استیبل کوین (Stable Coin) یا ارز دیجیتال باثبات چیست؟

در سال‌های اخیر، نوع جدیدی از پول در بستر فناوری به وجود آمده است که با نام ارز دیجیتال شناخته می‌شود.‌ ساختار متفاوت ارزهای دیجیتال باعث انقلابی عظیم در بازارهای مالی شده و با توجه به رشد روزافزون آن‌ها، نباید تعجب کنیم که چرا هر روز ارز دیجیتالی جدیدی به بازار عرضه می‌شود. یکی از تفاوت‌های اصلی این نوع ارز با پول کشورها، میزان نوسان آن‌ها است. اما استیل کوین یکی از انواع ارز دیجیتال است که از سرمایه‌گذاران در برابر نوسان بازار ارز محافظت خواهد کرد. در این مطلب قصد داریم با ماهیت استیبل کوین یا ارز دیجیتال باثبات آشنا شویم.

استیبل کوین چیست؟

استیبل کوین (Stablecoin) یا ارز دیجیتال باثبات نوعی ارز دیجیتالی است که ارزش آن وابسته به یک پشتوانه مالی یا دارایی ثابت می‌باشد. این پشتوانه می‌تواند هر چیزی اعم از طلا، ارز فیزیکی و … باشد. به عنوان مثال، تتر یکی از شناخته‌شده‌ترین نمونه‌های استیبل کوین است که ارزش آن به دلار بستگی دارد. هدف از ایجاد این نوع ارز دیجیتال، مقابله با نوسانات ذاتی کریپتوکارنسی بود و علاوه بر آن، به عنوان ذخیره کننده ارزش و وسیله‌ای جهت انجام مبادله کاربرد دارند. به همین جهت، از سرمایه گذاران در برابر نوسانات شدید قیمت کریپتوکارنسی، حفاظت می‌کنند. (Wikipedia)

شاید این سوال برایتان ایجاد شود که استیبل کوین‌ها توسط چه کسی ساخته می‌شوند؟‌ در واقع این نوع ارز دیجیتالی توسط یک فرد ساخته نمی‌شود، بلکه یک شرکت معتبر و بزرگ آن را تولید کرده و پشتیبانی می‌کند. معمولا صرافی‌های معروف برای تسهیل روند مبادلات مالی و ایجاد شرایط مساعد برای کاربران، دست به چنین کارهایی می‌زنند. همچنین بانک‌ها و نهادهای مالی وابسته به دولت، جزء سازندگان اصلی استیبل کوین محسوب می‌شوند.

آشنایی با تاریخچه استیبل کوین

هر کدام از انواع استیبل کوین‌ها، تاریخچه مخصوص خود را دارند، ولی باید توجه داشته باشید که طول عمر اولین نمونه آن بسیار کوتاه بوده و محصول قرن جدید می‌باشد. در حال حاضر تتر با نماد اختصاری USDT به عنوان بزرگترین استیبل کوین جهان شناخته شده به لحاظ ارزش، رتبه چهارم رمزارزهای جهان را به خود اختصاص داده است. در سال 2014 بود که این رمزارز با نام ریل کوین ایجاد شد و بعدها به تتر تغییر نام داد. اما نقطه عطف تولد رمزارزهای باثبات، سال‌های 2017 و 2018 بود که تعداد زیادی از آن‌ها راه‌اندازی شدند.

انواع ارز دیجیتال باثبات

همانطور که اشاره کردیم، استیبل کوین‌ها یه یک پشتوانه مالی متکی هستند که تفاوت موجود در پشتوانه‌ها، موجب تقسیم‌بندی این نوع ارزهای دیجیتال می‌شود.

استیبل کوین متمرکز

پشتوانه مالی استیبل کوین‌های متمرکز ، یک ارز فیات یا کالا است و مدیریت آن بر عهده یک نهاد متمرکز می‌باشد. در واقع آن نهاد باید یک دارایی یا کالای از پیش مشخص را به عنوان وثیقه، در یک صندوق بلوکه کند. رمزارز تتر شاخص‌ترین نمونه استیبل کوین متمرکز است که پشتوانه مالی آن، دلار است. همچنین رمزارز پترو یکی دیگر مثال‌هایی است که با نفت پشتیبانی می‌شود و دولت ونزوئلا آن را برای جلوگیری از ابرتورم ایجاد کرده است. مشکل این نوع ارز دیجیتال، نیاز به وجود نهادی متمرکز و ثالث است که این موضوع با ماهیت وجودی ارزهای دیجیتال، مغایرت دارد.

استیبل کوین غیرمتمرکز

ارز دیجیتال باثبات غیرمتمرکز به ارزهایی گفته می‌شود که هیچ نهادی مدیریت آن را برعهده ندارد. برخی به اشتباه تصور می‌کنند که هیچ پشتوانه‌ای برای این نوع ارز وجود ندارد، در حالی که توسط ارز دیجیتال غیرمتمرکز دیگری پشتیبانی می‌شود. شاید این سوال برایتان پیش بیاید که اینگونه ارزهای دیجیتالی، چگونه با تکیه بر رمزارزهای دیگری که قیمت متغیر دارند، ثبات خود را حفظ می‌کنند؟ در واقع استیبل کوین‌های غیرمتمرکز با استفاده از فناوری بلاک‌چین قادر هستند ثبات قیمتی خود را حفظ کنند. برای مثال می‌توان به ارز دیجیتالی دای با نماد اختصاری DAI اشاره کرد که به عنوان اولین ارز دیجیتال باثبات غیرمتمرکز، هیچ پشتوانه فیزیکی مانند ارز فیات و کالا ندارد.

ارزهای دیجیتال باثبات در دنیای کنونی چه کاربردی دارند؟

حال که با ماهیت و ساختار استیل کوین آشنا شدید، احتمالا از خودتان سوال کنید که چرا باید به سراغ این ارزهای دیجیتال رفت و چه کاربردی دارند؟ اگرچه این رمزارزها هنوز در اوایل مسیر پیشرفت قرار دارند، اما همچنان می‌توانند کاربردهای زیادی داشته باشند که در ادامه به معرفی چند نمونه خواهیم پرداخت.

دادوستد روزمره

به طور کلی امکان استفاده از استیبل کوین‌ها همچون ارزهای فیات برای انجام معاملات روزمره وجود دارد؛ اگرچه استیبل کوین‌ها از مزایای ارزهای دیجیتالی برخوردار هستند. با ادامه روند کنونی و پیشرفت رمزارزها، هیچ بعید نیست که در آینده نزدیک برای پرداخت صورتحساب رستوران، از ارزهای دیجیتال استفاده کنیم. این همان رویایی است که طرفداران کریپتوکارنسی در ذهن خود می‌پرورانند. همچنین می‌توانید بدون هیچ دردسری،‌ از استیبل کوین برای پرداخت‌های برون مرزی نیز استفاده کنید. در این صورت نیازی به تبدیل ارزهای فیات به یکدیگر و پرداخت کارمزد بابت آن نخواهد بود.

تسهیل پرداخت‌های همتا به همتا و قراردادهای هوشمند

قرارداد هوشمند به قراردادهایی می‌گویند که در صورت رعایت شروط لازم، کاملا خودکار و بدون نیاز به تایید توسط هیچ نهادی، در بستر بلاک‌چین اجرایی می‌شود. از جمله ویژگی‌های این تراکنش‌ها می‌توان به قابلیت ردیابی، شفافیت و برگشت‌ناپذیری اشاره کرد. در واقع به علت همین قابلیت‌ها است که قراردادهای هوشمند به انتخابی منطقی برای پرداخت اقساط وام، حقوق، اجاره‌بها و شراکت تبدیل شده‌اند. به عنوان مثال صاحبان کسب و کارها می‌توانند حقوق پرسنل خود را که در سراسر جهان پراکنده هستند، از طریق تنظیم قرارداد هوشمند و با استفاده استیبل کوین پرداخت کنند.

حواله‌های مقرون‌به‌صرفه و راحت

استیبل‌ کوین‌های پتانسیل این را دارند که تغییری جدی در سبک زندگی مردم کشورهای در حال توسعه ایجاد کنند. امروزه کارگران زیادی در کشورهای دیگر مشغول کار هستند و برای ارسال پول به خانواده‌های خود، باید دست به دامن خدماتی مانند وسترن یونیون شوند. اما ارزهای دیجیتال این امکان را می‌دهند که خیلی راحت و سریع، مبالغ مورد نظر را به کشوری دیگر ارسال کنیم. در صورتی که کارگران و خانواده‌هایشان از کیف پول دیجیتال استفاده کنند، می‌توانند با کمک ارزهای دیجیتال باثبات، این تراکنش‌ها را با نوسان پایین و هزینه مقرون‌به‌صرفه انجام دهند.

حفظ ارزش سرمایه در برابر مشکلات اقتصادی کشور

امکان دارد ارزش پول ملی برخی کشورها در اثر عوامل مختلف دچار افت شدیدی شوند، اما افرادی که ارز ملی خود را به ارز دیجیتال باثبات تبدیل می‌کنند، ارزش سرمایه خود را حفظ خواهند کرد. همچنین ثبات بالای استیبل کوین باعث می‌شود که از نوسانات ارزهای دیجیتال در امان باشید. ونزوئلا بهترین مثالی است که می‌توان در این زمینه به آن اشاره کرد. بر اساس آمار منتشر شده از صندوق بین‌المللی پول، ابرتورم این کشور در سال 2018 میلادی به علت تشدید بحران اقتصادی، به بالای یک میلیون درصد رسید. به طوری که برای خرید یک بستنی باید چندین بسته اسکناس به همراه داشته باشید.

در این حالت ارزش پس‌انداز مردم این کشور به صورت شدیدی کاهش پیدا کرده و نمی‌توان آینده روشنی برای آن متصور شد. بنابراین خرید استیبل کوین یک راه‌حل منطقی است تا مردم این کشورها از شر بحران‌های اقتصادی در امان باشند و ارزش دارایی‌های خود را حفظ کنند.

بهبود عملکرد صرافی‌های رمزارز

با توجه به سخت‌گیری‌های شدیدی که در قوانین صرافی‌ها اعمال می‌شود، تنها تعداد محدودی امکان پشتیبانی از ارزهای فیات را فراهم کرده‌اند. در این میان، استفاده از استیبل کوین‌ها موجب می‌شود که کار برای صرافی‌ها راحت‌تر شود و کاربران بتوانند از جفت‌ارزهای کریپتو استفاده کنند. برای این کار باید به جای پرداخت دلارهای واقعی، از استیبل‌ کوین‌های خود استفاده کنند.

چنین شرایطی برای کاربران جدید بسیار ایده‌آل خواهد بود؛ زیرا به جای مقایسه میان قیمت رمزارز و بیت کوین،‌ قیمت آن را با دلار مقایسه خواهند کرد. از طرفی دیگر، این موضوع به کاهش سیطره بیت کوین بر بازار کمک زیادی خواهد کرد. در موارد بسیاری مشاهده می‌شود که تعدادی از صرافی‌ها، در ازای فروش آلت کوین، از کاربران بیت کوین دریافت می‌کنند.

سرمایه‌گذاری و سود مالی

استیبل کوین‌ها گزینه مناسبی برای سرمایه‌گذاری محسوب می‌شوندو برخی افراد برای سرمایه‌گذاری به سراغ دلار یا طلا می‌روند، اما به جای آن می‌توانید ارز دیجیتالی‌های باثباتی را که پشتوانه دلار یا طلا دارند، خریداری کنید. در این صورت نیازی نیست ریسک نگهداری و فروش آن را تحمل کنید. البته قبل از سرمایه‌گذاری باید در خصوص اعتبار رمزارز مورد نظر، اطمینان حاصل کنید.

چه محدودیت‌های متوجه استیبل کوین‌ها است؟

علی‌رغم تمام مزایا و کاربردهایی که برای ارزهای دیجیتالی باثبات بیان کردیم، یکسری محدودیت برای آن وجود دارد. اجازه دهید یکبار دیگر تتر را مثال بزنیم. این استیبل کوین که پشتوانه دلاری دارد، توسط یک نهاد متمرکز مدیریت می‌شود. کاربران برای استفاده از این رمزارز، باید به آن اعتماد داشته باشند و امیدوار باشند که این نهاد، به همان اندازه‌ای که ادعا دارد، در بانک دلار بلوکه کرده است. اما سابقه نامناسب این رمزارز موجب کاهش اعتماد عمومی شده است.

همچنان حسابرسی‌های تتر در خصوص میزان سپرده‌ها برای کاربران شفاف نیست . برخی اعتقاد دارند که تتر فقط قسمتی از دارایی‌های ادعا شده را سپرده‌گذاری کرده است. در سال 2018 میلادی،‌ همین شایعات توانستند ارزش تتر را تاحدود یک میلیارد دلار کاهش دهند. استیبل کوین‌ها باید به صورت مرتب توسط نهادی ثالث مورد حسابرسی قرار بگیرند تا اعتماد عمومی خدشه‌دار نشود.

البته همین مسئله برای استیبل کوین‌های با پشتوانه کالا نیز صدق می‌کند. تصور کنید که رمزارزی دارید که پشتوانه طلا دارد و شما تصمیم گرفته‌اید آن را نقد کنید. انجام چنین کاری احتمالا به چند ماه زمان نیاز دارد و علاوه بر آن باید به کشوری که صندوق وثیقه‌گذاری در آن قرار گرفته، سفر کنید. همین کار می‌تواند هزینه‌های زیادی برای شما داشته باشد.

یکی دیگر از مشکلاتی که ممکن است برای دارندگان ارزهای دیجیتال باثبات ایجاد شود، سقوط ارزش پشتوانه اصلی است. یعنی به موجب هر اتفاقی، ارزش ارز فیات یا کالا کاهش پیدا کند. همانند موضوع چهارشنبه سیاه در انگلستان که به موجب آن، اقتصاد انگلیس درگیر بحران شدیدی شد و ارزش پول ملی آن نسبت به دلار، 25 درصد کاهش یافت.

مشهورترین استیبل کوین‌ها

همانطور که اشاره کردیم، استیبل کوین‌ها روند رو به رشدی دارند و هر روز بر تعداد آن‌ها افزوده می‌شود. بنابراین امکان دارد همچنان ارزهای دیجیتال باثبات جدیدی از جانب دولت‌ها معرفی شوند. اما از جمله رمزارزهایی که محبوبیت زیادی در میان کاربران دارند می‌توان به موارد زیر اشاره کرد.

استیبل کوین پاکسوس استاندارد (PAX)

پکس اولین ارز دیجیتال باثبات کنترل شده در جهان است که توسط شرکتی با نام پاکسوس تراست به بازار مالی عرضه شده است. این کوین شباهت زیادی به تتر داشته و با نرخ ارزش 1 به 1 توسط دلار آمریکا پشتیبانی می‌شود. یکی از ویژگی‌های این رمزارز،‌ پشتیبانی توسط نهاد تنظیم مقررات مالی نیویورک می‌باشد. البته کیف پول‌های زیادی از پکس پشتیبانی نمی‌کنند و هنوز مراحل آزمایش آن طی می‌شود.

استیبل کوین TUSD

شفافیت بالای تراکنش‌های این رمزارز باثبات موجب شده تا افراد زیادی آن را به تتر ترجیح بدهند. TUSD فقط از طریق ارز فیات پشتیبانی شده و در سال 2019 میلادی، یک شرکت حسابداری در آمریکا برای افزایش شفافیت تراکنش‌ها، وظیفه نظارت بر حساب‌های بانکی محل وثیقه این استیبل کوین را برعهده گرفت. TUSD نیز همانند سایر ارزهای دیجیتالی باثبات، رشد نسبی خود را مدیون اپیدمی کرونا می‌باشد.

استیبل کوین USDN

این ارز دیجیتالی باثبات روی بلاک‌چین Waves ساخته شده و تنها کوین جهان است که به صورت مستقیم از سهام نمایندگی شده حمایت می‌کند. با توجه به این که USDN یک کوین غیرمتمرکز است،‌ وثیقه‌گذاری آن توسط دارایی‌های رمزنگاری انجام شده است و ارتباطی با ارزهای فیات ندارد. سال گذشته بازار سرمایه USDN اوج گرفت و طی 6 هفته، نرخ درصد سالیانه آن از 10 به 23.5 افزایش پیدا کرد.

استیبل کوین میکر دائو (DAI)

میکر دائو نام یک موسسه غیرمتمرکز است که رویکرد جدیدی را در خصوص ساخت ارز دیجیتال باثبات در پیش گرفته و در سال 2017، دای را ایجاد کرد که توسط اتریوم پشتیبانی می‌شود. یکی از ایرادات این رمزارز، پیچیدگی الگوهای آن است که فهم آن برای فعالان بازار دشوار می‌باشد. با این حال، انتظار می‌رود که میزان استقبال مردم از آن افزایش پیدا کند.

جمع‌بندی

همچنان ارزهای دیجیتال در حال طی کردن روند پیشرفت خود هستند و با توجه به این که استیبل کوین‌ یا ارز دیجیتال باثبات نمونه‌های جدیدتری هستند، این مسئله درمورد آن‌ها نیز صدق می‌کند. شرکت‌های زیادی همچون فیسبوک به دنبال ایجاد ارز دیجیتالی مخصوص خود هستند و با توجه به داشتن ذخایر پشتوانه، می‌توان آن‌ها را از نوع استیبل شناسایی کرد. همچنان ارزهای دیجیتالی دارای معایب و مزایای زیادی هستند و با گذشت زمان، متوجه خواهیم شد که تا چه حد در حفظ موقعیت خود موفق عمل خواهند کرد.