خواهید کرد که تعداد زیاد صندوق سرمایه گذاری فعال در کشور وجود دارد. به همین دلیل، حتماً این پرسش برای شما پیش می‌آید که کدام صندوق سرمایه گذاری بهتر است. برای پاسخ به این پرسش، لازم است اطلاعاتی درباره انواع صندوق‌ها به دست آورید. از مهم‌ترین اطلاعاتی که در این زمینه نیاز دارید، می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

• مطالعه اساس‌نامه صندوق‌ها
• بررسی سابقه فعالیت صندوق‌ها
• میزان بازدهی صندوق‌ها در طول مدت فعالیت
• ترکیب دارایی‌های صندوق‌ها

با بررسی موارد مذکور، می‌توانید به چند گزینه مناسب برای سرمایه‌گذاری دست پیدا کنید. از نظر امنیت سرمایه در صندوق‌های سرمایه‌گذاری، جای نگرانی وجود ندارد. تمام آن‌ها زیر نظر سازمان بورس فعالیت می‌کنند و مجوز دارند. عامل دیگری که در انتخاب صندوق‌ها اثرگذار است، هدف شماست. در اینجا، چند پیشنهاد مهم مطرح می‌کنیم که با در نظر گرفتن آن‌ها می‌توانید صندوق سرمایه گذاری مناسب خود را پیدا کنید:

• اگر ریسک‌پذیری بالایی دارید، پیشنهاد می‌کنیم به سراغ صندوق‌های سهامی بروید.
• اگر به دنبال درآمد ثابت با ریسک کم هستید، صندوق‌های با درآمد ثابت را انتخاب کنید.
• اگر نقدشوندگی برای شما در اولویت است، صندوق‌های سهامی یا قابل معامله را انتخاب کنید.

افراد حرفه‌ای معمولاً با در نظر گرفتن اصول مدیریت سرمایه، دارایی خود را بین چند صندوق سرمایه‌گذاری تقسیم می‌کنند. به این معنی که مجموع سرمایه خود را در سه سطح با ریسک کم، متوسط و زیاد تقسیم می‌کنند و بر این اساس، دارایی خود را در دو یا سه صندوق سرمایه‌گذاری قرار می‌دهند.

بهترین صندوق سرمایه گذاری

در ادامه، به این پرسش پاسخ مي‌دهیم که بهترین صندوق سرمایه گذاری کدام است. پاسخ به این سؤال به بررسی‌های دقیق و کارشناسی نیاز دارد. ما در اینجا تعدادی از بهترین صندوق‌ها را با توجه به میزان بازدهی یک‌ساله آن‌ها تا قبل از سال ۱۴۰۱، معرفی می‌کنیم. در جدول زیر می‌توانید اسامی این صندوق‌ها را مشاهده کنید.

بهترین صندوق های سرمایه گذاری با درآمد ثابت
صندوق با درآمد ثابت کوثر یکم	۲۸/۲۶ درصد بازدهی سالانه
صندوق مشترک آسمان امید	۲۴/۱۶ درصد بازدهی سالانه
صندوق افرا نماد پایدار	۲۲/۶۸ درصد بازدهی سالانه
صندوق با درآمد ثابت کیان	۲۱/۸۹ درصد بازدهی سالانه
بهترین صندوق های سرمایه گذاری سهامی
صندوق مشترک پیشتاز	۴۹/۴۴ درصد بازدهی سالانه
صندوق آوای سهام کیان	۳۵/۸۱ درصد بازدهی سالانه
صندوق آهنگ سهام کیان	۲۸/۴۵ درصد بازدهی سالانه
صندوق مشترک ارزش کاوان آینده	۲۷/۹۹ درصد بازدهی سالانه
بهترین صندوق های سرمایه گذاری قابل معامله
صندوق شاخص سی شرکت فیروزه	۳۴/۴۲ درصد بازدهی سالانه
صندوق توسعه اندوخته آینده	۳۳/۵۸ درصد بازدهی سالانه

کلام پایانی

در این مطلب بررسی کردیم که صندوق سرمایه گذاری چیست و انواع آن به چند دسته تقسیم می‌شود. در پایان، لازم است تأکید کنیم که سرمایه‌گذاری در صندوق‌ها به‌هیچ‌وجه خالی از ریسک نیست؛ اما بهترین گزینه برای افرادی است که دانش تخصصی و زمان کافی برای فعالیت مستقیم در بازارهای مالی را ندارند. به نظر شما، بهترین صندوق سرمایه گذاری چه ویژگی‌هایی دارد؟ آیا شما در این صندوق‌ها سرمایه‌گذاری کرده‌اید؟ نظرات و پیشنهادهای خود را در این زمینه با ما در میان بگذارید.