هاوینگ بیت کوین چیست و چه تاثیری روی قیمت بیت کوین دارد؟

بیت کوین یک انقلاب تمام عیار در بازارهای مالی به شمار می‌رود؛ چرا که وقتی از هر طرف به آن نگاه می‌کنیم، تصمیم‌گیری‌های هوشمندانه به وجود آورندگان این رمزارز قابل مشاهده است. یکی از نکات بسیار مهمی که ساتوشی ناکاموتو به درستی به آن پی برده است، تلاش برای حفظ ارزش یک دارایی است. عرضه و تقاضا در بازارهای مالی اصلی‌ترین عامل تعیین‌کننده قیمت‌ها به شمار می‌رود. هرچقدر میزان عرضه در بازار کنترل شده و کمتر باشد، قیمت به طور خودکار افزایش پیدا می‌کند. درک دقیق ناکاموتو از این موضوع باعث شده است که تعداد بیت کوین‌های موجود را محدود در نظر بگیرد. تنها ۲۱ میلیون بیت کوین برای استخراج وجود دارد. در کنار این تعداد محدود بیت کوین از مفهومی بسیار دقیق به نام هاوینگ بیت کوین نیز نباید غفلت کرد.

شاید این تصور در اذهان وجود داشته باشد که وقتی یک چیزی رنگ و بوی مجازی و دیجیتالی به خود می‌گیرد، دیگر محدودیت برای آن معنایی ندارد. اما ناکاموتو این انگاره ذهنی را به کلی ابطال کرد. به اعتقاد بسیاری از کارشناسان بازار ارزهای دیجیتال، محدودیت تعداد بیت کوین عامل مهمی در رشد قیمتی این رمزارز از ابتدا تا به امروز بوده است. هاوینگ بیت کوین چیست؟ چه تأثیری روی قیمت و ماینینگ بیت کوین می‌گذارد؟ در ادامه با ما همراه باشید تا به این سؤالات پاسخ دهیم.

هاوینگ بیت کوین (Halving) چیست؟

معنی کلمه هاوینگی چیست؟ کلمه هاوینگ در زبان فارسی به معنی نصف کردن است. این مفهوم نخستین‌بار در مورد بیت کوین مورد استفاده قرار گرفت. از همان ابتدا تا به امروز هاوینگ بیت کوین یا هالوینگ بیت کوین به عنوان یکی از پایه‌های مهم در خصوص شناخت مکانیزم این رمزارز به شمار رفته است. در اصطلاح فنی هر بار که پدیده هاوینگ رخ می‌دهد، تعداد سکه‌هایی که سیستم بلاک‌چین به عنوان پاداش برای استخراج‌کنندگان بیت کوین در نظر می‌گیرد، نصف می‌شود. اما منظور از پاداش استخراج بیت کوین چیست؟

بیت کوین بر مبنای الگوریتم اثبات اجماع کار یا Proof of Work کار می‌کند. در بازار رمزارزها کسانی هستند که نقش ماینر یا استخراج‌کننده را ایفا می‌کنند. این افراد زیرساخت‌هایی را در اختیار دارند که به کمک تأمین امنیت شبکه و مدیریت تراکنش‌ها می‌آیند. هر چه تعداد ماینرها بیشتر باشد و سیستم‌های با پردازنده‌های قوی‌تری مورد استفاده قرار بگیرند، مدیریت بلاک‌چین بیت کوین بهتر صورت می‌پذیرد. همچنین امنیت شبکه بلاک‌چین نیز ارتقا پیدا می‌کند.

چرا یک نفر باید سخت‌افزارهای شخصی خود را در اختیار شبکه بلاک‌چین بیت کوین قرار دهد؟

اطلاعات تراکنش‌ها در بلاک‌چین بیت کوین در قالب بلوک‌ها ذخیره می‌شود. برای تشکیل این بلوک‌ها و زنجیره بلاک‌چین بیت کوین باید معاملات ریاضی بسیار پیچیده و زیادی حل شود.

ناکاموتو شبکه بلاک‌چین بیت کوین را به گونه‌ای طراحی کرده است که با کامل شدن هر بلوک از زنجیره شبکه، فردی که به عنوان ماینر در این فرآیند نقش‌آفرینی کرده است، تعدادی سکه به عنوان جایزه دریافت می‌کند. این دقیقاً همان عاملی است که به عنوان انگیزه فعالیت ماینرها در شبکه بلاک‌چین بیت کوین مطرح می‌شود.

پاداشی که توسط شبکه بیت کوین برای استخراج کنندگان بیت کوین در نظر گرفته شده است، چه تعداد است؟

در ابتدای عرضه بیت کوین در بازار پاداشی که برای هر بار ماینینگ در نظر گرفته شده بود، ۵۰ سکه بود. این یک انگیزه بی‌نظیر برای ماینرها به شمار می‌رفت. اما در عین حال باعث بروز یک چالش جدی نیز شده بود؛ این تعداد سکه به عنوان پاداش موجب می‌شد تا ماینرها تمام تلاش خود را بکنند که هرچه سریع‌تر بلوک‌های زنجیره را در شبکه بلاک‌چین بیت کوین کامل کنند. در عمل این اتفاق موجب می‌شود که عرضه بیت کوین در بازار روند افزایشی به خود بگیرد.

در ابتدای مطلب نیز اشاره شد که افزایش عرضه موجب کاهش قیمت بیت کوین خواهد شد. تئوری هاوینگ بیت کوین دقیقاً برای حل این چالش تعریف شده است. هاوینگ بیت کوین به دنبال آن است که عرضه سکه‌ها در بازار را مدیریت کند و در نتیجه مانع از برهم خوردن تعادل قیمتی بیت کوین شود. اما مکانیزم هاوینگ بیت کوین چیست؟

هاوینگ بیت کوین چگونه تعادل عرضه سکه در بازار را برقرار می‌کند؟

ناکاموتو این نکته را در وایت پیپر بیت کوین ذکر کرده است که به ازای استخراج هر ۲۱۰۰۰۰ سکه در بازار، میزان پاداشی که به ماینرها داده می‌شود، نصف شود. بر مبنای محاسبات سرانگشتی این رخداد هر چهار سال یکبار به وقوع می‌پیوندد. نخستین هاوینگ بیت کوین در تاریخ ۲۸ نوامبر سال ۲۰۱۲ میلادی رخ داد. پس از آن تعداد پاداش‌ها از ۵۰ سکه به ۲۵ سکه کاهش پیدا کرد.

اما در سال ۲۰۱۶ میلادی و به طور دقیق در روز ۱۹ تیر ماه سال ۱۳۹۵ برای بار دوم Halving رخ داد. از این تاریخ هاوینگ بیت کوین به بعد پاداش ماینرها به ۱۲.۵ سکه کاهش پیدا کرد. سال ۲۰۲۰ میلادی و دقیقاً در روز ۲۳ اردیبهشت ۱۳۹۹ هاوینگ سوم به وقوع پیوست و پاداش‌ها به ۶.۲۵ سکه کاهش یافت. تاریخ هاوینگ های بیت کوین که تا کنون رخ داده است را مشاهده کردیم. این استراتژی به طور بسیار مؤثری عرضه و تقاضای بیت کوین در بازار را مدیریت کرد. اما تأثیر Halving چیست؟ بیایید نگاهی به نقش این رخداد در سه مرتبه اخیر بیندازیم.

تأثیر پدیده هاوینگ بیت کوین چیست؟

تأثیر پدیده هاوینگ بیتکوین را باید در جنبه‌های مختلفی رصد کرد. این پدیده روی قیمت بیت کوین در کوتاه مدت و بلندمدت چه اثراتی دارد؟ آیا این اتفاق انگیزه ماینرها را برای حضور در بازار کم نمی‌کند؟ چه تحلیلی در خصوص تأثیر هاوینگ بر قیمت بیت کوین وجود دارد؟ پرداختن به این سؤالات، می‌تواند نگاهی جامع و کامل را در خصوص این سیاست هوشمندانه در اختیار فعالان بازار قرار دهد.

پس از هر بار وقوع هاوینگ،‌ قیمت بیت کوین دستخوش چه تغییراتی می‌شود؟

اینکه در آینده چه اتفاقاتی پس از هر بار Halving رخ می‌دهد، مسئله‌ای نیست که بتوان با قاطعیت درباره آن صحبت کرد. اصولاً بازار ارزهای دیجیتال در همین مدت کوتاه به همه تحلیلگران این درس مهم را داده است که در خصوص هیچ رخدادی با قاطعیت اظهار نظر نکنند. اما نگاه به آنچه در گذشته رخ داده است، می‌تواند در رسیدن به تحلیل‌های درست در آینده اثرگذار باشد.

زمان دقیق هاوینگ بیت کوین در سال‌های ۲۰۱۲، ۲۰۱۶ و ۲۰۲۰ را بررسی کردیم. بررسی نمودار قیمت بیت کوین از ابتدا تا به امروز پس از وقوع این رخداد‌ها می‌تواند تحلیل درستی را به ارمغان بیاورد. در سال ۲۰۱۲ پس از نخستین هاوینگ بیت کوین، قیمت آن حدود ۴۰ روز روند کاهشی ملایمی را تجربه کرد. اما خیلی زود بیت کوین به روند صعودی برگشت و در طول یک سال بعد از این اتفاق حدود ۷۸ برابر رشد قیمتی را تجربه کرد.

پس از رسیدن تعداد بلوک‌های بلاک‌چین بیت کون به ۴۲۰۰۰۰ در سال ۲۰۱۶ نیز فقط چند روز افت قیمت را در این رمزارز شاهد بودیم. پس از آن مجدد یک روند طولانی‌مدت صعودی در آن به وجود آمد و قیمت بیت کوین در سال ۲۰۱۶ تا ۲۰۱۷ حدود ۳۱ برابر افزایش یافت.

در زمان وقوع سومین هاوینگ بیت کوین در سال ۲۰۲۰ این ارز دیجیتال تنها ۸۰۰۰ دلار ارزش داشت. هاوینگ بیت کوین ۲۰۲۰ مقدمه رشد قیمت چشم‌گیری در این ارز دیجیتال را فراهم آورد. در حال حاضر با گذشت یک سال از این واقعه قیمت بیت کوین نزدیک به ۵۰۰۰۰ دلار است؛ یعنی حدود ۵.۵ برابر شده است. این مسئله با مشاهده نمودار قیمت بیت کوین در سال ۲۰۲۰ به وضوح قابل مشاهده است.

به طور کلی از بررسی نمودار هاوینگ بیت کوین از گذشته تا به امروز، می‌توان این طور نتیجه گرفت که در کوتاه‌مدت ممکن است موجب ایجاد نوسانات قیمتی شود؛ اما به هیچ عنوان روی روند بلندمدت بیت کوین اثرگذار نیست. در عمل این واقعه نشان دهنده هوشمندانه بودن تصمیم ساتوشی ناکاموتو است.

آیا هاوینگ بیت کوین انگیزه ماینرها را کاهش نمی‌دهد؟

در یک نگاه سطحی برای پاسخ به این سؤال باید بگوییم که با هر بار Halving بیت کوین، بخشی از ماینرها انگیزه خود را برای فعالیت در بلاک‌چین بیت کوین از دست می‌دهند. اما آیا در عمل هم همین اتفاق رخ داده است؟

در واقع قضیه ماینرها جزئی از بازی هستند و از قضا عضو بسیار مهمی هم به شمار می‌روند؛ چراکه امنیت شبکه بلاک‌چین بیت کوین تا حدود زیادی وابسته به حضور فعال و پرجمعیت ماینرها است. ماینرها در طول سه مرتبه‌ای که پدیده هاوینگ بیت کوین رخ داده است، کاهش پیدا نکرده‌اند. اصلی‌ترین دلیل این مسئله در بالا قابل مشاهده است. بالا رفتن قیمت بیت کوین باعث مجاب شدن ماینرها برای تداوم حضورشان در بازار شده است. به علاوه آیا این افراد در بازارهای مالی دیگر می‌توانند مشابه سرمایه‌گذاری در بیت کوین سود کنند؟ قطعاً خیر.

بنابراین سیاست ساتوشی ناکاموتو در وضع قانون هاوینگ بیت کوین بسیار هوشمندانه است؛ چراکه نه‌تنها امنیت شبکه را مورد تهدید قرار نداده است، بلکه موجب حفظ روند رو به رشد ارزش بیت کوین شده است.

آیا این روند برای همیشه باقی می‌ماند؟

پاسخ به این سؤال کار چندان راحتی نیست؛ چرا که برخی از فعالان بازار معتقد هستند در بررسی اثر هاوینگ بیت کوین نباید عوامل جانبی را نادیده گرفت. این افراد معتقد هستند نگاه‌های تک‌بعدی و خطی به بازارهای مالی نمی‌تواند به طور دقیق چشم‌انداز درستی را از آینده در اختیار کاربران قرار دهد.

باید فاکتورهای دیگر اثرگذار روی قیمت بیت کوین را نیز در این منظومه مورد بررسی قرار داد. واقعیت این است که هزینه ماینینگ چه از نظر سخت‌افزار و چه از نظر برق، بسیار بالا است. این روند کاهشی پاداش‌ها اگر منجر به آن شود که ماینرها به این نتیجه برسند که دخل و خرج استخراج بیت کوین با هم نمی‌خواند، شاید در آینده در تصمیمات خود تجدیدنظر کنند.

مقاله مرتبط: دامیننس بیت کوین چیست

کلام پایانی

در این مقاله اشاره شد که هاوینگ بیت کوین چیست و چه اثراتی روی قیمت بیت کوین دارد. اگر بپرسید که تحلیل‌ها در خصوص پدید Halving چیست، باید گفت که تاکنون این پدیده کاملاً اثرگذاری مثبتی را در کنترل تورم در نظام عرضه و تقاضای بیت کوین داشته است. اما هر چهار سال که می‌گذرد، به سمت رسیدن به حد نهایی تعداد بیت کوین‌ها نزدیک‌تر می‌شویم. به نظر می‌رسد در آینده باید منتظر چالش‌های جدیدتری در کنار پدیده هاوینگ بود. از طرفی نتایج سیاست‌های ناکاموتو تا به امروز نشان از هوشمندانه بودن آنها دارد.

به اعتقاد بسیاری از کارشناسان بازار رمزارزها، عوامل بسیار مهم‌تری در مقایسه با پدیده هاوینگ وجود دارد که روی آینده بیت کوین تأثیرات بیشتری را خواهند داشت. دولت‌های مختلف در دنیا کم‌کم در حال باز کردن آغوش خود به سمت ارزهای دیجیتال هستند. این مسئله می‌تواند در تثبیت جایگاه ارزهای دیجیتال در تبادلات مالی در دنیا بسیار مؤثر باشد.

این نکته نیز قابل ذکر است که فرآیند هاوینگ بیت کوین با همین روند کنونی در سال ۲۱۴۰ میلادی به پایان خواهد رسید. در ۱۱۹ سال آینده چه اتفاقات شگرفی در دنیا رخ خواهد داد. باید منتظر بود و تحولات را به نظاره نشست.