استیکینگ ارز دیجیتال چیست | چطور می‌توان از این کار سود برد؟

بسیاری از فعالان ارزهای دیجیتال سال 2020 را با ظهور انواع پلتفرم‌های نسل سوم بلاک‌چین و انواع اپلیکیشن‌های مالی غیرمتمرکز معرفی می‌کنند. استیکینگ ارز دیجیتال یکی از روش‌های به نسبت جدید کسب درآمد از طریق ارزهای دیجیتال محسوب می‌شود که در آن دارنده موجودی ارز دیجیتال خود را برای دوره مشخصی به ازای دریافت یک سود مشخص در یک صرافی یا پلتفرم قفل می‌کند.

این فعالیت به سرعت به یکی از روش‌های محبوب معامله‌گران ارز دیجیتال تبدیل شده است. مطابق بررسی‌ها، فقط در صرافی کراکن به تنهایی بیشتر از یک میلیارد دلار استیکینگ انجام شده است، و این در حالی است که صرافی‌های عمده بین‌المللی دیگر مثل بایننس، و هوبی نیز این خدمات را به کاربران عرضه می‌کنند. در عین حال در همین مدت کوتاه، سرمایه‌ای بین 21 تا 23 میلیارد دلار در پلتفرم‌های دی-فای یا امور مالی غیرمتمرکز استیکینگ شده است و این موارد به خوبی نشان می‌دهد که بازار تقاضا برای استیکینگ ارز دیجیتال حسابی داغ است.

استیکینگ ارز دیجیتال چیست؟

استیکینگ ارز دیجیتال فعالیتی است که در آن کاربر منابع مالی خود را در یک کیف پول ارز دیجیتال قفل کرده یا ذخیره می‌کند تا در عملیات نگهداری سیستم بلاک‌چین مبتنی بر گواهی سهم (PoS) مشارکت کند. از این لحاظ که این فرایند به یک شبکه کمک می‌کند به توافق جمعی دست پیدا کند در حالی که به کاربرانی که مشارکت دارند پاداش می‌دهد، آن را می‌توان جایگزینی برای استخراج در نظر گرفت.

در مکانیسم استیکینگ، حق معتبرسازی تراکنش‌ها با تعداد کوین‌های «قفل شده» در یک کیف پول تضمین می‌شود. در این مکانیسم درست مثل پلتفرم‌هایی که از گواهی-کار (PoW) استفاده می‌کنند، استیکرها برای کشف یک بلاک جدید یا افزودن تراکنش‌ها به بلاک‌چین تشویق می‌شوند. جدا از مشوق‌های مشابه، مزیت پلتفرم‌های گواهی-سهم در مقیاس‌پذیر بودن و داشتن سرعت تراکنش‌های بسیار بالا است.

مکانیسم توافق جمعی گواهی-سهم چیست؟

اگر با نحوه کار بیت کوین آشنا باشید، احتمالا با مفهوم گواهی-کار (PoW: Proof of Work) بیگانه نباشید. این مکانیسمی است که باعث می‌شود تراکنش‌ها در بلاک‌ها گردآوری شوند. سپس این بلاک‌ها از طریق بلاک‌چین به یکدیگر متصل می‌شوند. در این فرایند ماینرها با هم برای حل کردن یک پازل ریاضیاتی پیچیده رقابت می‌کنند، و فردی که اول بتواند آن را حل کند حق اضافه کردن بلاک بعدی به بلاک‌چین را به دست می‌آورد.

مکانیسم توافق جمعی گواهی-سهم در طول دهه گذشته به خوبی ثابت کرده که مکانیسم مناسبی برای تسهیل توافق جمعی در یک بستر غیرمتمرکز است. تنها مشکلی که با آن وجود دارد این است که این فرایند شامل حجم گسترده‌ای از محاسبات غیرضروری است. پازلی که ماینرها برای حل آن با هم رقابت می‌کنند هیچ کاربرد دیگری جز حفظ امنیت شبکه ندارد.

بعضی استدلال می‌کنند که این به تنهایی می‌تواند محاسبات انجام شده را توجیه کند. نکته‌ای که در اینجا مطرح می‌شود این است که آیا راه دیگری برای دستیابی به توافق جمعی در بستری غیرمتمرکز وجود دارد که این هزینه محاسباتی بالا را نداشته باشد؟

استیکینگ ارز دیجیتال یکی از گزینه‌ها در پاسخ به این پرسش است. ایده اصلی آن این است که مشارکت‌کنندگانی که کوین‌های خود را برای مدت‌های مشخص قفل یا استیک می‌کنند، به صورت اتفاقی حق معتبر ساختن بلاک بعدی از سیستم دریافت می‌کنند. به شکل سنتی احتمال انتخاب شدن تا حد زیادی به تعداد کوین‌های استیک شده وابسته است؛ هر چه کوین بیشتری قفل شود، شانس بیشتری برای انتخاب وجود دارد.

به این ترتیب چیزی که مشخص می‌کند کدام شرکت‌کننده یک بلاک را بسازد مانند گواهی-کار بر پایه قدرت حل کردن چالش‌های هش‌گذاری تعیین نمی‌شود. بلکه در مقابل، تعداد کوین‌های استیک شده است که در مشخص شدن این شرکت کنندگان نقش دارد. بسیاری ادعا می‌کنند این روش باعث افزایش مقیاس‌پذیری بلاک‌چین‌ها شود. این یکی از دلایل اصلی است که شبکه اتریوم برنامه دارد در مجموعه‌ای از به روز رسانی‌ها که تحت عنوان اتریوم 2.0 شناخته می‌شوند، از گواهی-کار به گواهی-سهم مهاجرت کند.

استیکینگ ارز دیجیتال روی چه ارزهایی انجام می‌شود؟

همان طور که در ابتدای بحث اشاره شد، استیکینگ ارز دیجیتال به معامله‌گران ارز دیجیتال امکان می‌دهد به شکلی منفعلانه از موجودی خود درآمد داشته باشند. این نکته باعث محبوبیت ارزهای دیجیتالی شده که این قابلیت را عرضه می‌کنند. در ادامه بعضی از بزرگ‌ترین ارزهای دیجیتال که در حال حاضر پاداش استیکینگ به کاربران عرضه می‌کنند معرفی می‌شوند.

اتریوم 2.0

یکی از داغ‌ترین گزینه‌ها برای استیکینگ اتریوم 2.0 است، چرا که اتریوم دومین پلتفرم بزرگ ارز دیجیتال در این لحظه محسوب می‌شود. و اگر از قبل در اتریوم سرمایه‌گذاری کرده باشید، به راحتی می‌توانید به شکوفا شدن این سیستم با تبدیل شدن به یکی از معتبرسازندگان اولیه آن کمک کنید.

برای استیکینگ ارز دیجیتال اتریوم 2.0 کاربران لازم است که حداقل 32 اتر و همچنین کلاینت شبکه اصلی اتر 1 را داشته باشند. برای این کار کافی است کاربران به لانچ پد اتریوم 2.0 (launchpad.ethereum.org) مراجعه کنند. این پلتفرم یکی از مهم‌ترین عوامل ظهور امور مالی غیرمتمرکز در سال 2020 محسوب می‌شود چرا که تمام توکن‌های ERC-20 که توسط اتریوم پشتیبانی می‌شوند روی این لانچ پد عرضه می‌شوند.

تزوس

تزوس (Tezos: XTZ) در ماه ژوئن 2018 متولد شد و با یک عرضه اولیه کوین که 230 میلیون دلار سرمایه‌گذاری جذب کرد طوفانی در دنیای ارزهای دیجیتال به پا کرد. این ارز دیجیتال از نسخه‌ای از گواهی-سهم تحت عنوان گواهی-سهم-نقدی (LPoS) استفاده می‌کند. ارز دیجیتال بومی تزوس ایکس‌تی‌زد (XTZ) است و فرایند استیکینگ ارز دیجیتال در آن به عنوان «پختن» (baking) شناخته می‌شود. کاربرانی که در این فرایند مشارکت می‌کنند با دریافت کوین‌ بومی پاداش می‌گیرند. همچنین کاربرانی که بر علیه شبکه فعالیت داشته باشند با توقیف استیک خود جریمه می‌شوند.

برای این که کاربر به یک بیکر/استیکر روی تزوس تبدیل شود، لازم است که 8.000 کوین تزوس داشته باشد و یک نود کامل را اجرا کند. خوشبختانه، در طول این مدت ارائه دهندگان خدمات ثالث نیز ایجاد شده‌اند، که به کاربرانی که تعداد کمی کوین دارند امکان می‌دهند مبالغ محدود خود را با هم به اشتراک گذاشته و در صورت انتخاب شدن، پاداش‌ها را تقسیم کنند.

سود سالیانه استیکینگ تزوس در طول سال‌های گذشته چیزی بین 5 تا 6 درصد بوده است. با در نظر گرفتن عدم نیاز به هر نوع فعالیت خاصی از سوی سرمایه‌گذار، این میزان از سود منفعلانه بسیار تحریک کننده است.

الگوراند

هدف اصلی ارز دیجیتال الگوراند (Algorand) انجام پرداخت‌های برون-مرزی کم‌هزینه است. با داشتن یک پروتکل گواهی-سهم، این شبکه به استیکرهایی برای تامین امنیت و پردازش تراکنش‌ها نیاز دارد. بر خلاف تزوس، در این شبکه از یک مکانیسم توافق جمعی گواهی-سهم خالص (PPoS) استفاده می‌شود. با این وجود استیکرها همچنان لازم است که یک نود کامل را برای انجام این کار اجرایی کنند.

علاوه بر این، ارائه دهندگان خدمات ثالثی وجود دارند که نیابت الگوراند را پشتیبانی می‌کنند. پاداش استیکینگ در این شبکه‌ها بین پنج تا ده درصد در سال متغیر است. بهتر است توجه داشته باشید که پاداش‌ها با توجه به پلتفرم مورد استفاده می‌توانند متفاوت باشند. برای مثال، آنهایی که از خدمات استیکینگ ارز دیجیتال باینسس استفاده می‌کنند می‌توانند از سود سالانه هشت درصد برخوردار شوند.

آیکون

پروژه بلاک‌چین پیچیده کره‌ای آیکون (ICX) پلتفرم دیگری است که خدمات بومی استیکینگ ارائه می‌دهد. به هر ترتیب، آیکون از مکانیسم توافق جمعی متفاوتی به نام گواهی-سهم-نیابتی (DPoS) برای معتبرسازی تراکنش‌ها و بلاک‌ها استفاده می‌کند. در این مدل، تعداد مشخصی از کاربران بلاک‌های جدید را کشف کرده و تراکنش‌ها را معتبر می‌سازند و دیگران کوین‌های خود را به صورت نیابتی در اختیار این کاربران قرار می‌دهند.

ارز دیجیتال آیکون در حال حاضر بر روی تعدادی از مهم‌ترین صرافی‌ها و پلتفرم‌های ارز دیجیتال فهرست شده است و کاربران می‌توانند آن را خریداری کنند. روش‌های مختلفی برای استیکینگ ارز دیجیتال (Staking) از طریق آیکون وجود دارد و سود آن بسته به شرایط مختلف می‌تواند بین 6 تا 36 درصد در سال باشد.

جمع‌بندی

در طول سال‌های گذشته صنعت ارزهای دیجیتال دستخوش تغییرات فراوانی شده است. یکی از مواردی که همیشه در کارکرد بیت کوین و ارزهای دیجیتال انتقادبرانگیز بوده است، فرایند استخراج آن‌ها است. در حالی که ارزهای دیجیتال و بیت کوین به نحوی طراحی شده‌اند که غیرمتمرکز باشند، تمرکز سرمایه و تجهیزات فنی مورد نیاز برای استخراج باعث شده که این غیرمتمرکز بودن تا حد زیادی مخدوش شود. انواع مکانیسم‌های توافق جمعی جایگزین الگوریتم گواهی-کار برای ارائه روشی بهتر برای دستیابی به توافق جمعی در شبکه‌های غیرمتمرکز طراحی شده‌اند.

سیستم گواهی-سهم یا سهام یکی از مهم‌ترین مکانیسم‌های جایگزین الگوریتم گواهی-کار محسوب می‌شود که در آن فعالیت استخراج با فرایند استیکینگ ارز دیجیتال جایگزین می‌شود. به این ترتیب کاربران به جای سرمایه‌گذاری روی تجهیزات پیشرفته و تخصصی گران قیمت استخراج، بر روی خود ارزهای دیجیتال سرمایه‌گذاری می‌کنند.

هر چه یک کاربر کوین بیشتری در کیف پولی که از این عملیات پشتیبانی می‌کند قفل یا استیک کند، شانس بیشتری برای انتخاب شدن به عنوان عامل معتبرسازی بلاک بعدی خواهد داشت. این فرایند علاوه بر کاهش هزینه‌های عملیاتی استخراج، به مقیاس‌پذیر شدن بیشتر شبکه‌های غیرمتمرکز ارز دیجیتال نیز کمک می‌کند. معامله‌گران ارزهای دیجیتال می‌توانند با نگهداری ارزهای دیجیتال در کیف پول‌های خود، بدون این که فعالیت معاملاتی داشته باشند، سود سالیانه دریافت کنند.