اندیکاتور RSI چیست؟ آموزش نکات طلایی اندیکاتور آر اس آی

اندیکاتور RSI یکی از پرکاربردترین ابزارهای تحلیل تکنیکال است. بسیاری از تحلیلگران برای دستیابی به سیگنال‌های دقیق خرید و فروش، از ترکیب آر اس آی با اندیکاتورهای دیگر استفاده می‌کنند. کار کردن با اندیکاتور آر اس آی نسبتاً ساده است؛ زیرا به‌عنوان یک اسیلاتور، در بازه عددی خاصی نوسان می‌کند. به همین دلیل، می‌توان سیگنال‌های قابل اعتمادی را از آن دریافت کرد. تصمیم گرفتیم در مقاله‌ای، مفصل به آموزش اندیکاتور RSI و نکات طلایی مربوط به تحلیل نمودار با استفاده از آن بپردازیم. تا پایان این مطلب با ما همراه باشید.

اندیکاتور آر اس آی چیست؟

بدون تردید، در معرفی انواع اندیکاتور در تحلیل تکنیکال، یکی از پرکاربردترین گزینه‌ها اندیکاتور RSI است. Relative Strength Index یا شاخص قدرت نسبی، ابزاری کاربردی است که نخستین‌بار در سال ۱۹۸۷ میلادی، فردی به نام ولز ویلدر (Welles Wilder) آن را در کتاب خود معرفی کرد. این شاخص نوعی نوسانگر است که بین دو خط با مقادیر ۰ و ۱۰۰ نوسان می‌کند. در دسته‌بندی انواع اندیکاتور، آر اس آی را باید در ردیف نوسانگرهای تأخیری یا پس‌رو (Lagging Indicator) قرار داد. این دسته از نوسانگرها نمودار قیمت را تعقیب می‌کنند و به همین دلیل، می‌توان با استفاده از آن‌ها روندها را تأیید کرد.

داستان اندیکاتور ار اس ای چندان پیچیده نیست. به کمک آن می‌توان محدوده اشباع خرید و فروش را در نمودار قیمت شناسایی کرد. روی‌هم‌رفته، وقتی این شاخص عددی بالای ۷۰ را نشان می‌دهد، در واقع نمودار وارد منطقه اشباع خرید شده است. به عبارت دیگر، در حال نزدیک شدن به پایان روند صعودی هستیم و احتمالاً در آینده نزدیک میزان فروش از خرید در بازار پیشی می‌گیرد.

اما اگر اندیکاتور RSI عدد زیر ۳۰ را نشان دهد، نمودار قیمت وارد منطقه اشباع فروش شده است. به زبان ساده، چیزی تا پایان روند نزولی باقی نمانده است و باید منتظر آغاز روند صعودی در قیمت دارایی باشیم. همان‌طور که مشاهده کردید، دریافت سیگنال از آر اس آی بسیار راحت‌تر از چیزی است که تصور می‌شود. اما آیا کار ما با این اندیکاتور همین‌جا به پایان می‌رسد؟ قطعاً خیر. پیشنهاد می‌کنیم ادامه مقاله را با دقت بیشتری دنبال کنید.

فرمول اندیکاتور RSI

برای آشنایی با فرمول اندیکاتور آر اس آی، مثالی ساده و کاربردی را بررسی کنیم. در حالت پیش‌فرض، برای محاسبه این شاخص، ۱۴ کندل قیمت اخیر در نمودار قیمت استفاده می‌شوند. تصویر زیر را در نظر بگیرید. در این تصویر ۱۴ کندل قیمت را مشاهده می‌کنید. کندل‌های سبز و قرمز به‌ترتیب افزایش و کاهش قیمت را نشان می‌دهند. همان‌طور که مشاهده می‌کنید، ۷ کندل صعودی و ۷ کندل نزولی در نمودار وجود دارند.

در هر کندل صعودی، ۱۰ واحد افزایش قیمت در مقایسه با روز گذشته مشاهده می‌شود. هر کندل نزولی نیز ۱۰ واحد کاهش قیمت را به ثبت رسانده است. با یک محاسبه سرانگشتی مشخص می‌شود که میانگین کندل‌های صعودی، ۱۰ واحد رشد قیمت را نشان می‌دهد. همین عدد برای کندل‌های نزولی نیز صدق می‌کند.

مجموع میانگین سود و زیان به‌دست‌آمده در ۱۴ دوره اخیر برابر ۲۰ است. میانگین سود در این مدت برابر ۱۰ است. برای محاسبه مقدار دقیق RSI باید از رابطه زیر استفاده کنید:

۵۰=۱۰۰*(۱۰/۲۰)

عدد ۵۰ در شاخص RSI نشان‌ می‌دهد که میانگین سود و ضرر در بازه زمانی مدنظر یکسان است. بر حسب رابطه ریاضی ساده مذکور، هرچه میانگین سود شما در بازه زمانی مدنظر بیشتر باشد، در شاخص RSI عدد بالاتری به دست می‌آید. فرض کنید در مثال یادشده میانگین سود ۱۵ و میانگین ضرر ۵ باشد. درنتیجه، با محاسبه سرانگشتی مشخص می‌شود که شاخص RSI عدد ۷۵ را نشان می‌دهد.

به زبان ساده می‌توان گفت که شاخص RSI روند صعودی و نزولی نمودار قیمت را در یک بازه زمانی به ما نشان می‌دهد. وقتی این اندیکاتور عددی بالای ۵۰ باشد، به معنی آن است که میانگین سود بیشتر از میانگین ضرر است؛ اما اگر عددی زیر ۵۰ به دست بیاید، نشان می‌دهد مقدار میانگین ضرر در آن تایم فریم بالاتر است.

تنظیمات اندیکاتور RSI در تریدینگ ویو

تریدینگ ویو اصلی‌ترین ابزاری است که تحلیلگران تکنیکال برای تحلیل‌های خود به‌ کار می‌برند. به کمک این سایت می‌توانید به صورت رایگان با استفاده از ابزارهای مختلف، نمودار قیمت انواع دارایی‌ها را تحلیل کنید. با پشت سر گذاشتن مراحل زیر می‌توانید اندیکاتور آر اس آی را به نمودار قیمت در تریدینگ ویو اضافه کنید:

• بالای نمودار قیمت در سایت تریدینگ ویو، روی گزینه Indicator کلیک کنید.

• در پنجره بازشده نام RSI را جست‌وجو و این اندیکاتور را انتخاب کنید.

• به همین راحتی، خط اندیکاتور RSI به زیر نمودار قیمت در تریدینگ ویو اضافه می‌شود.

تنظیم اندیکاتور آر اس آی در TradingView نیز امکان‌پذیر است. گوشه سمت چپ بالای پنل نمودار RSI چند گزینه وجود دارد. روی گزینه‌ای که شبیه به چرخ‌دنده است، کلیک کنید. پنجره تنظیمات اندیکاتور ار اس ای باز می‌شود. در تب Input می‌توانید تایم فریم و طول دوره محاسبه شاخص RSI را تعیین کنید. سپس با توجه به استراتژی معاملاتی خود، این اندیکاتور را در تحلیل نمودار قیمت به کار ببرید.

نکات طلایی RSI

چند نکته مهم در بحث آموزش اندیکاتور RSI وجود دارد که با در نظر گرفتن این نکات می‌توانید سیگنال‌های دقیق‌تری را از این نوسانگر دریافت کنید.

۱. انتخاب زمان مناسب در تنظیمات اندیکاتور آر اس آی

معمولاً برای محاسبه قدرت روندها در اندیکاتور ار اس ای، تنظیمات پیش‌فرض آن را روی ۱۴ روز قرار می‌دهند. البته هیچ‌ الزامی برای این منظور وجود ندارد. فرض کنید برای معاملات خود از استراتژی اسکالپ تریدینگ بهره می‌برید. طبیعی است که در این حالت، به دنبال شناسایی فرصت‌های معاملاتی در تایم فریم کوتاه‌مدت باشید. بر این اساس، می‌توانید دوره زمانی RSI را روی تعداد روزهای کمتری تنظیم کنید.

هرچند دست شما برای انتخاب بازه زمانی برای محاسبه فرمول اندیکاتور RSI باز است؛ اما نباید نکته مهمی را فراموش کنید. اساساً هرچه طول دوره کوتاه‌تر شود، احتمال بروز خطا در سیگنال‌های صادرشده از این نوسانگر افزایش پیدا می‌کند. هرچه دوره زمانی طولانی‌تری را مبنای محاسبات خود قرار دهید، می‌توانید سیگنال‌های معتبرتری را از آن دریافت کنید.

۲. شناسایی واگرایی در نمودار قیمت

تشخیص واگرایی نمودار قیمت با استفاده از اندیکاتور RSI امکان‌پذیر است. وقتی واگرایی در نمودار رخ می‌دهد، باید منتظر معکوس شدن روند قیمت باشیم. به همین دلیل است که واگرایی در تحلیل تکنیکال جایگاه ویژه‌ای دارد. فرض کنید در یک تایم فریم مشخص، روند نزولی در نمودار قیمت شکل می‌گیرد. انتظار می‌رود که در همین بازه زمانی، شاخص RSI نیز نزولی باشد. اگر به هر دلیل خلاف این اتفاق رخ دهد، واگرایی در نمودار به وجود آمده است. درنتیجه، باید منتظر تغییر روند نزولی به صعودی در آینده نزدیک باشید.

۳. تشخیص مناطق حمایت و مقاومت در نمودار قیمت

یکی دیگر از نکات طلایی RSI تشخیص خطوط حمایت و مقاومت در نمودار قیمت است. فرض کنید نمودار قیمت روند صعودی را طی می‌کند. بنابراین، اندیکاتور آر اس آی باید عددی بالاتر از ۵۰ را نشان دهد. در این حالت، وقتی RSI به محدوده بین ۴۰ تا ۵۰ می‌رسد، نمودار در منطقه حمایت قرار می‌گیرد. همچنین در روندهای نزولی وقتی نوسانگر RSI در محدوده بین ۵۰ تا ۶۰ قرار می‌گیرد، منطقه مقاومت در نمودار فعال می‌شود.

۴. رد شدن از تاب‌خوردگی در اندیکاتور ار اس ای

گاهی اوقات شاهد هستیم که نمودار وارد محدوده اشباع می‌شود. سپس تغییر روند اتفاق می‌افتد و از این محدوده خارج می‌شود. اما خیلی زود، دوباره روند معکوس، و بار دیگر نمودار به سمت محدوده اشباع نزدیک می‌شود. اگر نمودار وارد این محدوده نشود و صرفاً پس از لمس خط مربوط به این ناحیه بار دیگر به روند قبلی بازگردد، پدیده‌ای به نام رد شدن از تاب خوردگی رخ داده است. حتماً این پدیده را به ذهن بسپارید؛ زیرا هنگام تحلیل نمودار بارها با آن مواجه می‌شوید.

۵. ترکیب اندیکاتور آر اس آی با دیگر ابزارهای تحلیل تکنیکال

هرچند سیگنال‌های اندیکاتور RSI بسیار راحت به دست می‌آیند؛ اما نباید فقط با استفاده از یک ابزار تحلیل تکنیکال، درباره خرید و فروش تصمیم‌گیری کنید. نوسانات قیمت در بازارهایی مانند ارز دیجیتال بسیار زیاد است. به همین دلیل، اساساً نمی‌توان تنها روی اندیکاتور آر اس آی برای معاملات حساب کرد. پیشنهاد اصلی ما، ترکیب این نوسانگر با اندیکاتورهای میانگین متحرک، مانند مکدی (MACD)، است. به این ترتیب، می‌توانید عامل نوسانات را در دریافت سیگنال‌ها تا حدودی مدیریت کنید.

کلام پایانی

در این مقاله آنچه را که باید به‌عنوان تحلیلگر تکنیکال درباره اندیکاتور RSI بدانید، بررسی کردیم. در پایان لازم است به نکته مهمی اشاره کنیم. روی‌هم‌رفته، نباید برای تحلیل نمودار قیمت فقط روی یک اندیکاتور، مانند آر اس آی تمرکز کنید، بلکه لازم است با توجه به استراتژی معاملاتی خود، ترکیبی از دو یا سه اندیکاتور را برای شناسایی دقیق فرصت‌های معاملاتی به کار بگیرید. به این ترتیب، می‌توانید تا حد زیادی سیگنال‌های اشتباه را خنثی کنید. به نظر شما، بهترین گزینه برای ترکیب با اندیکاتور آر اس آی چیست؟ نظرات و سؤالات خود را در این زمینه با ما در میان بگذارید.