رنج کشیدن در بورس چیست؟ رنج منفی و مثبت

در طول فعالیت در هر بازار مالی مانند بورس، باید خود را برای هرگونه اتفاق ناگهانی آماده کنید. بازارهای مالی آبستن اتفاقات بسیار زیادی‌اند که بعضی آن‌ها ناشی از عوامل بیرونی‌اند و برخی دیگر به‌دست بازیگران اصلی بازارها رقم می‌خورند. شما، در جایگاه معامله‌گر، در وهله اول باید توانایی لازم برای شناسایی دلایل اتفاقات گوناگون را داشته باشید و سپس خود را با آن‌ها همراه کنید. یکی از اتفاقاتی که به‌دفعات در بازار بورس تکرار می‌شود، رنج کشیدن است. رنج کشیدن در بورس به‌معنی ایجاد تغییر قیمت در جهت مثبت یا منفی به‌صورت ناگهانی است. در این مطلب قصد داریم نکات مهم درباره رنج زدن را بررسی کنیم. تا پایان با ما همراه باشید.

رنج کشیدن در بورس چیست؟

به زبان ساده، رنج کشیدن در بورس به شرایطی اشاره دارد که طی آن در عرض چند دقیقه شاهد تغییر ناگهانی قیمت سهام روی تابلوی معاملات هستیم. در بازار بورس ایران، یک سهم در طول هر روز معاملاتی می‌تواند در بازه منفی تا مثبت ۵ درصد نوسان قیمت داشته باشد. با وجود این بازه محدود، باز هم شاهد رنج زدن در بسیاری از سهم‌ها هستیم.

بسیاری از مواقع رنج کشیدن به تشکیل صفوف خرید یا فروش در سهام منجر می‌شود، اما همواره این چنین نیست. طبیعی است که برای ایجاد تغییر قیمت بزرگ در زمانی کوتاه به نقدینگی زیادی نیاز است. در غیر این صورت، امکان ایجاد تکانه‌های قیمتی سنگین وجود ندارد. به همین دلیل، بازیگران اصلی حقیقی یا حقوقی سهم‌ها هستند که معمولاً کار رنج کشیدن را انجام می‌دهند.

انواع رنج کشیدن در بورس

با توجه به نکاتی که تا اینجا اشاره کردیم، رنج کشیدن در بورس برای سهام کوچک راحت‌تر از سهام بزرگ صورت می‌گیرد، اما تجربه نشان داده است که در سهم‌های جریان اصلی بازار بورس نیز بارها چنین اتفاقاتی رخ داده است. در همین زمینه، پیشنهاد می‌کنیم که مقاله انواع صنایع بورسی را مطالعه کنید. روی‌هم‌رفته، انواع رنج زدن در بورس را می‌توان در دو گروه دسته‌بندی کرد که عبارت‌اند از:

۱. رنج کشیدن مثبت

اگر تغییرات ناگهانی برای افزایش قیمت سهم باشد، به این رفتار رنج کشیدن مثبت می‌گویند. معمولاً بازیگران سهام رنج مثبت را زمانی آغاز می‌کنند که قیمت در محدوده منفی قرار دارد. حتی گاهی به‌یکباره صف‌های فروش در یک سهم را جمع می‌کنند و آن‌ها را تا مرز صف خرید پیش می‌برند.

۲. رنج کشیدن منفی

اگر تغییرات ناگهانی برای کاهش قیمت سهم باشد، به این رفتار رنج کشیدن منفی می‌گویند. معمولاً بازیگران سهام رنج منفی را زمانی آغاز می‌کنند که قیمت در محدوده مثبت قرار دارد. حتی گاهی به‌یکباره صف‌های خرید در یک سهم را با عرضه سنگین سهام تا آستانه صف فروش پیش می‌برند.

اهداف رنج کشیدن در بورس چیست؟

حتماً این پرسش برایتان پیش آمده است که بازیگران سهم چه اهدافی را از رنج کشیدن در بورس دنبال می‌کنند؟ پاسخ این پرسش را می‌توان در یک کلمه خلاصه کرد: سود. بازیگران از رنج زدن به‌مثابه ابزاری برای تحقق اهداف خود و کسب سود بهره می‌گیرند. به همین دلیل است که قانون‌گذار در صورت تشخیص دستکاری قیمت از سوی کدهای بورسی، ابتدا اخطار صادر می‌کند و در صورت تداوم این وضعیت، دسترسی کدهای بورسی به هسته معاملات را مسدود می‌کند. البته، تجربه ثابت کرده است که بازیگران از روش‌های مختلفی برای دور زدن قانون و ناظر بازار بورس استفاده می‌کنند.

برای مثال، فرض کنید قیمت سهم تا حد مطلوب بازیگر آن رشد کرده است. در این شرایط، بازیگر قصد دارد دارایی خود را بفروشد. آیا قرار دادن سفارش‌های سنگین روی تابلوی معاملات تصمیم هوشمندانه‌ای است؟ در این شرایط، بازیگر با ایجاد رنج مثبت، قیمت سهام را به‌یکباره افزایش می‌دهد. درنتیجه، سهام‌داران دیگر برای خرید تشویق می‌شوند. در همین شرایط، فرصت مناسب برای فروش دارایی فراهم می‌شود.

عکس این قضیه برای خرید سهام توسط بازیگر نیز صدق می‌کند. با رنج کشیدن منفی می‌توان نوعی ترس کاذب را در دل سهام‌داران ایجاد کرد. در این شرایط، عده‌ای از آن‌ها تصمیم می‌گیرند برای جلوگیری از ضرر بیشتر دارایی خود را بفروشند. اینجاست که بازیگر وارد عمل می‌شود و وقتی سهم در آستانه صف فروش قرار دارد، برای جمع کردن صف در کف قیمت اقدام می‌کند.

چگونه می‌توان رنج کشیدن در بورس را تشخیص داد؟

تشخیص رنج کشیدن در بورس کار آسانی نیست، زیرا معمولاً همه‌چیز در عرض چند دقیقه رخ می‌دهد؛ بنابراین، برای مشاهده این پدیده روی نمودار قیمت، باید به سراغ تایم فریم دقیقه‌ای بروید. مهم‌ترین مشخصه رنج کشیدن در سهام پس از تغییر ناگهانی قیمت، ناپایدار بودن این شرایط است. این امکان وجود دارد که شاهد رنج مثبت تا تشکیل صف خرید یا رنج منفی تا تشکیل صف فروش باشیم، اما اگر به سفارش‌های ثبت‌شده روی تابلوی معاملات دقت کنید، متوجه خواهید شد که حجم صف‌ها چندان سنگین نیست و به‌راحتی می‌توان آن‌ها را با خرید یا عرضه سنگین جمع‌آوری کرد.

درباره رنج کشیدن نکته‌ای تجربی نیز وجود دارد. معمولاً بازیگران در دقایق پایانی روز معاملاتی، برای رنج زدن اقدام می‌کنند. این رویه سبب می‌شود که احتمال بروز خطا در رفتار سهام‌داران افزایش پیدا کند و درنتیجه، رفتارهای هیجانی نشان دهند. این اتفاق شرایط مناسب را برای بهره‌برداری بازیگران فراهم می‌کند.

گاهی اوقات رنج کشیدن در بورس دقیقاً در مجاورت مناطق حمایت و مقاومت سهم‌ها صورت می‌گیرد. بازیگران ممکن است با حفظ حمایت‌ها و شکستن مقاومت‌ها این پیام را به دیگران بدهند که حضور پرقدرت خود را برای جلوگیری از کاهش قیمت و تلاش برای افزایش قیمت سهم تداوم می‌بخشند. البته، گاهی اوقات نیز با شکستن حمایت‌ها تلاش می‌کنند تا سهام را با قیمت ارزان‌تر از دست سهام‌داران خارج کنند.

کلام پایانی

در این مطلب بررسی کردیم که رنج کشیدن در بورس چیست و چه نکات مهمی درباره آن وجود دارد. شما در طول فعالیت خود در بازار سرمایه، قطعاً با این پدیده روبه‌رو خواهید شد. بنابراین، بهتر است که از همین حالا به‌خوبی با مفهوم رنج کشیدن آشنا شوید و خود را برای مواجهه با این شرایط آماده کنید. به نظر شما، بهترین تصمیم هنگام تشخیص رنج کشیدن مثبت یا منفی در سهام چیست؟ نظرات و پیشنهادهای خود را در این زمینه با ما در میان بگذارید.