ارز diem چیست؟ بررسی ارز دیجیتال فیسبوک از نمای نزدیک

شبکه‌های اجتماعی امروز به عنوان یکی از فراگیرترین رسانه‌های جمعی در دنیا به شمار می‌روند. در عین حال جامعع بالقوه همان چیزی است که پروژه‌های بلاک‌چینی بازار رمز ارزها با ذره بین به دنبال آن می‌گردند. به عنوان مثال تعداد کاربران شبکه‌های اجتماعی غول فناوری یعنی فیسبوک حدود ۲ میلیارد نفر در سراسر دنیا تخمین زده می‌شود. این یعنی از هر ۴ نفر که در کره خاکی زندگی می‌کنند، یک نفر کاربر فیسبوک است. حال شرکت فیسبوک در نظر دارد که با تعریف پروژه دییم، نقش حلقه واسط بین این جمعیت بسیار زیاد با بازار ارزهای دیجیتال را ایفا کند. در ادامه با ما همراه باشیم تا به معرفی ارز diem بپردازیم.

پروژه دییم (diem) چیست؟

اگر پیگیر اخبار حوزه فناوری‌های دیجیتال باشید، احتمالا ماجرای تغییر نام فیسبوک به متا را که در سال ۲۰۲۱ توسط مارک زاکربرگ مالک فیسبوک اعلام شد، شنیده‌اید. داستان این تغیییر نام با هدف جهت‌دهی به رویکردهای شرکت فیسبوک به سمت و سوی متاورس مطرح شده است. البته در خصوص متاورس در مقاله جداگانه‌ای به طور مفصل بحث کرده‌ایم؛ آنچه در اینجا برای ما اهمیت دارد آن است که بدانیم از سال ۲۰۲۱ فیسبوک وارد فاز جدیدی از تمرکز بر پروژه‌های مبتنی بر فناوری بلاک‌چین شده است. برای اطلاعات بیشتر پیشنهاد می کنیم مقاله متاورس چیست را مطالعه کنید.

پروژه رمز ارز diem به عنوان مهم‌ترین کار ویژه شرکت فیسبوک در حال حاضر به شمار می‌رود. البته در گذشته نام لیبرا (Libra) بر این پروژه گذاشته شده بود که در سال ۲۰۲۰ به دییم تغییر نام دارد. داستان از این قرار است که فیسبوک قصد دارد یک سرویس پرداخت بین‌المللی راه‌اندازی کند که مبتنی بر فناوری بلاک‌چین کار می‌کند. البته این سرویس پرداخت مبتننی بر یک استیبل کوین با نام ارز دیجیتال diem کار می‌کند.

در حال حاضر بیش از دو سال است که فیسبوک خبر فعالیت روی این پروژه را رسانه‌ای کرده است؛ اما هنوز خبری از رونمایی از دییم نیست. ناگفته نماند که مدیران این پروژه وعده داده‌اند که تا پایان سال ۲۰۲۲ به طور رسمی از پروژه خود رونمایی کنند.

نگاهی به مهم‌ترین ویژگی‌های پروژه ارز diem

امروز افراد در سراسر دنیا برای استفاده از خدمات فیسبوک تنها نیاز به دسترسی اینترنت دارند. سیستم پرداخت دییم نیز قصد دارد با ماهیت مشابه فرآیند نقل و انتقال پول در سراسر دنیا را به سادگی استفاده از شبکه‌های اجتماعی تبدیل کند. در سایت رسمی پروژه دییم تعبیری مانند ارسال پیامک برای پروژه ارز diem ذکر شده است که هم سریع است و هم ارزان قیمت.

با این تفاصیر مهم‌ترین ویژگی‌هایی که می‌توان برای پروژه ارز دیجیتال دییم برشمرد، عبارت‌اند از:

۱. دسترسی آسان

فقط کافیست که یک تلفن همراه هوشمند داشته باشید و بتوانید به اینترنت متصل شوید. به همین راحتی خدمات دییم در اختیار شما قرار خواهد داشت.

۲. استفاده از استیبل کوین

استیبل کوین‌ها ارزهای دیجیتالی هستند که مهم‌ترین ویژگی آن‌ها ثبات قیمت است. ارز diem با پشتوانه پول نقدی و همچنین اوراق دولتی در محدوده قیمت ثابت باقی می‌ماند. پرداخت با استیبل کوین‌ها بسیاری از مشکلاتی را که در اثر استفاده از سایر ارزهای دیجیتال پرنوسان مانند بیت کوین به وجود می‌آورد، برطرف می‌نماید.

۳. به سرعت یک چشم بر هم زدن

خدمات جابجایی پول در سیستم دییم بسیار سریع است و می‌توانید به سادگی هر چه تمام‌تر به هر نقطه از دنیا انتقال وجه انجام دهید.

۴. ایمنی بالا

فناوری بلاک‌چین کارآمدی خود را در حفظ امنیت سرمایه‌های کاربران پروژه‌های مختلف در طول این سال‌های اثبات کرده است. به این ترتیب جای نگرانی از بابت ایمنی پروژه دییم وجود نخواهد داشت.

۵. کارمزد کمتر

شبکه‌های بلاک‌چین این قابلیت را دارند که مدیریت داده‌ها و پردازش تراکنش‌ها را به صورت غیر متمرکز انجام دهند. از آن گذشته این فناوری در کاهش هزینه‌های جاری تراکنش‌ها نقش مؤثری را ایفا می‌کند.

ارز diem چیست؟

تا اینجا بررسی کردیم که پروژه دییم چیست و چه ویژگی‌هایی دارد. در ادامه لازم است که به معرفی رمز ارز اختصاصی آن یعنی ارز دیجیتال diem بپردازیم. در دسامبر سال ۲۰۲۰ بود که نام دییم به جای لیبرا برای پروژه و ارز دیجیتال اختصاصی آن انتخاب شد. همان طور که در بالا اشاره کردیم، رمز ارز دییم یک استیبل کوین است. پشتوانه ثبات قیمت ارز diem تعدادی از مهم‌ترین ارزهای فیات در دنیا یعنی دلار آمریکا، یورو و پوند انگلیس به همراه اوراق بهادار دولتی خواهد بود.

بنابراین همان طور که مشاهده می‌کنید در عمل پول جدیدی در دنیا خلق نخواهد شد و فقط فرآیند چرخه ارزهای ملی به یکدیگر تسهیل می‌گردد. با این رویکرد عملا باید توجه داشته باشید که دییم ابزاری برای سرمایه‌گذاری به منظور کسب درآمد، حداقل در وهله اول، نخواهد بود. بلکه صرفا ابزاری برای نقل و انتقال بدون دردسر پول است.

نقدی برای ماهیت غیر متمرکز دییم

کلمه غیر متمرکز ماهیت بسیار بزرگی دارد که به راحتی نمی‌توان به عنوان پسوند هر پروژه‌ای به کار برد. از طرفی کارشناسان اقتصادی و فناوری بلاک‌چین به خوبی این موضوع را درک کرده‌اند که وقتی یک غول فناوری مانند فیسبوک روی پروژه‌ای سرمایه‌گذاری می‌کند، خیلی نباید نسبت به غیر متمرکز بودن آن امیدوار بود. به نظر می‌رسد که آنچه در عمل محقق شود این موضوع باشید که نهایتا اعضای انجمن دییم بتوانند مدیریت بلاک‌چین آن را کنترل کنند.

در عمل هم سیستم پرداخت ارز diem احتمالا روی شبکه‌های اجتماعی مانند فیسبوک، اینستاگرام و پیام رسان واتساپ در اختیار کاربران قرار خواهد گرفت. تجربه هم ثابت کرده است که غول‌های فناوری همواره تابع تصمیمات و قوانین دولت‌های قدرتمند دنیا مانند آمریکا بوده‌اند. بنابراین به نظر می‌رسد که مسئله اعمال تحریم‌های امریکا بر کشورهای دیگر توسط این پروژه رعایت شود. روی هم رفته نباید نسبت به غیر متمرکز بودن شبکه دییم چندان خوش‌بین بود.

بررسی مکانیزم عملکرد شبکه دییم

در ادامه بحث در خصوص پروژه ارز diem بد نیست که نگاهی به مکانیزم عملکرد آن بیندازیم. در قالب این پروژه بلاک‌چین اختصاصی طراحی شده است که برای تأیید تراکنش‌ها در آن از مکانیزم مشابه اثبات سهام استفاده می‌شود. به این صورت که تأیید هر تراکنش نیاز به مشارکت حداقل دو سوم نودها اعتبار سنج دارد. برای فعالیت در قالب نود اعتبار سنج باید حداقل ۱۰ میلیون دلار به عنوان وثیقه در اختیار شبکه قرار بگیرد. البته اعضای انجمن دییم از این قاعده مستثنا هستند.

در قالب پروژه دییم، امکان تعریف قراردادهای هوشمند نیز وجود دارد. به این معنی که شاید قرار است با چیزی فراتر از یک سیستم پرداخت بین‌المللی مواجه باشیم. کارمزد شبکه نیز طبق گفته تیم توسعه دهنده از تمام سیستم‌های پرداخت دیگر فعال در سطح دنیا کمتر خواهد بود. مقیاس‌پذیری شبکه نیز متناسب با نیاز قابل کم و زیاد شدن است.

سؤالات متداول

۱. شرکت فیسبوک برای حفظ شفافیت پروژه دییم چه تدبیری اندیشیده است؟

برای نظارت بر عملکرد پروژه ارز diem، یک مجموعه‌ای تحت عنوان انجمن دییم تشکیل شده است که در آن نمایندگانی از شرکت‌های معتبر بین‌المللی مانند اوبر، اسپاتیفای، کوین بیس، مستر کارت و … بر فرآیند قانون‌گذاری نظارت می‌کنند. در حال حاضر اعضای انجمن دییم به بیش از ۱۰۰ نفر می‌رسد.

۲. کیف پول اختصاصی پروژه ارز دییم چه نام دارد؟

نووی (Novi) نام کیف پول دیجیتال اختصاصی پروژه دییم است که به احتمال زیاد قابلیت ادغام با سایر پیام‌رسان‌ها و شبکه‌های اجتماعی زیرمجموعه فیسبوک را داشته باشد.

۳. مهم‌ترین چالش بر سر راه پروژه ارز diem چیست؟

به نظر می‌رسد که فیسبوک تمام اقدامات زیرساختی لازم برای راه‌اندازی سرویس پرداخت خود را انجام داده است؛ اما آنچه مانع از رونمایی این پروژه می‌شود، نگرانی از بابت دست رد دولت‌ها است که ممکن است به سینه پروژه بخورد و آن وقت تمام رشته‌های فسبوک پنبه خواهد شد. برخی از کارشناسان اقتصادی معتقدند که با رونمایی از دییم عملا ماهیت پول ملی کشورها در معرض خطر قرار می‌گیرد. بنابراین تیم توسعه دهنده ارز diem باید ابتدا پاسخ مناسبی برای این نگرانی‌ها ارائه دهد.

کلام پایانی

در این مقاله بررسی کردیم که پروژه دییم چیست و بحث مختصری نیز درباره رمز ارز diem مطرح کردیم. خرید ارز diem به چشم سرمایه‌گذاری کار معقولی نیست؛ چرا که کمتر کسی در حال حاضر برای سرمایه‌گذاری به سراغ استیبل کوین‌ها می‌رود. قیمت ثابت آن‌ها عملا آورده چندانی برای سرمایه‌گذاران نخواهد داشت. روی هم رفته باید منتظر ماند و دید که آیا زاربرگ موفق می‌شود پروژه عظیم خود را در بازار رمز ارزها رونمایی کند و جهان را با آن تحت تأثیر قرار دهد یا خیر.