متاورس چیست؟ حقایقی جذاب درباره Metaverse

پیشرفت فناوری بلاکچین در سال‌های اخیر تأثیر قابل توجهی در توسعه دنیای دیجیتال داشته است. یکی از حوزه‌های مرتبط با بلاکچین و ارزهای دیجیتال، که تاکنون رشد زیادی داشته است، متاورس (Metaverse) نام دارد. متاورس قابلیت‌های زیادی برای تغییر نحوه تعامل انسان‌ها با دنیای دیجیتال دارد و می‌تواند آینده‌ای متفاوت برای جهان رقم بزند. در این مقاله از کلینیک سرمایه، قصد داریم متاورس و کاربردهای آن را به‌طور کامل بررسی کنیم. اگر دوست دارید بدانید متاورس چیست و چه مزایا و معایبی دارد، در ادامه این مقاله با ما همراه باشید.

متاورس چیست؟ (Metaverse)

«متاورس» مخفف کلمه‌ای نیست، بلکه از ترکیب دو کلمه «متا» (Meta) به‌معنی «فراتر» و «ورس» (Verse)، که مخفف «یونیورس» (Universe) به‌معنی «جهان» است، تشکیل شده است. بنابراین، معنی لغوی «متاورس»، «جهان برتر» یا «فراجهان» است.

متاورس دنیای مجازی سه‌بعدی است که در آن می‌توان با دیگران بازی، کار، خرید، و حتی معاشرت کرد. به‌نوعی، می‌توان آن را دنیای موازی با دنیای واقعی در نظر گرفت که در آن، با استفاده از آواتار (شخصیت مجازی) خود می‌توانید به فعالیت‌های مختلف بپردازید.

تصور کنید به جای اینکه فقط در صفحات وب بچرخید، در فضایی سه‌بعدی قدم بزنید و با افراد و اشیا به‌صورت مجازی تعامل داشته باشید. برای مثال، می‌توانید در کنسرت مجازی شرکت کنید، در کلاس درس آنلاین حاضر شوید، یا در یک فروشگاه مجازی خرید کنید.

برای ساده‌تر شدن موضوع، می‌توان متاورس را به موارد زیر تشبیه کرد:

• بازی آنلاین: در متاورس می‌توانید با دیگران بازی کنید، با هم دوست شوید، و به ماجراجویی‌های مختلف بپردازید؛
• شبکه اجتماعی سه‌بعدی: در متاورس می‌توانید با افراد دیگر از سراسر دنیا ملاقات کنید، گفت‌وگو کنید، و تجربیات خود را به اشتراک‌ بگذارید؛
• دنیای مجازی برای کار: در متاورس می‌توانید در جلسات آنلاین شرکت کنید، با همکاران خود تعامل داشته باشید، و حتی به‌صورت دورکاری کار کنید؛
• دنیای مجازی برای خرید: در متاورس می‌توانید از فروشگاه‌های مجازی دیدن کنید، محصولات را به صورت سه‌بعدی مشاهده کنید، و خرید خود را انجام دهید.

تعبیر جالبی از متاورس از زبان متیو بال

متیو بال (Matthew Ball) یکی از چهره‌های مطرح در عرصه اقتصاد دیجیتال است. او رئیس سابق استودیو آمازون بود که متاورس پرایمر را هم ابداع کرد. در زمینه متاورس، نظرهای مهم و جالبی از بال منتشر شده است. او در مصاحبه‌ای هفت ویژگی مهم را برای Metaverse برشمرده است که عبارت‌اند از:

• همیشه فعال و در دسترس است؛
• به‌صورت Real Time و در زمان واقعی در اختیار افراد قرار دارد؛
• مقیاس‌پذیری نامحدود دارد و هم‌زمان، هر اندازه مخاطب می‌تواند در آن حضور داشته باشد؛
• اقتصاد دینامیک و منحصربه‌فرد خود را ایجاد می‌کند؛
• حوزه فعالیت آن در سراسر فضاهای فیزیکی و دیجیتال است؛
• در بستر آن امکان انتقال انواع دارایی‌های دیجیتال مهیاست؛
• هرکس می‌تواند در آن نقش تولیدکننده محتوا را داشته باشد.

نگاهی به سه مفهوم اساسی درباره Metaverse

در ادامه بحث درباره مفهوم متاورس، نگاهی به سه مفهوم کلیدی، که در کنار این کلمه موضوعیت پیدا می‌کنند، می‌تواند به روشن‌شدن بیشتر بحث کمک کند. این سه مفهوم عبارت‌اند از:

۱. حضور (Presence)

با وجود اینکه فضای متاورس مجازی است، افراد با حضور در آن، به‌طور کامل احساس می‌کنند در محیط واقعی حضور دارند. این تجربه در دنیای مجازی امروزی نیز تا حدودی محقق شده است، به‌گونه‌ای که تعاملات انسانی در فضای مجازی کاملاً جدی و مبتنی بر نیازهای زندگی است. در واقع، وقتی عینک واقعیت مجازی را به چشم می‌زنید و وارد دنیای Metaverse می‌شوید، باید احساس واقعی‌بودن محیط به شما دست دهد. برای درک بهتر این اوضاع، محیط مجازی را تصور کنید که در قالب آن بتوانید طعم خوراکی‌های مختلف را احساس کنید.

۲. تعامل‌پذیری (interoperability)

افراد در دنیای اینترنت کنونی، احساس حضور را به‌شکلی تجربه می‌کنند. آنچه Metaverse را در مقایسه با اینترنت حال حاضر متمایز می‌کند، بحث تعامل‌پذیری است. برای مثال، شما می‌توانید پا به این محیط بگذارید و با استفاده از ظرفیت‌های موجود در آن، از جایی به جای دیگر نقل‌مکان کنید. به این معنی که مثلاً شما قادر خواهید بود دورهمی‌های دوستانه خود را به‌جای قرارهای حضوری، از طریق متاورس برگزار کنید.

۳. استانداردسازی (standardization)

مسئله استانداردسازی ناظر به همگام‌سازی زیرساخت‌های مربوط به Metaverse با دیگر پلتفرم‌ها و سیستم‌های موجود در سطح دنیاست. برای توسعه قابلیت تعامل‌پذیری در مقیاس گسترده، باید حتماً ابتدا استانداردسازی مبتنی بر چهارچوب‌های Metaverse نهادینه شود.

تاریخچه متاورس

ایده متاورس به دهه ۱۹۸۰ باز می‌گردد؛ زمانی که نویسندگان علمی ـ تخیلی مانند نیل استفنسون و ویلیام گیبسون درباره دنیای مجازی سه‌بعدی داستان‌هایی می‌نوشتند که در آن، انسان‌ها می‌توانستند با یکدیگر تعامل داشته باشند.

اولین بار در سال ۱۹۹۲، نیل استفنسون در رمان خود به نام «سقوط برفی» از کلمه «متاورس» استفاده کرد. در این رمان، متاورس دنیای مجازی سه‌بعدی‌ای توصیف شده بود که مردم می‌توانستند از طریق آواتارهای خود به آن دسترسی داشته باشند.

در دهه ۲۰۰۰، با پیشرفت تکنولوژی، ایده متاورس شروع به شکل‌گیری کرد. بازی‌های آنلاین مانند «Second Life» و «Fortnite» به مردم امکان می‌دادند تا در دنیای مجازی با یکدیگر تعامل داشته باشند و این موارد اولین نمونه‌های متاورس بودند.

در سال ۲۰۱۷، فیس‌بوک (متا) اعلام کرد که در حال ساخت یک پلتفرم متاورس به نام «Horizon Worlds» است. این پلتفرم به کاربران امکان می‌دهد تا با استفاده از هدست‌های واقعیت مجازی، در دنیای مجازی با یکدیگر تعامل داشته باشند.

در سال ۲۰۲۱، متاورس به یکی از داغ‌ترین موضوعات در دنیای تکنولوژی تبدیل شد. بسیاری از شرکت‌های بزرگ مانند مایکروسافت، گوگل، و اپل در حال سرمایه‌گذاری‌های هنگفتی در این زمینه هستند. امروزه، متاورس هنوز در مراحل ابتدایی توسعه خود است، اما قابلیت‌های بسیار زیادی دارد. بسیاری از کارشناسان معتقدند که متاورس در آینده نقش مهمی در زندگی انسان‌ها ایفا خواهد کرد.

چرا متاورس مهم است؟

متاورس می‌تواند جنبه‌های مختلفی از زندگی انسان‌ها را متحول کند. برای مثال، می‌تواند شکل جدیدی به روابط اجتماعی افراد بدهد، سرگرمی‌های جدیدی ایجاد کند، و با حذف محدودیت‌های پرداخت فیزیکی، شیوه‌های تازه‌ای برای تجارت فراهم کند.

متاورس محدودیت‌های جغرافیایی را کنار می‌زند و به کسب‌وکارها اجازه می‌دهد تا به طیف بسیار وسیع‌تری از مخاطبان دسترسی داشته باشند. کاربران نیز می‌توانند با حذف محدودیت‌های فیزیکی، از طریق اینترنت به سرویس‌ها و محصولات سراسر جهان دسترسی پیدا کنند. متاورس به پرورش خلاقیت کمک می‌کند، دسترسی به اطلاعات و تجربیات مختلف را ساده می‌سازد، و به افراد اجازه می‌دهد تا در مقیاس جهانی با هم ارتباط و همکاری داشته باشند.

کاربردهای متاورس چیست؟

متاورس کاربردهای متنوعی دارد و می‌تواند در جنبه‌های مختلفی از زندگی تأثیر داشته باشد. از کاربردهای مهم متاورس می‌توان به این موارد اشاره کرد:

سرگرمی

متاورس می‌تواند تجربه‌ای جدید و هیجان‌انگیز از سرگرمی را به‌ارمغان بیاورد. معنای زمان و مکان در متاورس نسبت به دنیای واقعی کاملاً متفاوت است و انعطاف‌پذیری زیادی دارد. برخی از مهم‌ترین کاربردهای متاورس در زمینه سرگرمی عبارت‌اند از:

• بازی‌های آنلاین؛
• کنسرت‌ها و رویدادهای مجازی؛
• تئاتر و سینما؛
• گشت‌وگذار در دنیای مجازی؛
• بازی‌های رومیزی؛
• ورزش‌های مجازی؛
• کازینوهای مجازی.

آموزش

امکانات موجود در بستر متاورس سبب می‌شود که انگیزه دانش‌آموزان و دانشجویان برای یادگیری ارتقا پیدا کند. ضمن اینکه امکان یادگیری عمیق فراهم می‌شود؛ چراکه آموزش از حالت نشستن پشت میز در کلاس خارج می‌شود و می‌توان موضوعات مختلف را به‌صورت عملی با حداقل هزینه آموزش داد. از مهم‌ترین کاربردهای متاورس در حوزه آموزش عبارت‌اند از:

• کلاس‌های درس مجازی؛
• آموزش‌های شغلی؛
• تورهای مجازی؛
• شبیه‌سازی‌ها؛
• آزمایشگاه‌های مجازی؛
• آموزش زبان.

تجارت

متاورس می‌تواند در کاهش هزینه‌های جاری کسب‌وکارها نقش موثری داشته باشد. ضمن اینکه چالش همیشگی محیط‌های کاری، یعنی بهره‌وری، نیز با متاورس تا حدی برطرف می‌شود. امکان دسترسی به مشتریان جدید از طریق متاورس برای کسب‌وکارها فراهم می‌شود. درعین‌حال، رقابت در دنیای تجارت در مقایسه با امروز، به‌مراتب پیچیده‌تر می‌شود. از کاربردهای متاورس در زمینه تجارت و کسب‌وکار می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

• جلسات آنلاین؛
• کار از راه دور؛
• فروشگاه‌های مجازی؛
• نمایشگاه‌های مجازی؛
• بازاریابی؛
• خدمات مشتری؛
• توسعه محصول.

پزشکی

در حوزه پزشکی، متاورس می‌تواند سطح دسترسی عموم مردم به دکترهای متخصص را افزایش دهد. مثلاً فردی در روستای دورافتاده‌ای می‌تواند از طریق متاورس توسط پزشک متخصص در شهر دیگری معاینه شود. متاورس امکان صرفه‌جویی در هزینه‌های پزشکی برای بیماران را فراهم می‌کند. ضمن اینکه در ارتقای سلامت جسمی و روانی جامعه نیز نقش مؤثری دارد. از کاربرد‌های متاورس در زمینه پزشکی می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

• جراحی‌های مجازی؛
• معاینات مجازی؛
• توان‌بخشی؛
• آموزش پزشکی؛
• تحقیقات پزشکی؛
• درمان‌های روان‌پزشکی.

شبکه‌های اجتماعی

تعامل با دیگران در متاورس معنای کاملاً متفاوتی پیدا می‌کند. نمود این مسئله را می‌توان در ایجاد شبکه‌های اجتماعی جدید مشاهده کرد. کاربردهای مهم متاورس در زمینه تعاملات اجتماعی را می‌توان به‌صورت زیر برشمرد:

• معاشرت با دوستان و خانواده؛
• آشنایی با افراد جدید؛
• گروه‌های مجازی؛
• رویدادهای اجتماعی؛
• اشتراک‌گذاری محتوا.

حکمرانی

متاورس کمک می‌کند تا دولت‌ها در اتاق شیشه‌ای قرار بگیرند و شهروندان به‌خوبی بر آن‌ها نظارت کنند. ارائه بخشی از خدمات دولتی از طریق متاورس، می‌تواند خیلی سریع و با هزینه کم صورت بگیرد. متاورس زمینه‌ساز افزایش مشارکت شهروندان در حاکمیت کشورهای مختلف هم خواهد بود. از کاربردهای متاورس در زمینه حکمرانی می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

• خدمات دولتی؛
• رأی‌گیری؛
• آموزش شهروندی؛
• جلسات عمومی؛
• شفافیت و نظارت بر عملکرد دولت.

معایب و خطرهای متاورس چیست؟

در کنار کاربردهایی که برای متاورس ذکر کردیم، نباید از این موضوع غافل شد که فناوری انقلابی با این سطح از مزایا، قطعاً مخاطرات خاص خود را هم به‌همراه دارد. در اینجا، به‌صورت خلاصه گوشه‌ای از مهم‌ترین معایب و محدودیت‌های متاورس را بررسی می‌کنیم:‌

۱.  معایب اجتماعی

در حوزه آسیب‌های اجتماعی، متاورس می‌تواند مشکلات جدی برای جوامع انسانی به‌دنبال داشته باشد که عبارت‌اند از:

• اعتیاد به متاورس: استفاده بیش از حد از متاورس می‌تواند به اعتیاد و انزوا از دنیای واقعی منجر شود؛
• جرایم سایبری: متاورس می‌تواند بستری برای جرایم سایبری مانند جعل هویت و کلاهبرداری باشد؛
• اخاذی آنلاین: متاورس می‌تواند بستری برای آزار و اذیت آنلاین کودکان و دیگر اقشار جامعه باشد.

۲. معایب آموزشی

با توجه به امکانات فعلی، متاورس در زمینه آموزش هم چالش‌هایی دارد که مهم‌ترین آن‌ها عبارت‌اند از:

• عدم تمرکز: متاورس می‌تواند به عدم تمرکز و حواس‌پرتی دانش‌آموزان و دانشجویان منجر  شود؛
• تقلب: متاورس می‌تواند سبب تقلب در امتحانات و تکالیف شود؛
• کاهش تعاملات انسانی: متاورس می‌تواند به فقدان تعاملات انسانی بین دانش‌آموزان و دانشجویان و معلمان منجر شود؛
• عدم برابری: با توجه به تجهیزات گران‌قیمت و زیرساخت‌های مورد نیاز، دسترسی به متاورس برای همه افراد به‌طور یکسان امکان‌پذیر نیست و این می‌تواند سبب افزایش نابرابری در آموزش شود.

۳. معایب اقتصادی

فناوری‌های جدید همواره با دغدغه‌های اقتصادی بسیار زیادی همراه هستند. بسیاری از محققان، فناوری‌های جدید را در خدمت طبقه سرمایه‌داری می‌دانند که به چالش‌های بسیار زیاد در زندگی روزمره مردم عادی منجر می‌شوند. در همین زمینه، ایرادهای اقتصادی که به متاورس وارد می‌شوند عبارت‌اند از:

• هزینه زیاد: برای استفاده از متاورس به تجهیزات خاصی مانند هدست واقعیت مجازی یا عینک واقعیت افزوده نیاز دارید که ممکن است پرهزینه باشد؛
• از دست‌ رفتن شغل: استفاده از متاورس می‌تواند سبب از دست رفتن شغل بسیاری از افراد شود؛
• تمرکز ثروت: متاورس می‌تواند به تمرکز ثروت در دست تعداد کمی از شرکت‌ها و افراد ثروتمند منجر شود؛
• فقدان نظارت: فعالیت‌های اقتصادی در متاورس ممکن است به‌طور کامل رصد نشود و این می‌تواند به فساد و سوءاستفاده مالی منجر شود؛
• خطرهای امنیتی: اطلاعات اقتصادی و مالی در متاورس در معرض خطر سرقت و هک هستند.

۴. معایب سلامت جسمی و روانی

ممکن است متاورس مشکلات جسمی و روانی زیادی را برای طیف‌های مختلف مردم به همراه داشته باشد که عبارت‌اند از:

• مشکلات جسمی: بیماری‌های ناشی از کم‌تحرکی بر اثر استفاده از متاورس به معضل جدی‌تری در دنیای ما تبدیل می‌شود؛ چالش‌هایی مانند آسیب چشمی، سردرد، بی‌خوابی، و … از عوارض احتمالی فعالیت در متاورس هستند؛
• خطرهای سلامتی روانی: استفاده از متاورس ممکن است به مشکلات سلامتی روانی مانند اضطراب و افسردگی منجر شود.

۵. معایب فرهنگی و اخلاقی

چالش‌های فرهنگی و اخلاقی نیز جزء جدایی‌ناپذیر فناوری‌های جدید هستند. متاورس نیز از این موضوع مستثنا نیست و می‌تواند مشکلات زیر را به‌دنبال داشته باشد:

• خشونت: متاورس می‌تواند بستری برای خشونت و ترویج نفرت باشد؛
• محتوای نامناسب: متاورس می‌تواند محلی برای نشر محتوای نامناسب برای کودکان و نوجوانان باشد؛
• اعتیاد به بازی: استفاده از متاورس برای بازی‌های ویدئویی می‌تواند اعتیادآور باشد؛
• حریم خصوصی: استفاده از متاورس می‌تواند نگرانی‌هایی درباره حریم خصوصی و جمع‌آوری داده‌ها ایجاد کند.

چه شرکت‌هایی در حوزه متاورس فعال هستند؟

بسیاری از شرکت‌های بزرگ فناوری و همچنین برخی از شرکت‌های دیگر، در حال سرمایه‌گذاری در متاورس هستند. برخی از این شرکت‌ها عبارت‌اند از:

• متا (فیسبوک)

این شرکت در حال سرمایه‌گذاری سنگین در متاورس است و پلتفرم Horizon Worlds را به‌عنوان پلتفرم اجتماعی متاورس توسعه داده است.

• مایکروسافت

این شرکت هدست واقعیت مجازی HoloLens را توسعه داده و در حال سرمایه‌گذاری در پلتفرم‌های متاورس مانند Mesh for Teams است.

• اپل

این شرکت در حال توسعه هدست واقعیت مجازی/افزوده خود است و شایعاتی مبنی بر توسعه پلتفرم متاورس در آن وجود دارد.

• گوگل

این شرکت در حال توسعه پلتفرم‌های واقعیت مجازی/افزوده مانند Google Glass و Daydream و در حال سرمایه‌گذاری در پلتفرم‌های متاورس مانند Sandbox VR است.

• ان‌ویدیا

این شرکت پردازنده‌های گرافیکی قدرتمندی را تولید می‌کند که برای متاورس ضروری هستند.

• تنسنت

تنسنت بزرگ‌ترین شرکت بازی‌های ویدئویی در جهان است و در حال سرمایه‌گذاری در پلتفرم‌های متاورس مانند Tencent Games Metaverse است.

• والت دیزنی

این شرکت در حال توسعه پلتفرم‌های متاورس مانند Disney Magic Kingdoms است.

• نایکی

این شرکت در حال توسعه پلتفرم‌های متاورس مانند Nikeland است.

• سامسونگ

این شرکت هدست‌های واقعیت مجازی Gear VR را توسعه داده و در حال سرمایه‌گذاری در پلتفرم‌های متاورس مانند Decentraland است.

معروف‌ترین پروژه‌های متاورس در دنیا

با اینکه متاورس هنوز فاصله زیادی تا تحقق اهداف بلندمدت خود دارد، پروژه‌های بزرگی در این زمینه راه‌اندازی شده‌اند و توانسته‌اند نظر کاربران را به خود جلب کنند. برای مثال، دیسنترالند (Decentraland) یک دنیای مجازی و متاورسی است که کاربران آن می‌توانند زمین‌های مجازی بخرند، اقلام مجازی را با هم معامله کنند، آثار خود را با حق مالکیت به نمایش بگذارند، و بسیاری فعالیت‌های دیگر را به‌صورت مجازی انجام دهند.

سندباکس (Sandbox) نیز از بازی‌های متاورسی مشهور است که شباهت زیادی با دیسنترالند دارد. سندباکس به کاربران اجازه می‌دهد تا در یک محیط مجازی بازی کنند، به تعامل بپردازند، و حتی از متاورس کسب درآمد کنند. بازی اکسی اینفینیتی (Axie Infinity) نیز مکانیزم کم‌وبیش مشابهی دارد و به افراد اجازه می‌دهد تا تجربه جدیدی از بازی در دنیای متاورس داشته باشند. پروژه‌های استار اطلس (Star Atlas)، متا هیرو (Metahero)، و بلاک‌توپیا (Blocktopia) از دیگر پروژه‌های فعال در حوزه متاورس به حساب می‌آیند. پروژه ویژن پرو (Vision Pro) شرکت اپل نیز، که نسخه اولیه آن به‌تازگی به بازار عرضه شده است، می‌تواند کاربردهای زیادی برای ارتباط با متاورس و استفاده از قابلیت‌های آن داشته باشد.

رابطه متاورس، بلاک‌چین، و رمزارزها چیست؟

رابطه بین متاورس، بلاکچین و ارز دیجیتال بسیار قوی است. ارز دیجیتال برای انجام تراکنش‌ها در متاورس ضروری است. برای مثال، می‌توانید از ارز دیجیتال برای خرید زمین مجازی، آیتم‌های بازی، و دیگر کالاها و خدمات در متاورس استفاده کنید. دسترسی به ارزهای دیجیتال در سراسر دنیا امکان‌پذیر است. ضمن اینکه امکان تمرکززدایی را فراهم می‌کنند که یکی از لوازم توسعه متاورس است. سرعت زیاد و کارمزد کم در اجرای تراکنش‌های ارز دیجیتال نیز مزیت دیگر آن‌ در مقایسه با ارزهای سنتی است.

علاوه بر ارزهای دیجیتال، توکن‌ غیرمثلی (NFT) نیز در متاورس نقش مهمی دارد. NFTها دارایی‌های دیجیتالی منحصربه‌فرد و کمیاب هستند که می‌توانند برای نشان‌دادن مالکیت زمین مجازی، آیتم‌های بازی، و دیگر دارایی‌های دیجیتال در متاورس استفاده شوند.

البته نوسانات قیمت، مشکلات نظارتی، و فناوری محور بودن رمزارزها نیز چالش‌های مهمی در مسیر استفاده از آن‌ها در متاورس هستند. رابطه بین متاورس و ارز دیجیتال هنوز در حال توسعه است. با پیشرفت تکنولوژی، این دو فناوری به‌طور فزاینده‌ای به هم وابسته می‌شوند و به‌طور جدایی ناپذیری با یکدیگر مرتبط خواهند شد.

معروف‌ترین ارزهای دیجیتال متاورسی

ارزهای دیجیتال نقش مهمی در تحقق اهداف متاورس دارند. بر اساس داده‌های سایت کوین مارکت کپ، ارزش بازار کل توکن‌های متاورسی در زمان نگارش این مطلب (اسفند ۱۴۰۲) برابر ۳۵/۵ میلیارد دلار است. جدول زیر برخی از مهم‌ترین پروژه‌های متاورس و ارزهای دیجیتال مربوط به آن‌ها را نشان می‌دهد:

کلام پایانی

آنچه در این مقاله مطالعه کردید، تنها بخشی از مطالب متعدد و علمی است که درباره Metaverse در حال حاضر مطرح می‌شود. بار دیگر لازم است به این نکته اشاره کنیم که شاید برای پاسخ به این سؤال که متاورس چیست، نیاز به سپری‌شدن زمان بیشتری داشته باشد. در این مقاله، رویکرد ما در بررسی متاورس کریپتو بود و بیشتر رابطه بین آن با توکن‌های NFT را تحلیل کردیم. شاید پروژه‌های NFT حال حاضر، در بازار رمزارزها بیشتر بازی باشند، اما برای درک نقدینگی که در قالب این بازی‌ها در جریان است، بد نیست به خبرها نگاهی بیندازید. سعی کنید بخشی از دارایی خود را در بازار رمزارزها به‌صورت هوشمندانه و با تحلیل روی توکن‌های متاورس سرمایه‌گذاری کنید. در آینده خبرهای زیادی درباره آن‌ها خواهید شنید.