سبد سهام چیست | همه چیز را درباره پرتفولیو یا پرتفو سهام بدانید

یکی از الزامات مهم برای سرمایه‌گذاری در بورس یا سایر بازارهای مالی دنیا، آشنایی با بخش‌های مختلف و اصطلاحات مهم آن است. با اطلاع از این موارد می‌توانید به راحتی در بازار بورس سرمایه‌گذاری کنید و معاملات پر سودی را انجام دهید. یکی از همین اصطلاحات مهم که باید با آن آشنا باشید، سبد سهام و یا پرتفو سهام می‌باشد که به عنوان یکی از الفبای بورس نیز شناخته می‎شود. در ادامه این مطلب، سبد سهام و همچنین نکات مهم آن را بیان می‌کنیم.

پرتفو سهام یا سبد سهام چیست؟

از قدیم گفته‌اند که همه تخم مرغ ها را در یک سبد نچینید و مفهوم پرتفو سهام نیز تقریبا معادل همین مثل است؛ یعنی باید از چندین سهام مختلف خریداری کنید تا ریسک خود را کاهش دهید. به مجموعه سهم‌های خریداری شده توسط سرمایه‌گذاران، که در بخش خاصی از پنل کاربری آن‌ها نشان داده می‎شود، سبد سهام و یا پرتفولیو گفته می‎شود. پرتفولیو یک واژه لاتین است که به معنای کیف چرمی بزرگ حاوی اسناد و مدارک می‌باشد. به همین دلیل، از این واژه برای نام گذاری سبد دارای در بازار بورس استفاده شده است.

به عبارتی دیگر، زمانی که شما مبلغ مشخصی از دارایی‌های خود را در بورس سرمایه‌گذاری می‌کنید و با استفاده از آن، مقداری از سهام شرکت‌ها را خریداری می‌کنید، در واقع یک سبد سهام تشکیل داده‌اید. البته یک پرتفو سهام علاوه بر تشکیل دادن مجموعه‌ای از سهم‌های مالی مانند سهام، اوراق قرضه، کالا، ارز، وجوه نقدی و اوراق نقد شونده، می‌تواند شامل اوراق غیر قابل معامله، مانند سرمایه‌گذاری خصوصی، عمرانی و … نیز شود.

این سبد مستقیما توسط خود سرمایه‌گذاران و متخصصان مالی اداره می‌‎شود و این افراد، باید مطابق با تحمل ریسک، اهداف سرمایه‌گذاری و همچنین پیش بینی‌های انجام شده برای هر سهم، پرتفو خود را تشکیل دهند. البته باید توجه داشته باشید که یک فرد می‌تواند چندین سبد مختلف، با هدف‌های مختلفی داشته باشد که تمامی آن‌ها به استراتژی انتخاب شده توسط خود سرمایه‌گذار بستگی دارد.

همچنین همانطور که تمامی وظایف خرید و تشکیل دادن پرتفو سهام به عهده خود سهامداران می‌باشد، تمامی خطرات و ریسک کاهش قیمت سهم‌های انتخابی نیز به عهده وی می‌باشد و سرمایه‌گذاران باید با توجه به همین موضوع، در انتخاب سهم‌های مورد نظر خود دقت بالایی داشته باشند.

پرتفو سهام چه چیزهایی را نمایش می‌دهد؟

به طور کلی، سبد سهام نشان دهنده تمامی سهم‌ها، اوراق قرضه، صندوق‌های سرمایه‌گذاری و سایر مواردی است که شما آن‌ها را خریداری کرده‌اید. در این بخش، شما می‌توانید این موارد را به صورت بلوک‌های اصلی ببینید. البته انتخاب‌های مختلفی برای نمایش سهم‌های شما وجود دارد، به طور مثال، شما می‌توانید تمامی دارایی‌های خود را در قالب یک نمودار دایره‌ای ببینید که به قطاع‌هایی با اندازه‌های مختلف تقسیم می‎شود و انواع دارایی‌های شما را در خود جای می‌دهد.

در این بخش شما می‌توانید قیمت لحظه‌ای، میزان خرید و فروش کلی سهم در آن روز، میزان تقاضا و عرضه در بازار و … دیگر را ببینید و با توجه به آن‌ها، برای آینده سهم خود تصمیم‌گیری کنید.

نکات مهم درباره سبد سهام

در واقع سبد سهام به این موضوع اشاره می‌کند که باید سرمایه خود را بین چند سهام مختلف تقسیم‌بندی کنید تا بتوانید ریسک سرمایه‌گذاری و از بین رفتن دارایی‌های خود را کمتر کنید. با توجه به اصطلاحی قدیمی که می‌گوید، تمام تخم مرغ‌هایت را در یک سبد نگذار، باید بدانید که در بازار بورس هم نباید تنها بر روی یک سهم خاص سرمایه‌گذاری کنید و بهتر است با میران بودجه‌ای که برای این منظور در نظر گرفته‌اید، چند سهم مختلف را خریداری کنید.

به طور مثال، اگر ۴۰ میلیون برای سرمایه‌گذاری در بورس در نظر گرفته‌اید، می‌توانید با این پول ۴ سهم مختلف را خریداری کنید، تا در صورت افت قیمت یکی از آن‌ها، سه سهم دیگر میزان ضرر شما را در آن سهم بخصوص، جبران کنند.

یکی دیگر از نکات بسیار مهم برای تشکیل سبد سهام، رویدادهای اقتصادی جهانی می‌باشد که می‌تواند تاثیر بسیار زیادی در شاخص بورس ایران داشته باشد. به طور مثال یکی از نمونه‌های ساده برای تاثیر بازارهای جهانی بر بازار بورس، نوسانات قیمت نفت در بازارهای جهانی می‌باشد که می‌تواند بر روی ارزش تمامی شرکت‌های حوزه صنعت نفت ایران تاثیرگذار باشد.

همچنین برای تشکیل دادن پرتفولیو مناسب، باید بتوانید صنایع پر بازدید را شناسایی کنید. برخی از کارشناسان بورسی بر این باورند که علاوه بر پیش بینی آینده سهام یک شرکت، باید به کلیت صنعتی که شرکت مورد نظر در آن فعالیت می‌کند نیز دقت داشته باشید تا بتوانید سرمایه‌گذاری سودمندی را انجام دهید. به طور مثال اگر سهام شرکتی را که در حوزه نفت و یا پتروشیمی فعالیت می‌کند را انتخاب کردید، باید به آینده این صنعت نیز توجه داشته باشید، زیرا اگر برای این صنعت، تصمیمات جدیدی گرفته شود، ممکن است بر روی ارزش تمامی شرکت‌های حاضر در آن حوزه نیز تاثیر داشته باشد.

آشنایی با انواع پرتفو سهام

یکی از عوامل بسیار مهم برای تعیین انواع سبد سهام، میزان ریسک‌پذیری در انتخاب سهم‌های خریداری شده می‎باشد. ریسک سرمایه‌گذاری در بورس، اجتناب نا‌پذیر است، زیرا سهم‌ها در این بازار ناپایدار هستند و هر گونه تصمیمات سیاسی و اقتصادی، می‌تواند بر ارزش آن، تاثیرگذار باشد.

سهم‌هایی که پایداری آن‌ها نسبت به سایر سهم‌های دیگر بازار کمتر است، احتمال افزایش ارزش بیشتری نیز دارد و در مقابل، سهم‌هایی که پایداری بیشتری دارند و افت قیمت کمتری دارند، رشد احتمالی جذابی ندارند. در ادامه انواع سبدهای سهام را بر اساس ریسک، بررسی می‌کنیم.

سبدهای مستعد رشد

اگر می‌خواهید سرمایه‌تان به سرعت افزایش پیدا کند، باید به ازای این خواسته، ریسک آن را هم بپذیرید. سبدهای مستعد رشد می‌توانند پاسخگوی خوبی به این استراتژی شما باشند اما در مقابل، باید بدانید که این مدل از سبدها دارای ریسک بیشتری هم هستند.

سبد سهام درآمدی

اگر شما جز افراد ریسک‌پذیر نیستید، می‌توانید سبد سهام درآمدی را انتخاب کنید. این نوع از پرتفوها دارای ریسک کمتری می‌باشند و بیشتر سرمایه‌گذارانی که علاقه‌مند به دریافت درآمد ماهیانه هستند را به خود جذب می‌کند. بیشتر سهم‌های موجود در این نوع سبد را سهم‌های پایدارتر تشکیل می‌دهند که قیمت آن‌ها ممکن است دیر رشد کند اما احتمال افت قیمت کمتری نیز دارند. همچنین این شرکت‌ها، سودهای خوب و منظمی را پرداخت می‌کنند.

سبد سهام محافظه کارانه

یکی دیگر از انواع سبدها، پرتفو سهام محافظه کارانه است که روی رشد بیشتر تمرکز دارند. البته این نوع از سهم‌ها دارای ریسک بیشتری نسبت به نوع سبد درآمدی هستند اما می‌توانند سود بیشتری را برای سرمایه‌گذاران ایجاد کنند.

آشنایی با عوامل مهم و موثر بر تشکیل دادن سبد سهام

برای تشکیل دادن سبد سهام، دو عامل مهم می‌تواند تاثیرگذار باشد که در ادامه آن‌ها را بررسی می‌کنیم.

میزان ریسک‌پذیری برای تشکیل سبد سهام

میزان تحمل ریسک، در واقع اصلی‌ترین عامل برای تعیین استراتژی و تشکیل سبد سهام می‌باشد. به طور مثال، افرادی که توانایی بالایی در پذیرش ریسک دارند، ممکن است با توجه استراتژی انتخابی خود، به سراغ سهم‌های ناپایدار بروند و بتوانند در مدت زمان کمی، سود بسیار زیادی از این مدل سرمایه‌گذاری خود ببرند.

مقاله مرتبط: مدیریت سرمایه چیست

اما افرادی که این قابلیت را ندارند و نمی‌توانند نوسانات بازار را تحمل کنند، باید میزان ریسک را در سرمایه‌گذاری خود به حداقل برسانند و بیشتر به سراغ صندوق‌های سرمایه‌گذاری، اوراق‌های سرمایه‌گذاری و یا اوراق با نقد شوندگی بالا بروند.

مدت زمان تعیین شده برای سرمایه‌گذاری

یکی دیگر از عوامل بسیار مهم در تشکیل پرتفو سهام مدت زمانی است که افراد قصد دارند تا بر روی سهام شرکت‌های مورد نظر خود سرمایه‌گذاری کنند. البته این مورد به استراتژی که قبل از ورود به بازار بورس برای خود تعیین کرده‌اید بستگی دارد. اما باید توجه داشته باشید که با نزدیک شدن به زمان هدف، بیشتر از این که به فکر حفظ سبد خود باشید، باید محافظه کارانه‌تر عمل کنید و در صورت لزوم سرمایه خود را نقد کنید.

نکات مهم درباره تشکیل سبد سهام

تشکیل دادن یک سبد سهام مناسب نیز دارای نکاتی است که قبل از ورود به بورس باید با آن آشنا باشید.

• قبل از هر کاری استراتژی خود را برای مدت زمان سرمایه‌گذاری در بورس و از نظر ریسک‌پذیری تعیین کنید
• هیچگاه تک سهم نباشید
• سعی کنید از هر صنعت برتر، یک سهم خوب در سبد خود داشته باشید
• برای خرید و فروش سهم‌ها به هیچ عنوان هیجانی عمل نکنید و طبق تحلیل‌های دقیق سهمی را بخرید و یا بفروشید
• پیگیر بازار باشید
• صرف نظر از نوع سبدی که انتخاب می‌کنید، حتما تعداد مناسبی از سهم‌ها را در سبد خود داشته باشد. دقت داشته باشید که تعداد بالای سهم‌ها می‌تواند مدیریت آن‌ها را سخت کند و همچنین داشتن تعداد سهام کم می‌تواند ریسک را افزایش دهد (داشتن بیش از ۵ سهم و کمتر از ۱۵ سهم پیشنهاد می‎شود)

بهترین روش ممکن برای تشکیل پرتفو سهام چیست؟

قبل از تشکیل پرتفو سهام باید نکاتی را در نظر داشته باشید و با توجه به آن‌ها برای این امر اقدام کنید. اول از همه، باید زمان و هدف خود را از سرمایه‌گذاری مشخص کنید و حتما به آن پایبند باشید. به همین منظور باید تمامی نکات زیر را بدانید و با توجه به آن‌ها، استراتژی مناسب و در نهایت سبد سهام مناسبی را برای خود تشکیل دهید.

درک کامل اهداف مالی و ریسک‌هایی که برای آن باید به جان بخرید

اولین نکته مهم برای برنامه‌ریزی استراتژی، دانستن میزان ریسکی است که شما می‌توانید آن را تحمل کنید. برای تمامی افرادی که قصد سرمایه‌گذاری دارند، عملکرد عالی و رسیدن به بیشترین حد سود، یک چشم‌انداز بسیار عالی است اما باید بدانید که برای رسیدن به این هدف، چه مقدار می‌توانید خطرات آن را بپذیرید. درک اهداف مالی و میزان ریسکی که شما می‌توانید بپذیرید، می‌تواند شانس شما را برای رسیدن به موفقیت بسیار بالا ببرد.

چه مقدار بودجه‌ای را برای سرمایه‌گذاری در نظر دارید؟

بودجه‌ای که می‌خواهید در بازار بورس سرمایه‌گذاری کنید را مشخص کنید. این موضوع می‌تواند به عوامل بسیار زیادی بستگی داشته باشد. به طور مثال، اگر تا چندین سال، به مقدار پول خود نیاز ندارید، می‌توانید استراتژی تهاجمی‌تری را برای سرمایه‌گذاری انتخاب کنید. در سرمایه‌گذاری، هیچ دلیلی برای شروع بیشتر از آن‌ چه که در اختیار دارید و می‌توانید بپردازید وجود ندارد. البته نباید تمامی سرمایه خود را هم برای این کار پرداخت کنید، زیرا در مواقعی ممکن است به بخشی از آن نیاز پیدا کنید و با توجه به وضعیت بازار نتوانید آن را نقد کنید یا مجبور شوید قبل از رسیدن به هدف مشخص شده، مقداری از آن را بفروشید.

همچنین باید توجه داشته باشید که نباید بیش از سقف بودجه‌ای که برای سرمایه‌گذاری در نظر گرفته‌اید وارد بازار کنید. به طور مثال اگر ۱۰ میلیون تومان برای سرمایه‌گذاری در نظر گرفته‌اید، با هیجانات بازار نباید پول بیشتری را وارد بازار کنید، زیرا بعد از این هیجانات، ممکن است بازار به استراحت نیاز داشته باشد و یا اصطلاحا اصلاح کند که این موضوع می‌تواند باعث ضرر شما شود. اما در برخی موارد، با توجه به استراتژی که از قبل تعیین کرده‌اید، می‌توایند با سودی که از سرمایه‌گذاری به دست آورده‌اید، سهم‌های دیگری را بخرید.

چند ساله هستید؟

یکی دیگر از مواردی که می‌تواند در تعیین استراتژی و تشکیل سبد سهام موثر باشد، سن شما است. مرحله‌ای از زندگی که در آن قرار دارید می‌تواند نقش تعیین کننده‌ای در میزان ریسک‌پذیری شما داشته باشد. به طور مثال، یک فرد بازنشسته که مبلغی را برای گذراندن این زمان از زندگی خود در نظر گرفته است، نمی‌تواند به راحتی تمامی سرمایه خود را برای سرمایه‌گذاری در بازار در نظر بگیرد، زیرا در صورت ضرر کردن در بازار بورس، ممکن است دیگر نتواند آن را جبران کند.

اما در مقابل افراد جوان می‌توانند ریسک سرمایه‌گذاری را به راحتی بپذیرند، زیرا در صورت هرگونه وارد شدن ضرر و افت ارزش بودجه‌ای که آن‌ها در بازار بورس سرمایه‌گذاری کرده‌اند، انگیزه و توان کافی برای جبران آن را دارند. یک جوان می‌تواند برای بلند مدت در این بازار باشد و فراز و نشیب‌های آن را نظاره کند.

سخن پایانی

این روزها بورس به یکی از بازارهای محبوب سرمایه‌گذاران تبدیل شده و این افراد حتی در روزهایی که حال بازار هم خوب نیست در حال معامله در بورس هستند. اما اگر در ابتدای این راه هستید، باید سعی کنید تا با تمامی جنبه‌های بورس آشنا شوید و با توجه به آن‌ها، استراتژی مناسبی را برای خود تعیین کنید تا بتوانید در این بازار موفق باشید. در این مطلب، تمامی نکات و عوامل تاثیرگذار بر تشکیل پرتفو سهام یا سبد سهام را بررسی کردیم. قبل از وارد شدن به بازار بورس، باید با تمامی شرایط و جزئیات این بازار آشنا باشید و با توجه به آن‌ها اقدام به خرید و فروش سهم‌های مختلف کنید.