پولبک چیست؟ انواع پولبک در تحلیل تکنیکال

اگر سابقه فعالیت در بازارهای مالی را داشته باشید، حتماً مفهوم پولبک برایتان آشناست. پولبک در ارز دیجیتال، فارکس، بورس و هر دارایی دیگری که قابل پیاده‌سازی روی نمودار قیمت است، استفاده می‌شود. با وجود این، بسیاری از معامله‌گران مبتدی به‌درستی نمی‌دانند پولبک چیست و چه کاربردی دارد. به همین دلیل، تصمیم گرفتیم در مقاله جامعی به آموزش پولبک بپردازیم. با مطالعه این مطلب، هرآنچه را که باید به‌عنوان معامله‌گر درباره Pullback بدانید، فراخواهید گرفت. تا پایان با کلینیک سرمایه همراه باشید.

پولبک چیست؟

برای درک مفهوم پولبک، باید به کاربرد خط روند (Trend Line) نگاهی بیندازیم. به زبان ساده، خط روند نشان‌دهنده روند حرکت قیمت یک دارایی در تایم فریم خاصی است. مثلاً بیت کوین را در نظر بگیرید. در جریان روند صعودی بیت کوین، قطعاً شاهد افزایش و کاهش قیمت هستیم؛ اما درمجموع، میزان افزایش قیمت بیشتر است و درنتیجه، شاهد افزایش ارزش این ارز دیجیتال هستیم. خط روند کمک می‌کند وضعیت افزایش قیمت در نمودار بیت کوین را بررسی کنیم. معمولاً برای ترسیم خط روند، کف‌ها یا سقف‌های قیمت را در روند‌های صعودی یا نزولی به یکدیگر متصل می‌کنند. با مطالعه مقاله خط روند چیست، آشنایی بیشتری با این موضوع پیدا می‌کنید.

روندهای صعودی یا نزولی در نمودار قیمت هیچ‌گاه دائمی نیستند. هر روندی بالاخره روزی به پایان می‌رسد. نمودار قیمت تغییر فاز می‌دهد و با شکستن خط روند، عملاً روند دیگری را آغاز می‌کند. بسیاری از معامله‌گران در اثر وقوع تغییر روندها شوکه می‌شوند و فرصت‌های طلایی را برای معامله از دست می‌دهند؛ اما تغییر روندها همواره به صورت ناگهانی رخ نمی‌دهند؛ گاهی اوقات نیز بازار فرصت‌های معاملاتی مجددی را فراهم می‌کند.

اینجاست که پای مفهومی به نام پولبک به میان می‌آید. برای اینکه به‌درستی درک کنید پولبک چیست، مثالی می‌زنیم. فرض کنید یک دارایی در پایان روند صعودی، خط روند را می‌شکند و به زیر آن می‌آید؛ اما قبل از آنکه روند نزولی به‌طور کامل شکل بگیرد، بار دیگر افزایش قیمت رخ می‌دهد؛ به‌طوری‌که نمودار بار دیگر به محدوده خط روند بازمی‌گردد. در این زمان فرصت مناسبی برای فروش فراهم می‌شود. سپس بار دیگر به روند نزولی بازمی‌گردد. به این نوع پولبک دراصطلاح پولبک در روند نزولی گفته می‌شود. دقیقاً عکس مثال مذکور نیز ممکن است رخ دهد که از آن با نام پولبک در روند صعودی یاد می‌شود.

کاربرد پولبک چیست؟

تا اینجا بررسی کردیم که پولبک چیست. با تعریفی که از مفهوم Pullback ارائه دادیم، نکته‌ای طلایی به دست می‌آید. اساساً وقتی با روند‌های صعودی یا نزولی پرقدرت و طولانی‌مدت مواجه هستیم، احتمال وقوع پولبک به‌مراتب بیشتر می‌شود. شکل‌گیری پولبک به‌هیچ‌وجه محدود به تقاطع با خط روند نیست؛ بلکه ممکن است شاهد رخداد پولبک در برخورد با خطوط حمایت و مقاومت باشیم.

فرض کنید نمودار قیمت، خط مقاومت را می‌شکند. بعد از عبور نمودار قیمت، در صورت بروز پولبک، بار دیگر قیمت به محدوده خط مقاومت برمی‌گردد. در این حالت ماهیت خط مقاومت تغییر می‌کند و به خط حمایت تبدیل می‌شود؛ به طوری که قیمت از حوالی تقاطع با این دارایی بار دیگر بازمی‌گردد و روند صعودی خود را ادامه می‌دهد.

اساسی‌ترین کاربرد پولبک در معاملات، ایجاد فرصت‌های جدید برای خرید و فروش است؛ فرصت‌هایی که شاید در حالت عادی از دست بروند و معامله‌گران نتوانند سفارش‌های خود را در بازار ثبت کنند. وقوع پولبک به‌نوعی فرصت مجدد را برای این دسته از تریدرها فراهم می‌کند؛ اما توجه کنید که بازار همواره تا این حد مهربان نیست!

انواع پولبک چیست؟

حال باید به این سؤال پاسخ دهیم که انواع پولبک چیست. تحلیلگران تکنیکال معمولاً دسته‌بندی‌های مختلفی را برای انواع پولبک در فارکس، ارز دیجیتال و بورس ارائه می‌کنند. در اینجا فقط یکی از رایج‌ترین دسته‌بندی‌های پولبک را بررسی می‌کنیم. در این حالت، نحوه برخورد نمودار قیمت با خط روند، حمایت یا مقاومت، مبنای طبقه‌بندی قرار می‌گیرد. انواع پولبک‌ها را در سه گروه تقسیم می‌کنند که عبارت‌اند از:

1. پولبک معمولی: در این حالت نمودار قیمت در مسیر بازگشت به خط روند برخورد می‌کند و از روی آن بازمی‌گردد.
2. پولبک داخلی: در این حالت نمودار قیمت در مسیر بازگشت از خط روند عبور می‌کند و سپس بازمی‌گردد.
3. پولبک خارجی: در این حالت نمودار قیمت در مسیر بازگشت قبل از برخورد با خط روند بازمی‌گردد.

بنابراین، انواع پولبک‌ها رفتار یکسانی ندارند. توصیه می‌شود در صورت مشاهده پولبک، در زمینه خرید یا فروش دارایی در یک بازه حوالی خط روند، بسته به میزان ریسک‌پذیری خود تصمیم‌گیری کنید.

استراتژی پولبک تریدینگ چیست؟

در ادامه بحث پولبک چیست، آموزش استراتژی پولبک تریدینگ را توضیح می‌دهیم. به زبان ساده، باید به این سؤال پاسخ دهیم که چگونه از پولبک برای شناسایی فرصت‌های معاملات در بازار استفاده کنیم. استراتژی‌های مختلفی با عنوان قوانین پولبک وجود دارند که هرکدام از آن‌ها را می‌توان برای تحلیل فرصت‌های معاملاتی در زمان درست به کار گرفت. در ادامه، تعدادی از مهم‌ترین نکات در زمینه استراتژی پولبک تریدینگ را بررسی می‌کنیم.

۱. معامله کردن در جهت روند‌های بازار

اولین قدم برای پیاده‌سازی پولبک تریدینگ، معامله کردن در جهت روند بازار است. برای اینکه روند حاکم بر نمودار قیمت را تشخیص دهید، باید ابتدا تایم فریم مناسب را انتخاب کنید. در مقاله تایم فریم چیست، به‌طور مفصل درباره انواع تایم فریم و کاربرد هریک بحث کرده‌ایم.

برای مثال، اگر تایم فریم روزانه را برای معاملات خود انتخاب می‌کنید، باید روندی را که در این تایم فریم روی نمودار قیمت شکل می‌گیرد، شناسایی کنید. در تعریف پولبک اشاره کردیم که با شکستن خطوط روند و بازگشت نمودار به سمت آن است که Pullback معنی پیدا می‌کند؛ بنابراین، بدون شناسایی پولبک نمی‌توانید از پولبک تریدینگ استفاده کنید.

۲. طبقه‌بندی خط روندها

بعد از شناسایی خط روندها، لازم است آن‌ها را از نظر اعتبار در دسته‌بندی‌های خاصی قرار دهید. برای دسته‌بندی خطوط روند، معمولاً از شاخص میانگین متحرک (Moving Average) استفاده می‌شود. بر این اساس، انواع روندها را در تایم فریم‌های گوناگون می‌توان به سه دسته تقسیم کرد که عبارت‌اند از:

• خط روند ضعیف: نمودار قیمت همواره بالاتر از خط روند MA20 قرار می‌گیرد.
• خط روند معمولی: نمودار قیمت همواره بالاتر از خط روند MA50 قرار می‌گیرد.
• خط روند قوی: نمودار قیمت همواره بالاتر از خط روند MA200 قرار می‌گیرد.

احتمالاً این پرسش برایتان ایجاد می‌شود که هدف از دسته‌بندی خطوط روند برای به کارگیری پولبک چیست. این طبقه‌بندی کمک می‌کند ارزش و اعتبار خطوط روند به‌درستی برایتان مشخص شود. به عبارت دیگر، به کارگیری استراتژی پولبک تریدینگ در مواقعی که با خط روند قوی سروکار دارید، احتمال موفقیت را به‌مراتب افزایش می‌دهد.

درعین‌حال، نباید فراموش کنید وقتی با یک خط روند قوی سروکار دارید، پولبک کم‌عمقی رخ می‌دهد؛ به همین دلیل، تشخیص فرصت معاملاتی در این شرایط به‌هیچ‌وجه ساده نیست؛ زیرا در مدت‌زمان کوتاهی پولبک رخ می‌دهد و فرصت کوتاهی ایجاد می‌شود.

۳. بررسی حجم معاملات

بسیاری از مواقع تشخیص پولبک یا اصلاح قیمت کار آسانی نیست؛ به همین دلیل، برخی از معامله‌گران در تصمیم‌گیری دچار اشتباه می‌شوند. در ادامه، تفاوت بین پولبک و اصلاح قیمت را بررسی می‌کنیم. یکی از راه‌های تشخیص دقیق پولبک، بررسی حجم معاملات است. معمولاً در زمان وقوع پولبک حجم معاملات کاهش پیدا می‌کند. این در حالی است که اگر تغییر روند با حجم زیاد همراه باشد، به احتمال زیاد نشان‌دهنده اصلاح قیمت است.

بهترین اندیکاتور پولبک چیست؟

در ادامه بحث پولبک چیست، باید اندیکاتورهایی را معرفی کنیم که در تشخیص وقوع آن قابل استفاده‌اند. به طور کلی، نمی‌توان یک ابزار را بهترین اندیکاتور پولبک دانست؛ اما می‌توان چند اندیکاتور را برشمرد که برای شناسایی پولبک‌ها قابل استفاده‌اند. از مهم‌ترین اندیکاتورها، می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

• فیبوناچی

از فیبوناچی برای شناسایی سطوح حمایت و مقاومت در تحلیل تکنیکال استفاده می‌شود. معمولاً وقتی این شاخص بین ۵۰ تا ۶۱/۸ درصد قرار می‌گیرد، برای تحلیل نمودار قیمت استفاده می‌شود. اغلب، وقتی شاخص در این محدوده قرار می‌گیرد و به عقب بازمی‌گردد، سیگنال وقوع پولبک در نمودار قیمت صادر می‌شود.

• اندیکاتور RSI

اندیکاتور RSI نیز نوعی نوسانگر است که بین ۰ تا ۱۰۰ نوسان می‌کند. در مقاله آموزش اندیکاتور RSI، مفصل درباره آن بحث کرده‌ایم. معمولاً وقتی شاخص RSI از بالای ۷۰ به زیر آن یا از پایین ۳۰ به بالای آن حرکت می‌کند، سیگنال وقوع پولبک صادر می‌شود.

• اندیکاتور ADX

از اندیکاتور ADX برای تشخیص میزان قدرت روندها در نمودار قیمت استفاده می‌شود. روند صعودی یا نزولی در بازار و بالای ۲۵ بودن شاخص ADX، نشانه قوی بودن روند است و در صورت معکوس شدن آن، احتمالاً شاهد بروز پولبک خواهید بود؛ اما اگر شاخص ADX عدد زیر ۲۵ را نشان می‌داد، یعنی روند، قدرت لازم را ندارد و در صورت بازگشت، احتمالاً شاهد اصلاح قیمت خواهید بود.

فرق پولبک و اصلاح قیمت

تا اینجا بررسی کردیم که پولبک چیست. همچنین مفصل درباره قوانین پولبک توضیح دادیم که با استفاده از آن‌ها می‌توانید احتمال موفقیت در معاملات بازارهای مالی مختلف را افزایش دهید. در ادامه، لازم است به برخی موضوعات مهم دیگر درباره مفهوم پولبک در بورس و بازارهای مالی دیگر، نگاهی بیندازیم. گاهی شاهدیم که برخی پولبک را با عنوان اصلاح قیمت ترجمه می‌کنند؛ درحالی‌که چنین ترجمه‌ای به‌هیچ‌وجه صحیح نیست؛ بنابراین، باید تفاوت پولبک و اصلاح قیمت را بررسی کنیم.

مهم‌ترین تفاوت اصلاح قیمت و پولبک مربوط به زمان و مقدار تغییر قیمت است. پولبک در مدت‌زمان کوتاهی رخ می‌دهد. به علاوه اینکه تغییرات قیمت زیادی در جریان آن ایجاد نمی‌شود. این در حالی است که اصلاح قیمت از نظر زمانی معمولاً طولانی‌تر است. همچنین مقدار تغییر قیمت در جریان اصلاح معمولاً بیشتر است؛ البته نه به اندازه ریزش قیمت.

نکته دیگر اینکه پولبک در روند صعودی و نزولی رخ می‌دهد؛ اما اصلاح قیمت، همان‌طور که از نامش پیداست، فقط روند نزولی را به همراه می‌آورد. از آن گذشته، پولبک بعد از عبور نمودار از خط روند، حمایت یا مقاومت رخ می‌دهد؛ درحالی‌که چنین الزامی برای اصلاح قیمت وجود ندارد.

فرق پولبک و تثبیت قیمت

پولبک را نباید با تثبیت قیمت اشتباه بگیرید. گاهی اوقات پس از شکستن خطوط حمایت یا مقاومت در نمودار قیمت، دارایی در محدوده‌ای نزدیک به آن‌ها نوسان می‌کند. نوسانات قیمت در این محدوده با عنوان تثبیت قیمت شناخته می‌شود. تثبیت قیمت برای تأیید روندها شکل می‌گیرد. محدوده تثبیت قیمت از نظر زمانی در مقایسه با پولبک معمولاً طولانی‌تر است. در جریان پولبک شاهد یکبار بازگشت قیمت به محدوده خط روند هستیم؛ اما زمانی که تثبیت قیمت اتفاق می‌افتد، ممکن است بارها و بارها نمودار قیمت در اطراف محدوده خط روند نوسان کند.

فرق پولبک و تروبک

در بحث پولبک چیست، اشاره کردیم که هرگونه شکست خط حمایت یا مقاومت و بازگشت نمودار قیمت به محدوده آن‌ها، با عنوان پولبک شناخته می‌شود؛ اما اگر قرار باشد کمی دقیق‌تر به ماجرا نگاه کنیم، باید بدانیم که با دو مفهوم Pullback و Throwback سروکار داریم.

وقتی در جریان روند نزولی خط حمایت شکسته می‌شود و سپس نمودار قیمت یک‌بار دیگر به محدوده آن بازمی‌گردد، پولبک رخ داده است؛ اما وقتی در جریان روند صعودی خط مقاومت شکسته می‌شود و سپس نمودار یک‌بار دیگر به محدوده بازمی‌گردد، تروبک رخ می‌دهد. معمولاً بین معامله‌گران و تحلیلگران این طور مرسوم است که به تروبک نیز پولبک می‌گویند؛ اما اگر قرار باشد عبارت دقیق‌تر را به کار ببرید، استفاده از تروبک صحیح است.

کلام پایانی

در این مطلب بررسی کردیم که پولبک چیست. همچنین به آموزش استراتژی پولبک تریدینگ پرداختیم. به‌عنوان معامله‌گر باید از Pullback برای تحلیل معاملات خود در هر بازار مالی، مانند ارزهای دیجیتال، فارکس، بورس و… استفاده کنید. البته فراموش نکنید که نمی‌توانید تمام معاملات خود را فقط با استفاده از قوانین پولبک انجام دهید؛ این تنها یکی از صدها مهارتی است که باید در زمینه تحلیل تکنیکال فرابگیرید. در دوره‌های آموزش تحلیل تکنیکال مقدماتی و پیشرفته کلینیک سرمایه، مفصل درباره استفاده از پولبک در ارز دیجیتال، فارکس و … بحث کرده‌ایم. با تهیه این دوره‌ها به متخصص در زمینه تحلیل تکنیکال تبدیل می‌شوید.