متاورس چیست؟ در روزگاری نه چندان دور، اگر کسی پیدا می‌شد که درباره اینترنت با مردم سخن بگوید، بسیاری از افراد در سلامت عقل او تردید می‌کردند. اما آنچه امروز مسلم است، نقش‌آفرینی اینترنت در بخش‌های مختلف زندگی افراد از تحصیل گرفته تا کار و سرگرمی است. به نظر می‌رسد که مفهومی جدید تحت عنوان متاورس (Metaverse) قرار است بار دیگر تمام ابعاد سبک زندگی بشر را در قاب واقعیت مجازی تحت تأثیر خود قرار دهد. آنچه امروز در فیلم‌های سینمایی و انیمیشن‌ها به تصویر کشیده می‌شود و به نظر می‌رسد که در آینده نزدیک شاهد ظهور و بروز آن در زندگی خود باشیم. در ادامه با ما همراه باشید تا در خصوص متاورس بیشتر بحث و بررسی کنیم.

آنچه در این مقاله می‌خوانید...

متاورس چیست؟

بسیاری از افراد، Metaverse را جایگزینی برای اینترنت در دنیای امروز می‌دانند. اما برای اینکه صحت و سقم این گزاره را بررسی کنیم، باید کمی درباره این مفهوم بحث نماییم. اجازه دهید همین ابتدای کار اعتراف کنیم که صحبت موشکافانه و دقیق در خصوص مفهوم Metaverse کار چندان آسانی نیست؛ چرا که اساسا در قضیه در خصوص امری است که هنوز محقق نشده است.

متاورس یک مگاپروژه برای ایجاد محیط‌های مجازی است که از قضا همیشه آنلاین و فعال هستند. افراد با استفاده از وسایل و تجهیزات واقعیت افزوده می‌توانند پای به این دنیاها بگذارند و از این طریق با افراد و اشیای دیگر به تعامل بپردازند. حوزه گستره Metaverse نیز به هیچ عنوان محدود به بخش خاصی نمی‌شود. طبیعی است که تمام جنبه‌های زندگی از روابط فردی و اجتماعی تا کسب‌وکارها به طور جدی تحت تأثیر این محیط‌های مجازی و فعال قرار خواهند گرفت.

تعبیری جالب از متاورس از زبان متیو بال

متیو بال به عنوان یکی از چهره‌های مطرح در عرصه اقتصاد دیجیتال شناخته می‌شود. او در مصاحبه‌ای هفت ویژگی مهم را برای Metaverse برشمرده است که عبارت‌اند از:

  • همیشه فعال و در دسترس است.
  • به‌صورت Real Time و در زمان واقعی در اختیار افراد قرار دارد.
  • مقیاس‌پذیری نامحدود دارد و همزمان هر اندازه مخاطب می‌تواند در آن حضور داشته باشد.
  • اقتصاد دینامیک و منحصربه‌فرد خود را ایجاد می‌کند.
  • حوزه فعالیت آن در سراسر فضاهای فیزیکی و دیجیتال است.
  • در بستر آن امکان انتقال انواع دارایی‌های دیجیتال مهیا است.
  • هر کس می‌تواند در آن نقش تولیدکننده محتوا را داشته باشد.

بیشتر بخوانید: مقیاس پذیری در بلاک چین

نگاهی به سه مفهوم اساسی پیرامون Metaverse

در تکمله بحث درباره مفهوم متاورس بد نیست که نگاهی به سه مفهوم کلیدی که در کنار این کلمه موضوعیت پیدا می‌کنند، می‌تواند به روشن شدن بیشتر بحث کمک کند. این سه مفهوم عبارت‌اند از:

۱. حضور (Presence)

منظور از این مفهوم این است که فضای متاورس با وجود اینکه مجازی است؛ اما افراد با حضور در آن به طور کامل احساس می‌کنند که در یک محیط واقعی حضور دارند. این تجربه در دنیای مجازی امروزی نیز تا حدودی محقق شده است. به گونه‌ای که تعاملات انسانی در فضای مجازی کاملا جدی و مبتنی بر نیازهای زندگی است. در واقع وقتی عینک واقعیت مجازی را به چشم می‌زنید و وارد دنیای Metaverse می‌شوید، باید احساس واقعی بودن محیط به شما دست دهد.

۲. تعامل‌پذیری (interoperability)

احساس حضور را به شکلی در دنیای اینترنت کنونی نیز افراد تجربه می‌کنند. آنچه Metaverse را در مقایسه با اینترنت حال حاضر متمایز می‌کند، بحث تعامل پذیری است. به عنوان مثال شما می‌توانید پا به این محیط بگذارید و با استفاده از ظرفیت‌های موجود در آن در جایی به جای دیگر نقل مکان نمایید. به این معنی که مثلا شما قادر خواهید بود دورهمی‌های دوستانه خود را به جای قرارهای حضوری از طریق متاورس برگزار کنید.

۳. استانداردسازی (standardization)

مسئله استانداردسازی ناظر به همگام‌سازی زیرساخت‌های مربوط به Metaverse با سایر پلتفرم‌ها و سیستم‌های موجود در سطح دنیا است. برای توسعه قابلیت تعامل پذیری در مقیاس گسترده باید حتما ابتدا استانداردسازی مبتنی بر چارچوب‌های Metaverse نهادینه شود.

رابطه بین بلاک‌چین، رمزارزها و متاورس چیست؟

حال که تصویری هر چند ابتدایی و ساده از Metaverse ارائه کردیم، بد نیست که نگاهی به رابطه بین بلاک‌چین رمزارزها و متاورس بیندازیم. در دنیای مجازی Metaverse مسئله‌ای به نام مالکیت حتما محل بحث‌های فراوانی قرار می‌گیرد. تصور کنید که وارد یک بازی شده‌اید و در آن با خرید تجهیزات، یا ساختن مکان‌هایی پیشرفت‌هایی را در بازی حاصل می‌کنید. حال سؤالی که مطرح می‌شود، این است که چگونه می‌توان مالکیت فردی را در این دنیای مجازی به اثبات رساند.

توکن‌های NFT؛ ابزار اعمال مالکیت فردی در Metaverse

اینجا دقیقا همان جایی است که پای بلاک‌چین و ارزهای دیجیتال به میان می‌آید. اگر سابقه حضور در بازار رمزارزها را داشته باشید، حتما با مفهوم توکن‌های NFT آشنایی دارید. این توکن‌ها که در زبان فارسی با نام توکن‌های غیرقابل تعویض نیز شناخته می‌شوند، برای اثبات مالکیت فردی در دنیای مجازی کاربرد بسیار عالی دارند. به عنوان مثال دو پلتفرم دیسنترالند (Decentraland) و سندباکس (Sandbox) از جمله پروژه‌های شناخته شده NFT در بازار ارزهای دیجیتال به شمار می‌روند.

در واقع این دو پلتفرم نوعی بازی هستند که گیمرها در آن به ازای انجام فعالیت‌های خاصی می‌توانند با استفاده از توکن‌های NFT مالکیت خود را بر المان‌های درون بازی تثبیت کنند. دقیقا همین مفهوم برای متاورس نیز قابل استفاده است و افراد می‌توانند مالکیت اقدامات و فعالیت‌های خود در این دنیای مجازی و آنلاین را از طریق توکن‌های NFT رهگیری و اثبات کنند. اگر با توکن های nft آشنا نیستید، پیشنهاد می کنیم مقاله توکن غیرمثلثی یا nft را مطالعه کنید.

بلاک‌چین؛ ابزاری برای اثبات هویت کاربران در متاورس

فضایی که توسط متاورس ایجاد می‌شود، ماهیت غیرمتمرکز دارد. به همین دلیل نمی‌تواند تحت نظارت نهاد متمرکزی مانند دولت یا هر نهاد مشابه دیگری قرار داشته باشد. با این وجود سؤالی که مطرح می‌شود، این است که تکلیف امنیت کاربران در این فضا چه می‌شود؟ برای تأمین امنیت اولین چیزی که مورد نیاز است، احراز هویت افرادی است که پا به Metaverse می‌گذارند. اینجاست که بلاک‌چین موضوعیت پیدا می‌کند.

فناوری بلاک‌چین ابزاری بی‌نظیر برای ثبت و ذخیره‌سازی داده‌ها به شمار می‌رود و از این رو در دنیای Metaverse تمام اقدامات و فعالیت‌ها مبتنی بر بلاک‌چین صورت می‌گیرد. نکته مهم دیگری که باید مد نظر قرار بگیرد این است که حرف اول و آخر را در اقتصاد مربوط به متاورس، رمزارزها می‌زنند. پر واضح است که ارزهای فیات در دنیای مجازی Metaverse هیچ‌گونه کاربردی ندارند. در نتیجه اگر این دنیای مجازی با تمام مختصاتی که پیرامون آن اشاره کردیم، محقق شود، بیش از هر چیزی اقتصاد ارزهای دیجیتال و به خصوص توکن‌های NFT رونق پیدا خواهند کرد.

سؤالات متداول

۱. در چه افقی می‌توانیم شاهد حضور پررنگ متاورس در زندگی بشری باشیم؟

شاید نمونه‌هایی از Metaverse را در همین حالا نیز شاهد باشیم؛ اما برای دستیابی به دنیای مجازی پایداری که میلیاردها نفر انسان بتوانند به طور همزمان در آن حضور فعال داشته باشند، محدودیت‌های جدی وجود دارد که بخش عمده آن‌ها مربوط به محدودیت‌های سخت‌افزاری است. هر چند در آینده نزدیک نمی‌توان به تحقق کامل متاورس امیدوار بود؛ اما واقعیت این است که بالاخره یک روز وارد زندگی ما خواهد شد.

۲. آیا Metaverse نسخه‌ای به روز شده از اینترنت است؟

متاورس را می‌توان به نوعی اینترنت مجسم تصور کرد که در آن افراد می‌توانند به جای تجربه دو بعدی فضای اینترنت فعلی، اشیا و تعاملات خود در فضای مجازی را به صورت سه بعدی انجام دهند. بنابراین می‌توان ادعا کرد که Metaverse نسخه‌ای به روز شده از اینترنت است.

۳. منظور از متاورس ارز دیجیتال چیست؟

پروژه‌ها و توکن‌هایی در حال حاضر در بازار رمزارزها وجود دارند که کاملا مبتنی بر واقعیت مجازی کار می‌کنند و در واقع به نوعی هم‌پوشانی با متاورس دارند. به این دسته از رمزارزها، توکن‌های متاورس، متاورس کریپتو یا متاورس ارز دیجیتال می‌گویند.

۴. ماجرای تغییر نام فیسبوک به متا چیست؟

زاکربرگ مالک فیسبوک به عنوان یکی از پیشگامان عرصه Metaverse به شمار می‌رود. او مصاحبه‌های مختلفی در خصوص Metaverse انجام داده است و با تغییر نام فیسبوک به متا تصمیم دارد که فعالیت‌های شرکت خود را از این به بعد به سمت واقعیت مجازی هدایت کند.

۵. تأثیر تغیر نام فیسبوک روی توکن‌های متاورس چه بود؟

بعد از اعلام خبر تغییر نام فیسبوک به متا توسط زاکربرگ، قیمت رمزارزهایی مانند مانا (توکن اختصاصی دیسنترالند)، سند (توکن اختصاص سندباکس) و اکسی اینفینیتی به یکبار ظرف ۲۴ ساعت رشد‌های دو تا سه برابر را تجربه کردند. به نظر می‌رسد با توسعه مفهوم Metaverse باید شاهد رشد بیشتر ارزهای دیجیتال مبتنی بر این مفهوم در آینده باشیم.

کلام پایانی

آنچه در این مقاله مطالعه کردید، تنها بخشی از مطالب متعدد و علمی است که پیرامون Metaverse در حال حاضر مطرح می‌شود. بار دیگر لازم است به این نکته اشاره کنیم که شاید برای پاسخ به این سؤال که متاورس چیست، نیاز به سپری شدن زمان بیشتری باشد. در این مقاله رویکرد ما در بررسی متاورس کریپتو بود و بیشتر رابطه بین آن با توکن‌های NFT را تحلیل کردیم. شاید پروژه‌های NFT حال حاضر در بازار رمزارزها بیشتر بازی باشند. اما برای درک نقدینگی که در قالب این بازی‌ها در جربان است، بد نیست که نگاهی به خبرها بیندازید. سعی کنید بخشی از دارایی خود در بازار رمزارزها را به صورت هوشمندانه و با تحلیل روی توکن‌های متاورس سرمایه‌گذاری کنید. در آینده خبرهای زیادی پیرامون آن‌ها خواهید شنید.