صندوق سرمایه‌گذاری ارز دیجیتال چیست؟ + معرفی بهترین‌ها

محصولات سرمایه‌گذاری مانند صندوق‌های شاخص و صندوق‌های قابل معامله (ETF)، مانند دارایی‌های دیگر معامله می‌شوند؛ درحالی‌که هدف صندوق‌های پوشش ریسک با مدیریت فعال، ایجاد بازده با استفاده از دارایی سرمایه‌گذاران است. صندوق سرمایه گذاری ارز دیجیتال مشابه این محصولات سنتی است، اما آن‌ها عمدتاً در شرکت‌های بلاکچین یا ارزهای دیجیتال سرمایه‌گذاری می‌کنند. اگر سرمایه‌گذاری غیرمستقیم در بازار ارزهای دیجیتال برای شما جذاب است، مطالعه این مطلب را از دست ندهید.

صندوق سرمایه‌گذاری ارز دیجیتال چیست؟ (Crypto Investment Fund)

مانند صندوق‌های سرمایه‌گذاری سنتی، صندوق سرمایه گذاری ارز دیجیتال روند مشارکت در یک کلاس دارایی جدید را ساده‌تر می‌کند. سرمایه‌گذاران صندوق سرمایه گذاری ارز دیجیتال بدون اینکه مستقیماً در معرض چالش‌های خرید مستقیم ارز دیجیتال قرار بگیرند، روی دارایی‌های دیجیتال سرمایه‌گذاری می‌کنند. این موضوع برای جذب سرمایه‌گذاران نهادی که به‌دنبال گزینه‌های مدیریت پرتفوی گسترده‌تری هستند، بسیار مهم است.

انواع صندوق سرمایه گذاری ارز دیجیتال

همان‌طور که در مقدمه مطالعه کردید، چندین نوع صندوق سرمایه گذاری ارز دیجیتال وجود دارد که هر کدام کاربرد و مکانیزم خود را دارند. در ادامه، انواع این صندوق‌ها را بررسی می‌کنیم.

۱. هج فاند (Crypto Hedge Funds)

صندوق‌های تأمینی یا پوشش ریسک در طبقات مختلف دارایی و بخش‌های مختلف بازار سرمایه‌گذاری می‌کنند. هدف مدیران هج فاندِ حرفه‌ای، بدون در نظر گرفتن شرایط بازار، تولید بازده است. به‌طور مشابه، صندوق‌های تأمینی کریپتو به مدیریت فعال نیاز دارند و هدفشان ایجاد بازده میان نوسانات شدید بازار کریپتوکارنسی است. برای بهینه‌سازی بازده، صندوق‌های تأمینی ارز دیجیتال از استراتژی‌های پیچیده وزن‌دهی سبد و تکنیک‌های مدیریت ریسک برای محافظت در برابر ضررهای احتمالی استفاده می‌کنند.

بااین‌حال، برخلاف هج فاندهای بازار سنتی، صندوق‌های تأمینی کریپتو سرمایه‌های سرمایه‌گذاران فردی و نهادی را برای خرید دارایی‌های دیجیتال جمع‌آوری می‌کنند. با افزایش علاقه جهانی به ارزهای دیجیتال، میزان دارایی‌های تحت مدیریت (AUM) در صندوق سرمایه‌گذاری تأمینی ارز دیجیتال نیز افزایش یافته است. طبق گزارش‌ها، کل AUM صندوق‌های تأمینی کریپتو به حدود ۳/۸ میلیارد دلار در سال ۲۰۲۰ افزایش یافت. این رقم ۲ میلیارد دلار در سال ۲۰۱۹ و یک میلیارد دلار در سال ۲۰۱۸ بوده است.

معروف‌ترین صندوق‌های هج فاند ارز دیجیتال

• پولی چین (Polychain): صندوق Polychain Capital از مهم‌ترین صندوق‌های ارز دیجیتال جهانی است که از زمان راه‌اندازی در سال ۲۰۱۸ بیش از یک میلیارد دلار دارایی را مدیریت می‌کند. علاوه بر سرمایه‌گذاری در ارزهای دیجیتال، Polychain همچنین در استارتاپ‌های اولیه در صنعت بلاکچین و کریپتو سرمایه‌گذاری می‌کند.
• دیجیتال کارنسی گروپ (Digital Currency Group): دیجیتال کارنسی گروپ (DCG) نوعی صندوق کریپتویی معتبر است که بیش از ۱۳۰ سرمایه‌گذاری در پروژه‌ها و ارزهای دیجیتال مختلف انجام داده است. DCG، که در سال ۲۰۱۵ تأسیس شد، به چندین استارتاپ مانند Coinbase ،Bitpay، و Ripple کمک مالی کرده است. زیرمجموعه آن، Grayscale، تنها در ارزهای دیجیتال سرمایه‌گذاری می‌کند و تا سال ۲۰۱۹، بیش از ۲/۷ میلیارد دلار AUM جمع‌آوری کرده است.
• پنترا کپیتال (Pantera Capital): پنترا کپیتال اولین شرکت مدیریت دارایی سازمانی ایالات متحده است که منحصراً بر شرکت‌های بلاکچینی تمرکز دارد. این شرکت از سال ۲۰۱۳ در دارایی‌های دیجیتال و شرکت‌های بلاکچینی سرمایه‌گذاری کرده است. Pantera Capital از طریق صندوق‌های هج فاند متعددی که به‌طور فعال مدیریت می‌شوند، به سرمایه‌گذاران امکان سرمایه‌گذاری غیرمستقیم در بازار کریپتو را می‌دهد.

۲. صندوق سرمایه‌گذاری خطرپذیر (Crypto Venture Capital Funds)

صندوق‌های سرمایه‌گذاری خطرپذیر، مستقیماً در شرکت‌های مرتبط با ارزهای دیجیتال یا بلاکچین سرمایه‌گذاری می‌کنند. اگرچه بسیاری از صندوق‌های سرمایه‌گذاری خطرپذیر (VC) در استارتاپ‌های اولیه سرمایه‌گذاری می‌کنند، برخی از آن‌ها در انتخاب پروژه‌ها از رویکرد ترکیبی چندمرحله‌ای استفاده می‌کنند. از آگوست ۲۰۲۱، چندین صندوق سرمایه‌گذاری VC ارزهای دیجیتال در حال سرمایه‌گذاری در شرکت‌هایی در سراسر اکوسیستم ارزهای دیجیتال بوده‌اند. در ادامه، نمونه‌هایی از شرکت‌های سرمایه‌گذاری خطرپذیر ارز دیجیتال آورده شده است.

معروف‌ترین صندوق‌های سرمایه گذاری خطرپذیر ارز دیجیتال

• بلاکچین کپیتال (Blockchain Capital): بلاکچین کپیتال، که در سال ۲۰۱۳ راه‌اندازی شد، نوعی شرکت سرمایه‌گذاری خطرپذیر قدیمی است. این شرکت با مهندسی اولین صندوق رمزنگاری توکنیزه‌شده در جهان و همچنین اولین توکن اوراق بهادار معروف شده است. Blockchain Capital در پروژه‌های مختلف ارزهای دیجیتال و بلاکچینی سهم‌هایی دارد و از زمان شروع به کار، به بیش از صد شرکت بلاکچینی کمک مالی کرده است.
• کوین بیس ونچورز (Coinbase Ventures): بازوی سرمایه‌گذاری صرافی ارز دیجیتال کوین بیس، که با نام کوین بیس ونچورز شناخته می‌شود، در مراحل اولیه راه‌اندازی پروژه‌های کریپتویی سرمایه‌گذاری کرده است و سرمایه کاربران خود را در معرض سودهای بزرگ شرکت‌های بلاکچینی قرار می‌دهد.
• آندرسن هوروویتر (Andreessen Horowitz): شرکت آندرسن هوروویتز، که به‌اختصار با نام a16z شناخته می‌شود، نوعی شرکت سرمایه‌گذاری خطرپذیر مستقر در سیلیکون‌ولی با بیش از ده میلیارد دلار AUM در چندین صندوق است که در طبقات مختلف دارایی و مراحل رشد سرمایه‌گذاری می‌کنند. این شرکت VC یک صندوق اختصاصی ارز دیجیتال با بیش از ۳۵۰ میلیون دلار AUM از سال ۲۰۲۱ دارد. علاوه‌براین، سرمایه‌گذاری‌های a16z در بیش از ۲۷ پروژه بلاکچین و ارزهای دیجیتال تأیید شده است.

۳. صندوق شاخص ارز دیجیتال (Crypto Index Funds)

در بازارهای مالی سنتی، صندوق‌های شاخص یک شاخص بازار ثابت مانند داوجونز، S&P 500، یا نزدک را دنبال می‌کنند. برای مثال، اگر یک صندوق شاخص، نزدک را شامل شود، دارای سهام کسری از هر شرکت فهرست‌شده در این شاخص خواهد بود و عملکرد آن را ردیابی می‌کند. بنابراین، از طریق صندوق‌های شاخص، سرمایه‌گذاران می‌توانند بدون خرید سهام هر شرکت در آن بازار، کسری از این دارایی‌ها را در قالب صندوق شاخص خریداری کنند. صندوق‌های شاخص ارز دیجیتال به همین شکل عمل می‌کنند، با این تفاوت که به‌جای سهام، دارایی‌های رمزنگاری خاص را دنبال می‌کنند. در ادامه، نمونه‌هایی از صندوق‌های شاخص ارز دیجیتال آورده شده است.

معروف‌ترین صندوق‌های شاخص ارز دیجیتال

• صندوق شاخص Bitwise 10: این صندوق، که به‌اختصار به‌صورت BITW شناخته می‌شود، در OTCQX، یک بازار خارج از بورس (OTC) که از طریق حساب‌های کارگزاری قابل دسترسی است، فهرست شده است. صندوق BITW، که در سال ۲۰۱۷ راه‌اندازی شد، شاخص Bitwise 10 Large Cap را دنبال می‌کند. به‌عنوان یک شاخص وزنی بر اساس ارزش بازار، تقریباً ۸۰ درصد از کل بازار ارزهای دیجیتال (بیت کوین، اتریوم، کاردانو، سولانا، بیت کوین کش، چین لینک، لایت کوین، پالیگان، استلار، و یونی سواپ) را نشان می‌دهد.
• صندوق CRYPTO10 Hedged: شرکت Invictus Capital صندوق شاخص پوشش ریسک CRYPTO10 را در مارس ۲۰۱۹ راه‌اندازی کرد. این صندوق شاخص ده دارایی رمزنگاری‌شده را پوشش می‌دهد که هر کدام ۱۵ درصد از ارزش کل شاخص را شامل می‌شوند. این صندوق از طریق استفاده از مکانیسم‌های پوشش الگوریتمی وجه نقد، ضرر را محدود می‌کند. برای مثال، در طول بازارهای نزولی به دارایی‌های نقدی دارای بهره تبدیل می‌شود و پس از بازگشت بازار صعودی، به ارزهای دیجیتال برمی‌گردد و از کاهش سرمایه جلوگیری می‌کند.

۴. صندوق قابل معامله ارز دیجیتال (Crypto Exchange-Traded Funds)

با وجود تشابه بین صندوق قابل معامله در بورس با صندوق‌های دیگر، چند تفاوت کلیدی وجود دارد. برخلاف صندوق‌های شاخص که تنها یک بار در روز و پس از بسته شدن بازارها معامله می‌شوند، ETFها مانند سهام در طول روز قابل معامله هستند. بااین‌حال، مهم‌ترین تفاوت این است که صندوق‌های شاخص معمولاً یک بازار خاص را دنبال می‌کنند، درحالی‌که ETFها اغلب از چندین دارایی مانند اوراق بهادار، کالاها، و حتی املاک و مستغلات تشکیل می‌شوند.

با توجه به آنچه گفته شد، در حوزه دارایی‌های دیجیتال، این تمایزات کمتر آشکار است. به‌طور کلی، ETFهای ارز دیجیتال اغلب نشان‌دهنده سرمایه‌گذاری در شرکت‌های بلاکچینی یا دارایی‌های دیجیتال هستند.

صندوق قابل معامله اسپات ارز دیجیتال

پس از انتظارات فراوان، بالاخره در ژانویه ۲۰۲۴، صندوق‌های ‌ETF اسپات بیت کوین تأییدیه‌های لازم را از SEC (سازمان بورس و اوراق بهادار آمریکا) گرفتند و شروع به کار کردند. این صندوق‌ها اولین صندوق ETF اسپات ارزهای دیجیتال هستند که به‌صورت اختصاصی به بیت‌کوین پرداخته‌اند. تاکنون یازده شرکت صندوق‌های خود را عرضه کرده‌اند و کاربران می‌توانند به معامله آن بپردازند. فهرست این یازده صندوق را در ادامه مشاهده می‌کنید.

• صندوق IBIT متعلق به شرکت BlackRock با حجم معاملات ۴۸۶ میلیون دلار؛
• صندوق GBTC متعلق به شرکت Grayscale با حجم معاملات ۶۵۹ میلیون دلار؛
• صندوق FBTC متعلق به شرکت Fidelity با حجم معاملات ۳۳۷ میلیون دلار؛
• صندوق ARKB متعلق به شرکت Ark Invest و ۲۱Shares با حجم معاملات ۱۰۱ میلیون دلار؛
• صندوق BITB متعلق به شرکت Bitwise با حجم معاملات ۶۴ میلیون دلار؛
• صندوق EZBC متعلق به شرکت Franklin با حجم معاملات ۸ میلیون دلار؛
• صندوق BTCO متعلق به شرکت Invesco با حجم معاملات ۱۲ میلیون دلار؛
• صندوق HODL متعلق به شرکت VanEck با حجم معاملات ۴ میلیون دلار؛
• صندوق BRRR متعلق به شرکت Valkyrie با حجم معاملات ۱/۷۳ میلیون دلار؛
• صندوق BTCW متعلق به شرکت WisdomTree با حجم معاملات ۸/۲۷ میلیون دلار؛
• صندوق DEFI متعلق به Hashdex با حجم معاملات ۱۶۰ هزار دلار.

صندوق قابل معامله فیوچرز ارز دیجیتال

ETFهای فیوچرزی که به دارایی‌های دیجیتال اختصاص دارند، معمولاً یک ارز دیجیتال، عمدتاً اتر (ETH) یا بیت‌ کوین (BTC) را ردیابی می‌کنند. تمایز کلیدی ETF ارزهای دیجیتال به ETF‌های سنتی، تنوع‌ کم این نوع صندوق‌هاست، اما با بالغ‌شدن بازار کریپتو، احتمالاً فرصت‌هایی برای ایجاد ETFهای متنوع‌تر با توکنیزه کردن املاک، کالاها، سهام، و اوراق قرضه وجود خواهد داشت.

مزایا و معایب صندوق ارز دیجیتال

صندوق سرمایه‌گذاری ارز دیجیتال نیز مانند هر روش و استراتژی سرمایه‌گذاری دیگری، مزایا و معایبی دارد. در ادامه، معایب و مزیت‌های استفاده از این نوع صندوق‌ها را بررسی می‌کنیم.

مزایای صندوق سرمایه گذاری ارز دیجیتال

مزایای این نوع صندوق‌ها شامل موارد زیر است:

• تسهیل روند سرمایه‌گذاری: فعالیت در بازار ارزهای دیجیتال، به‌دلیل تکنولوژی‌محوربودن این نوع دارایی‌ها، معمولاً با چالش همراه است. صندوق‌های سرمایه‌گذاری روند فعالیت کاربران را تسهیل می‌کنند و به آن سرعت می‌بخشد.
• نقدینگی زیاد: معمولاً این نوع صندوق‌ها در بورس معامله می‌شوند و در دسترس هزاران معامله‌گر قرار دارند. بنابراین، نقدینگی زیادی دارند و فرایند خرید و فروش آن‌ها به‌سرعت انجام می‌شود.
• امنیت بیشتر: از آنجا که در این نوع صندوق‌ها، کاربر به‌صورت غیرمستقیم در دارایی‌های دیجیتال سرمایه‌گذاری می‌کند، با خطرهای موجود در بازار ارزهای دیجیتال مواجه نخواهد شد.

معایب صندوق سرمایه گذاری ارز دیجیتال

معایب این نوع صندوق‌ها شامل موارد زیر است:

• عدم شناخت کاربران: فعالیت کاربران عادی با این صندوق‌ها، به‌دلیل عدم شناخت معامله‌گران مبتدی، معمولاً با چالش همراه است.
• کاهش کنترل سرمایه‌گذار بر دارایی‌ها: از آنجا که این نوع صندوق‌ها معمولاً از ارزهای دیجیتال متنوعی تشکیل شده‌اند و توسط شرکت ارائه‌هنده مدیریت می‌شوند، کاربر کنترل کاملی بر روی سرمایه خود ندارد.
• کارمزد: خرید صندوق سرمایه‌گذاری ارز دیجیتال شامل کارمزدهایی مانند شراکت در سود و کارمزد مدیریت صندوق می‌شود. نکته جالب این است که کارمزد مدیریت صندوق در صورت سود و زیان از کاربر دریافت می‌شود.

صندوق سرمایه گذاری ارز دیجیتال در ایران

در حال حاضر، صندوق‌های سرمایه‌گذاری متنوعی مربوط به دارایی‌های سنتی در ایران فعال هستند، اما در زمینه ارز دیجیتال، صندوق‌های کمی برای معامله وجود دارند. از طرفی، با وجود صندوق‌های متنوع خارجی، کاربران ایرانی که در بورس آمریکا فعالیت دارند، می‌توانند به خرید و فروش این صندوق‌ها بپردازند. برخی از بهترین صرافی ارز دیجیتال خارجی مانند بینگ ایکس نیز به عرضه برخی ETFهای کریپتویی پرداخته‌اند و امکان معامله این نوع دارایی‌ها را برای تریدرها فراهم کرده‌اند.

صندوق سرمایه گذاری ارز دیجیتال بینوست صرافی بیت پین

صندوق سرمایه‌گذاری ارز دیجیتال بینوست، که با همکاری صرافی‌ بیت پین و صرافی تترلند راه‌اندازی شده است، شامل چهار سبد سرمایه‌گذاری بی۲ (B2)، بی۱۰۰ (B100)، بی‌دیفای (BDEFI)، و بی‌جی‌سی (BGC) است که از طریق صرافی بیت پین و تترلند قابل خریداری است. در ادامه، چهار صندوق بینوست را بررسی می‌کنیم.

• صندوق بی ۲: صندوق B2 بینوست شامل دو رمزارز بزرگ بازار، یعنی بیت کوین و اتریوم است.
• صندوق بی ۱۰۰: صندوق B100 بینوست شامل صد رمزارز بازار ارزهای دیجیتال است. بیت کوین و اتریوم نیز در این صندوق قرار دارند. میزان تسلط بیت کوین و اتریوم به‌گونه‌ای طراحی شده است که با نوسانات بازار تغییر کنند تا ضررهای احتمالی سبد را پوشش دهند.
• صندوق بی‌دیفای: صندوق BDEFI، همان‌طور که از نامش پیداست، به رمزارزهای حوزه دیفای مربوط می‌شود. ۸۰ درصد سبد به پروژه‌های شناخته‌شده دیفای مانند میکر و کامپاند اختصاص دارد و ۲۰ درصد را نیز رمزارزهایی با قابلیت رشد زیاد تشکیل می‌دهند.
• صندوق بی‌جی‌سی: صندوق BGC از ترکیب طلا و رمزارزها تشکیل شده است. نسبت این دو نوع دارایی با نوسان بازار کریپتو تغییر می‌کند تا ضررهای احتمالی را به‌حداقل برساند.

کلام پایانی

در این مقاله، سعی کردیم یکی از روش‌های سرمایه‌گذاری غیرمستقیم در بازار کریپتوکارنسی، یعنی صندوق سرمایه گذاری ارز دیجیتال، را بررسی کنیم و مزایا و معایب آن را شرح دهیم. این نوع صندوق‌‎ها که در انواع مختلفی مانند صندوق‌های پوشش ریسک، صندوق‌های شاخص، و ETF وجود دارند، روند سرمایه‌گذاری در بازار رمزارزها را برای کاربران، ساده و نگرانی‌های مرتبط با مدیریت دارایی‌ها را برطرف می‌کنند. کاربران ایرانی نیز به کمک برخی صرافی‌های خارجی و ایرانی می‌توانند به این صندوق‌ها دسترسی داشته باشند.