استیبل کوین چیست؟ معرفی انواع استیبل کوین و کاربردهای آن‌

وقتی نام ارز دیجیتال به میان می‌آید، حتی کاربران مبتدی این بازار هم به یاد نوسانات شدید قیمت می‌افتند. یکی از موانع جدی برای پذیرش جهانی رمزارزها، نوسانات بسیار زیاد قیمت آن‌هاست. یکی از ایده‌های کاربردی برای حل این چالش، معرفی استیبل‌کوین‌ها (Stablecoin) است. استیبل کوین را می‌توان با نام ارز دیجیتال باثبات تعریف کرد. ارز دیجیتالی که به واسطه پشتیبانی یک دارایی دیگر، قیمت ثابتی دارد. در این مقاله، ابتدا بررسی خواهیم کرد که استیبل کوین چیست. پس از آن، انواع استیبل کوین را معرفی می‌کنیم. تا پایان ما را همراهی کنید.

استیبل کوین چیست؟

استیبل کوین (Stablecoin) یا ارز دیجیتال باثبات نوعی ارز دیجیتالی است که ارزش آن به یک پشتوانه مالی یا دارایی ثابت وابسته است. این پشتوانه می‌تواند هر چیزی، اعمّ از طلا، ارز فیزیکی و… باشد. برای مثال، تتر یکی از شناخته‌شده‌ترین نمونه‌های استیبل کوین است که ارزش آن به دلار بستگی دارد. هدف از ایجاد این نوع ارز دیجیتال، مقابله با نوسانات ذاتی کریپتوکارنسی بود؛ علاوه بر آن، به‌عنوان ذخیره‌کننده ارزش و وسیله‌ای برای انجام مبادله کاربرد دارد؛ به همین دلیل، از سرمایه‌گذاران در برابر نوسانات شدید قیمت کریپتوکارنسی حفاظت می‌کند.

شاید این سؤال برایتان ایجاد شود که استیبل کوین‌ها را چه کسی می‌سازد؟‌ در واقع، این نوع ارز دیجیتالی را یک فرد نمی‌سازد، بلکه یک شرکت معتبر و بزرگ آن را تولید و پشتیبانی می‌کند. معمولاً صرافی‌های معروف برای تسهیل روند مبادلات مالی و ایجاد شرایط مساعد برای کاربران، دست به چنین کارهایی می‌زنند. همچنین بانک‌ها و نهادهای مالی وابسته به دولت، جزو سازندگان اصلی استیبل کوین محسوب می‌شوند.

تاریخچه استیبل کوین

حال که دانستیم استیبل کوین چیست، نگاهی هم به تاریخچه ارزهای دیجیتال پایدار می‌اندازیم. اولین استیبل کوین‌ها در سال ۲۰۱۴ منتشر شدند. دو رمزارز با نام‌های BitUSD و NuBits به‌عنوان اولین ارزهای دیجیتال باثبات و پایدار شناخته می‌شوند که در حال حاضر نیز وجود دارند. ایده ایجاد این دو استیبل کوین مربوط به دو نفر با نام‌های دن لاریمر (Dan Larimer) و چارلز هاسکینسون (Charles Hoskinson) است. جالب است بدانید لاریمر از بنیان‌گذاران بلاکچین ایاس (EOS) و هاسکینسون نیز از چهره‌های سرشناس بازار و بنیان‌گذار پروژه کاردانو است.

نکته مهم این است که استیبل کوین BitUSD با استفاده از ارز دیجیتال اختصاصی بلاک‌چین بیت شیرز (BitShares) پشتیبانی می‌شد. با استفاده از قراردادی هوشمند، فرایند وثیقه‌گذاری انجام شده بود. در آن زمان، هر یک استیبل کوین BitUSD معادل یک دلار آمریکا ارزش داشت؛ اما در انتهای سال ۲۰۱۸، نرخ برابری خود با دلار را از دست داد. این موضوع انتقادات بسیار زیادی به همراه داشت.

بیشتر بخوانید: قرارداد هوشمند چیست؟ با انواع و کاربردهای این قراردادها آشنا شوید

استیبل کوین NuBits نیز عملکرد باثباتی نداشت. درحالی‌که ارزش آن برابر با دلار آمریکا بود، در گذر زمان با افت شدیدی مواجه شد؛ به‌طوری که در حال حاضر با قیمت شش سنت معامله می‌شود. دو تجربه ناموفق استیبل کوین‌ها درس بزرگی به همراه داشت. مشکل از جایی شروع می‌شد که وقتی بازار شکل نزولی به خود می‌گرفت، تقاضا برای استیبل کوین‌ها به‌شدت افزایش پیدا می‌کرد. این موضوعی بود که گردانندگان رمزارزها NuBits و BitUSD فکری برایش نکرده بودند.

پس از آن دو، نوبت به تتر (USDT) رسید که معروف‌ترین استیبل کوین بازار رمزارزهاست. صرافی بیت فینکس تتر را در سال ۲۰۱۵ راه‌اندازی کرد. برای اولین‌بار دلار آمریکا به‌عنوان وثیقه تتر در نظر گرفته شد. به این ترتیب که به ازای هر تتر که در بازار عرضه می‌شد، صرافی بیت فینکس یک دلار در حساب بانکی در آمریکا پس‌انداز می‌کرد. هرچند به عملکرد غیرشفاف بیت فینکس درباره تتر انتقادات زیادی مطرح می‌شود؛ اما این رمزارز هنوز به‌عنوان برترین استیبل کوین بازار ماهیت خود را حفظ کرده است.

انواع ارز دیجیتال باثبات

چنان‌که اشاره کردیم، استیبل کوین‌ها به پشتوانه‌ای مالی متکی هستند که تفاوت موجود در پشتوانه‌ها، موجب تقسیم‌بندی این نوع ارزهای دیجیتال می‌شود.

استیبل کوین متمرکز

استیبل کوین‌های متمرکز به دو گروه تقسیم می‌شوند:

• استیبل کوین دارای پشتوانه فیات
• استیبل کوین با پشتوانه کالا

مدیریت این استیبل کوین‌ها در دست نهادی متمرکز است. در واقع آن نهاد باید یک دارایی یا کالای از پیش مشخص را به‌عنوان وثیقه در یک صندوق بلوکه کند. رمزارز تتر شاخص‌ترین نمونه استیبل کوین متمرکز و پشتوانه مالی آن، دلار است.

همچنین رمزارز پترو، یکی دیگر مثال‌هایی است که با نفت پشتیبانی می‌شود و دولت ونزوئلا آن را برای جلوگیری از ابرتورم ایجاد کرده است. استیبل کوین با پشتوانه طلا نیز در این دسته قرار می‌گیرد. در مقاله جداگانه‌ای به معرفی استیبل کوین‌های مبتنی بر طلا پرداخته‌ایم که برای مطالعه بیشتر، می‌توانید به آن مقاله‌ مراجعه کنید.

ویژگی اصلی استیبل کوین متمرکز آن است که بین رمزارز و دارایی وثیقه، همبستگی وجود ندارد. علاوه بر آن، دارایی‌هایی مانند ارزهای فیات همواره ارزش ثابتی دارند و به همین دلیل، کنترل نوسانات قیمت چندان پیچیده نیست. مشکل این نوع ارز دیجیتال، نیاز به وجود نهادی متمرکز و ثالث است که این موضوع با ماهیت وجودی ارزهای دیجیتال، مغایرت دارد. برای مثال، همواره به صرافی بیت فینکس این انتقاد وارد می‌شود که تعداد تترهای عرضه‌شده از میزان دلارهای وثیقه بیشتر است. بیت فینکس نیز تاکنون نتوانسته است به انتقادات پاسخ قانع‌کننده‌ای دهد.

استیبل کوین غیرمتمرکز

ارز دیجیتال باثبات غیرمتمرکز به ارزهایی گفته می‌شود که هیچ نهادی مدیریت آن را بر عهده ندارد. برخی به اشتباه تصور می‌کنند هیچ پشتوانه‌ای برای این نوع ارز وجود ندارد، درحالی‌که ارز دیجیتال غیرمتمرکز دیگری آن را پشتیبانی می‌کند. شاید این سؤال برایتان پیش بیاید که این‌گونه ارزهای دیجیتالی، چگونه با تکیه بر رمزارزهای دیگری که قیمت متغیر دارند، ثبات خود را حفظ می‌کنند؟

استیبل کوین‌های غیرمتمرکز با استفاده از فناوری بلاک‌چین می‌توانند ثبات قیمتی خود را حفظ کنند. برای مثال، می‌توان به ارز دیجیتالی دای با نماد اختصاری DAI اشاره کرد که به‌عنوان اولین ارز دیجیتال باثبات غیرمتمرکز، هیچ پشتوانه فیزیکی، مانند ارز فیات و کالا ندارد. عرضه استیبل کوین‌های غیرمتمرکز با قراردادهای هوشمند کنترل می‌شود. استیبل کوین الگوریتمی یکی از انواع استیبل کوین‌های غیرمتمرکز به شمار می‌روند. در مقاله جداگانه‌ای به‌طور مفصل استیبل کوین غیرمتمرکز و انواع آن را معرفی کردیم. پیشنهاد می‌کنیم برای مطالعه بیشتر به آن مقاله مراجعه کنید.

استیبل کوین‌ها چگونه کار می‌کنند؟

دانستیم که انواع استیبل کوین چیست. لازم است در اینجا به موضوع مهمی اشاره کنیم: قیمت استیبل کوین‌ها بر اساس چه مکانیزم‌هایی ثابت نگه داشته می‌شود؟

در استیبل کوین‌های متمرکز همه‌چیز در کنترل نهاد اداره‌کننده پروژه است. برای مثال، هر زمان تقاضا برای تتر در بازار افزایش پیدا می‌کند، توکن‌های بیشتری ایجاد و در بازار توزیع می‌شود. هم‌زمان، باید به ازای توکن‌های ضرب‌شده نیز در حساب بانکی دلار ذخیره شود. در مقابل، وقتی میزان فروش تتر افزایش پیدا می‌کند، صرافی بیت فینکس توکن‌های مازاد موجود در بازار را جمع‌آوری می‌کند و از طریق توکن‌سوزی، عرضه تتر را در بازار به تعادل می‌رساند.

در استیبل کوین‌های غیرمتمرکز، فرایند عرضه و تقاضا با استفاده از قراردادهای هوشمند کنترل می‌شوند. به این ترتیب، شفافیت در ادامه این پروژه‌ها به‌مراتب بیشتر خواهد بود؛ زیرا هیچ نهاد متمرکزی در این فرایند دخالت مستقیم نمی‌کند.

کاربرد استیبل کوین چیست؟

حال که با ماهیت و ساختار استیل کوین آشنا شدید، احتمالاً از خودتان می‌پرسید کاربردهای استیبل کوین چیست؟ اگرچه این رمزارزها هنوز در ابتدای مسیر پیشرفت قرار دارند، همچنان می‌توانند کاربردهای زیادی داشته باشند که در ادامه، چند نمونه را معرفی خواهیم کرد.

خرید و فروش‌های روزمره

استفاده از استیبل کوین‌ها، همچون ارزهای فیات، برای انجام معاملات روزمره امکان‌پذیر است؛ اگرچه استیبل کوین‌ها مزایای ارزهای دیجیتالی را دارند. با ادامه روند کنونی و پیشرفت رمزارزها، بعید نیست در آینده نزدیک برای پرداخت صورت‌حساب رستوران از ارزهای دیجیتال استفاده کنیم؛ این همان رؤیایی است که طرفداران کریپتوکارنسی در ذهن خود می‌پرورانند. همچنین، می‌توانید بدون هیچ دردسری،‌ برای پرداخت‌های برون‌مرزی نیز از استیبل کوین استفاده کنید. در این صورت، به تبدیل ارزهای فیات به یکدیگر و پرداخت کارمزد برای آن نیازی نخواهد بود.

تسهیل پرداخت‌های همتا به همتا و قراردادهای هوشمند

قرارداد هوشمند به قراردادهایی می‌گویند که در صورت رعایت شروط لازم، کاملاً خودکار و بدون نیاز به تأیید هیچ نهادی، در بستر بلاک‌چین اجرایی می‌شوند. از ویژگی‌های این تراکنش‌ها می‌توان به قابلیت ردیابی، شفافیت و برگشت‌ناپذیری اشاره کرد. به علت همین قابلیت‌هاست که قراردادهای هوشمند به انتخابی منطقی برای پرداخت اقساط وام، حقوق، اجاره‌بها و شراکت تبدیل شده‌اند. برای مثال، صاحبان کسب‌وکارها می‌توانند حقوق کارکنان خود را که در سراسر جهان پراکنده‌اند، از طریق تنظیم قرارداد هوشمند و با استفاده استیبل کوین پرداخت کنند.

حواله‌های مقرون‌به‌صرفه و راحت

استیبل‌ کوین‌ها این ظرفیت را دارند که تغییر جدی در سبک زندگی مردم کشورهای درحال‌توسعه ایجاد کنند. امروزه، کارگران زیادی در کشورهای دیگر مشغول کارند و برای ارسال پول به خانواده‌های خود، باید دست به دامن خدماتی مانند وسترن یونیون شوند؛ اما ارزهای دیجیتال این امکان را فراهم می‌کنند که به‌راحتی و سریع، مبالغ مدنظر را به کشوری دیگر ارسال کنیم. اگر کارگران و خانواده‌هایشان از کیف پول دیجیتال استفاده کنند، می‌توانند با کمک ارزهای دیجیتال باثبات، این تراکنش‌ها را با نوسان کم و هزینه مقرون‌به‌صرفه انجام دهند.

حفظ ارزش سرمایه در برابر مشکلات اقتصادی کشور

ممکن است ارزش پول ملی برخی کشورها در اثر عوامل مختلف دچار افت شدیدی شود، اما افرادی که ارز ملی خود را به ارز دیجیتال باثبات تبدیل می‌کنند، ارزش سرمایه خود را حفظ خواهند کرد. همچنین ثبات زیاد استیبل کوین سبب می‌شود از نوسانات ارزهای دیجیتال در امان باشید. ونزوئلا بهترین مثالی است که در این زمینه می‌توان به آن اشاره کرد. بر اساس آمار صندوق بین‌المللی پول، ابرتورم این کشور در سال ۲۰۱۸ میلادی، به علت تشدید بحران اقتصادی، به بیش از یک میلیون درصد رسید؛ به‌طوری که مردم مجبورند برای خرید بستنی چندین بسته اسکناس به همراه داشته باشند.

در این حالت، ارزش پس‌انداز مردم این کشور به‌شدت کاهش پیدا کرده است و نمی‌توان آینده روشنی برای آن متصور شد؛ بنابراین، خرید استیبل کوین راه‌حلی منطقی است تا مردم این کشورها از شر بحران‌های اقتصادی در امان باشند و ارزش دارایی‌های خود را حفظ کنند.

بهبود عملکرد صرافی‌های رمزارز

با توجه به سخت‌گیری‌های شدیدی که در قوانین صرافی‌ها اعمال می‌شود، تنها تعداد محدودی امکان پشتیبانی از ارزهای فیات را فراهم کرده‌اند. در این میان، استفاده از استیبل کوین‌ها موجب می‌شود کار برای صرافی‌ها راحت‌تر شود و کاربران بتوانند از جفت‌ارزهای کریپتو استفاده کنند. برای این کار باید به جای پرداخت دلارهای واقعی، از استیبل‌ کوین‌های خود استفاده کنند.

چنین شرایطی برای کاربران جدید بسیار ایدئال خواهد بود؛ زیرا به جای مقایسه میان قیمت رمزارز و بیت‌کوین،‌ قیمت آن را با دلار مقایسه خواهند کرد. از طرف دیگر، این موضوع به کاهش سیطره بیت‌کوین بر بازار کمک زیادی خواهد کرد. در موارد بسیاری مشاهده می‌شود تعدادی از صرافی‌ها در ازای فروش آلت کوین، از کاربران بیت‌کوین دریافت می‌کنند.

سرمایه‌گذاری و سود مالی

استیبل کوین‌ها گزینه مناسبی برای سرمایه‌گذاری محسوب می‌شوند و برخی افراد برای سرمایه‌گذاری به سراغ دلار یا طلا می‌روند؛ اما به جای آن، می‌توانید ارز دیجیتالی‌های باثباتی را بخرید که پشتوانه دلار یا طلا دارند. در این صورت، نیازی نیست ریسک نگهداری و فروش آن را تحمل کنید. البته، قبل از سرمایه‌گذاری باید درباره اعتبار رمزارز مدنظر، اطمینان حاصل کنید.

تسهیل پرداخت وام ارزهای دیجیتال

وام گرفتن ارز دیجیتال در سال‌های اخیر به پدیده‌ای رایج و پرطرفدار تبدیل شده است. پرداخت وام در قالب ارزهای دیجیتال معمولی با ریسک زیادی همراه است؛ زیرا ممکن است حد فاصل دوره بازپرداخت وام، عملاً قیمت دارایی به یک‌باره تغییرات زیادی کند. این در حالی است که استفاده از استیبل کوین‌ها برای پرداخت وام گزینه‌ای مطمئن‌تر است؛ زیرا فرد وام‌گیرنده در زمان بازپرداخت وام دقیقاً می‌داند باید چه تعداد استیبل کوین را بازپرداخت کند.

مشکلات استیبل کوین چیست؟

با وجود تمام مزایا و کاربردهایی که برای ارزهای دیجیتالی باثبات بیان کردیم، محدودیت‌های نیز برای آن وجود دارد. اجازه دهید بار دیگر تتر را مثال بزنیم. این استیبل کوین را که پشتوانه دلاری دارد، نهادی متمرکز مدیریت می‌کند. کاربران برای استفاده از این رمزارز، باید به آن اعتماد داشته باشند و امیدوار باشند این نهاد به همان اندازه‌ که ادعا دارد، در بانک دلار بلوکه کرده باشد؛ اما سابقه نامناسب این رمزارز موجب کاهش اعتماد عمومی شده است.

همچنان، حسابرسی‌های تتر درباره میزان سپرده‌ها برای کاربران شفاف نیست. برخی اعتقاد دارند تتر فقط قسمتی از دارایی‌های ادعاشده را سپرده‌گذاری کرده است. در سال ۲۰۱۸ میلادی،‌ همین شایعات توانستند ارزش تتر را تا حدود یک میلیارد دلار کاهش دهند. نهادی ثالث باید مرتب استیبل کوین‌ها را حسابرسی کند تا اعتماد عمومی خدشه‌دار نشود.

البته همین مسئله برای استیبل کوین‌های با پشتوانه کالا نیز صدق می‌کند. تصور کنید رمزارزی دارید که پشتوانه طلا دارد و تصمیم گرفته‌اید آن را نقد کنید. انجام چنین کاری احتمالاً به چند ماه زمان نیاز دارد و علاوه بر آن، باید به کشوری سفر کنید که صندوق وثیقه‌گذاری در آن قرار گرفته است. همین کار هزینه‌های زیادی دارد.

یکی دیگر از مشکلات محتمل برای دارندگان ارزهای دیجیتال باثبات، سقوط ارزش پشتوانه اصلی است؛ یعنی به دلیل هر اتفاقی، ارزش ارز فیات یا کالا کاهش پیدا کند. همانند موضوع چهارشنبه سیاه در انگلستان که به موجب آن، اقتصاد انگلیس درگیر بحران شدیدی شد و ارزش پول ملی آن نسبت به دلار، ۲۵ درصد کاهش یافت.

مهم‌ترین استیبل کوین‌های بازار ارزهای دیجیتال

تا اینجا متوجه شدیم استیبل کوین چیست. در این قسمت برترین استیبل کوین‌های بازار را معرفی می‌کنیم. همان‌طور که اشاره کردیم، تعداد استیبل کوین‌های موجود در بازار بسیار افزایش پیدا کرده‌ است. با وجود این، کاربران بازار رمزارزها تنها به بخش معدودی از آن‌ها توجه کرده‌اند. معیار ما برای معرفی بهترین استیبل کوین‌های بازار، ارزش بازار آن‌هاست. بر این اساس، ده استیبل کوین برتر بازار عبارت‌اند از:

1. ۶۶/۵ میلیارد دلار :USDT
2. ۵۴ میلیارد دلار :USD Coin
3. ۱۸ میلیارد دلار :Binance USD
4. ۷/۵ میلیارد دلار :DAI
5. ۲/۱ میلیارد دلار :True USD
6. ۹۵۰ میلیون دلار :Pax Dollar
7. ۷۴۵ میلیون دلار :USDD
8. ۶۹۹ میلیون دلار :USDN
9. ۴۲۰ میلیون دلار :Fei USD
10. ۲۸۲ میلیون دلار :USTC

باید به این نکته مهم اشاره کنیم که قیمت هر ده استیبل کوین مذکور، معادل یک دلار آمریکا در نظر گرفته شده است.

جمع‌بندی

در این مقاله بررسی کردیم که استیبل کوین چیست و چه کاربردهایی دارد. هرچه تعداد کاربران بازار رمزارزها بیشتر می‌شود، میزان استفاده از استیبل کوین‌ها نیز افزایش پیدا می‌کند. البته در حال حاضر، استیبل کوین‌های متعددی در بازار عرضه شده‌اند که برخی از آن‌ها اعتبار چندانی ندارند. قبل از تبدیل دارایی‌های خود به استیبل کوین، حتماً تحقیق و بررسی لازم را انجام دهید. اگر فرصت این کار را ندارید، بهتر است به سراغ استیبل کوین‌های معروفی مانند تتر (USDT) بروید. همواره به خاطر داشته باشید استیبل کوین‌ها یکی از گزینه‌ها برای فرار ضرر کردن در بازارهای خرسی هستند.