ریفای(ReFi) چیست و چه مزیت‌هایی دارد؟ 

ریفای (ReFi) نوعی سیستم مالی احیاکننده است. پروژه‌های ReFi در زمینه‌های اجتماعی گوناگون تعریف می‌شوند. ارتباط این سیستم‌های مالی با بازار کریپتوکارنسی مربوط به مدل تأمین مالی است و از سیستم همتا به همتا (P2P) برای تأمین مالی نیازهای جامعه استفاده می‌کنند.

دریافت سود و کسب درآمد برای فعالان حوزه ریفای به‌عنوان هدف اصلی شناخته نمی‌شود، بلکه آن‌ها به‌دنبال یافتن راه‌حل‌های پایدار برای مشکلات زیست‌محیطی و اجتماعی در دنیای امروز هستند. تا انتهای این مقاله با ما همراه باشید تا مفهوم ریفای را به‌طور کامل بررسی کنیم.

ریفای چیست؟

ریفای (ReFi) مفهوم کاربردی و نوینی در دنیای ارزهای دیجیتال است که تحت عنوان امور مالی احیاکننده یا Regenerative Economy نیز شناخته می‌شود. ReFi مخفف Regenerative Finance است که رویکردی جدید و امیدوارکننده با هدف حل چالش‌های زیست محیطی و اجتماعی دارد. این مفهوم می‌تواند آینده‌ای پایدارتر و عادلانه‌تر برای بشر ایجاد کند.

ریفای اهداف بلندپروازانه و هیجان‌انگیز زیادی دارد. این رویکرد به‌عنوان راهکاری جدید برای حل مشکلات سیستم‌های مالی سنتی معرفی شده است و در کنار آن، برای کاهش آسیب‌های زیست‌محیطی، اجتماعی و احیای منابع اهداف اقتصادی نیز تلاش می‌کند. تمرکز ریفای به‌جای انباشت سرمایه، روی چرخش سرمایه است، طوری که شاید بسیاری از سرمایه‌گذاران سنتی با آن مخالف باشند و دیدگاه روشنی به موفقیت آن نداشته باشند.

صنعت ریفای قصد دارد وابستگی ارزش پول به منابع طبیعی زمین را از بین ببرد. از طرفی، این رویکرد امور مالی را با مسئولیت‌های اجتماعی ادغام و از رشد اقتصاد احیاکننده حمایت خواهد کرد. اقتصاد احیاکننده سیستمی است که روی رفاه اجتماعی، پایداری منابع، رفاه اقتصادی، بازسازی، و تجدید تأکید دارد. در این سیستم، از پروژه‌های سرمایه‌گذاری که به رفاه، آسایش، و سلامت ساکنان کره زمین و منابع طبیعی آن آسیب وارد شود، اجتناب خواهد شد.

ویژگی‌های ریفای چیست؟

قابلیت اصلی مفهوم امور مالی احیاکننده این است که امور مالی آسیب‌پذیر را بازسازی می‌کند. در عین حال، به تمرکززدایی بودجه و ایجاد مکانیسم جدید برای تأمین مالی پروژه‌های مختلف توجه زیادی  دارد.

ReFi برای سودآوری همراه با پیشرفت و پایداری فعالیت می‌کند و در این مسیر، از فناوری وب ۳ و بلاک‌چین بهره می‌گیرد. هفت ویژگی اصلی که در تمام پروژه‌های ریفای قابل مشاهده است عبارت‌اند از:

ارتباطات درست

زندگی انسان‌ها با مفهوم پیوستگی گره خورده است. همه ما انسان‌ها با یکدیگر و کره‌ زمین ارتباط مستقیم داریم. پس آسیب دیدن هر بخشی از این سیستم، موجب آسیب دیدن قسمت‌های دیگر آن خواهد شد. پایه و اساس اقتصاد احیاکننده، اصل همه‌جانبه گرایی است. به همین دلیل است که ارتباطات اقتصادی، اجتماعی، و انسانی درست یکی از اصول پروژه‌های ریفای شناخته می‌شود.

تغییر دیدگاه عمومی نسبت به ثروت

مفهوم ریفای قصد دارد تا این موضوع را در جوامع بشری عادی‌سازی کند که ثروت واقعی به پول درون بانک خلاصه نمی‌شود. در محیط ReFi، سرمایه انواع مختلفی دارد و مفهوم آن فراتر از سرمایه مالی و مادی خواهد بود.

سرمایه اجتماعی، ارتباطی، فرهنگی، تجربی، زیست‌محیطی، و معنوی انواع مختلفی از دارایی هستند که با مفهوم ریفای ارزش‌گذاری خواهند شد. حال نکته این است که تمام این اشکال سرمایه بر پایه سرمایه طبیعی است و با عملکرد سالم اکوسیستم مالی استوار می‌ماند.

خلاقانه، سازگار و پاسخ‌گو

دنیای امروز دنیای تغییرات است؛ تغییراتی که دائماً در حال پیشروی است و روزبه‌روز مفاهیم کاربردی‌تری برای بشر به‌ارمغان می‌آورد. در چنین شرایطی، کیفیت نوآوری و سازگاری با حفظ سلامت اجتماعی و زیست‌محیطی، امری حیاتی است.

پروژه‌های حوزه ریفای نیز باید به‌گونه‌ای باشند که نیازهای اساسی اجتماعی بشر و سلامت محیط زیست را تأمین کنند. انجام خواسته‌های فردی کوتاه‌مدت و درآمدزایی‌های خودخواهانه بر پایه حرص و طمع، در این پروژه‌ها جایگاهی ندارد.

مشارکت فعال

پروژه‌های ریفای بر پایه همکاری گروهی و مشارکت فعال شکل می‌گیرند. اگر وابستگی انسان‌ها و روابط آن‌ها با یکدیگر و تأثیر آن‌ها در کره زمین را یک اصل قرار دهیم، موفقیت در یک پروژه ریفای زمانی حاصل می‌شود که همه بخش‌ها با یکدیگر مشارکت داشته باشند؛ طوری که هر کدام از آن‌ها برای سلامت خود و محیطی که در آن قرار دارند، در تلاش باشند.

جامعه‌محوری

جامعه انسانی از مردم، باورها، نهادها، و سنت‌های مختلف تشکیل شده است که تحت‌ تأثیر فشارهای طولانی‌مدت جغرافیایی، فرهنگ، تاریخ، محیط، و نیازهای انسانی، دائم در حال تغییر است. با علم به این موضوع، یک اقتصاد احیاکننده یا یک پروژه فعال در ریفای می‌تواند جوامع مختلف را تحت تأثیر قرار دهد. البته این آثار مثبت برای مکان‌های مختلف ممکن است بر اساس الگوهای متفاوتی ایجاد شود.

اثر لبه (Edge Effect Abundance)

اثر لبه جایی اتفاق می‌افتد که دو یا چند زیست‌گاه مثل حیوانات یا انسان‌ها به یکدیگر می‌رسند و با هم تعامل ایجاد می‌کنند. این تعامل پدیده جدیدی از زیست‌بوم را در لبه تولید می‌کند که در هیچ‌یک از دو زیستگاه قبلی وجود نداشت.

تعادل

برای اینکه یک سیستم ریفای عملکردی سالم داشته باشد، باید به‌شکل متعادل فعالیت کند. اقتصاد احیاکننده با داشتن تعادل پویا می‌تواند عملکرد منعطفی داشته باشد و عملکرد امور مالی در نقاط مختلف دنیا و افرادی با نژادها، سنت‌ها، جنسیت‌ها، و سنین مختلف را در حالتی متعادل نگه دارد.

تفاوت سرمایه‌گذاری سنتی با ریفای چیست؟

در سرمایه‌گذاری سنتی یا امور مالی معمولی هدف اصلی همه اعضای آن کسب سود مالی است. در چنین فضایی، بازده مالی مطابق با سرمایه‌گذاری اولیه تعیین می‌شود و استانداردهای فعالیت در این عرصه سازگاری چندانی با محیط زیست و مشکلات اجتماعی ساکنان کره زمین ندارد. در واقع، می‌توان این‌گونه گفت که تأثیرات مثبت یک پروژه سرمایه‌گذاری سنتی در حفظ محیط زیست، تنها یک مزیت جانبی محسوب می‌شود. ارزش پول در این نوع سرمایه‌گذاری تحت تأثیر منابع طبیعی است و از آن به‌عنوان هدف معامله یاد می‌کنند، نه ابزاری برای رسیدن به سرمایه. به عبارتی، تنها تعریف سرمایه و دارایی در چنین بازاری، پول است.

اما در سرمایه‌گذاری با رویکرد ریفای، همه‌چیز برعکس است. هدف اصلی فعالیت در این حوزه در احیا، بازسازی، و پایدارکردن اقتصاد جهانی خلاصه می‌شود. بازده مالی و کسب سود مادی در این مسیر به‌عنوان نتیجه‌ای جانبی شناخته می‌شود و پول ابزاری برای حل مشکلات اجتماعی و زیست‌محیطی خواهد بود.

رابطه بین ریفای و کریپتوکارنسی

مفهوم ریفای زمانی جذاب‌تر می‌شود که به رابطه آن با عرصه کریپتوکارنسی نگاه کنیم. ارزهای دیجیتال دارایی‌های ارزشمندی بر پایه فناوری بلاک‌چین هستند. کاربران این حوزه با شناخت ارزهای برتر Web 3 و معامله با آن‌ها، می‌توانند به سرمایه‌گذاران موفقی در بازار کریپتو تبدیل شوند.

معامله رمزارزها بدون نیاز به واسطه‌های مالی انجام می‌شود و ویژگی‌های خوبی مثل شفافیت، سرعت زیاد انتقال، هزینه کم، حفظ حریم خصوصی، و… دارد، اما همیشه همه‌چیز آن‌قدر خوب و بی‌عیب نیست؛ چالش‌هایی مثل نوسانات قیمت، کلاهبرداری، تأثیرات زیست‌محیطی، و… جزو مواردی هستند که در دنیای ارزهای دیجیتال مشاهده می‌شوند.

ریفای به‌عنوان رویکردی برای مقابله با این چالش وارد عمل شده است. ReFi نوعی سیستم مالی جدید و همسو با هدف‌های اجتماعی و زیست‌محیطی است که مشکلات سیستم مالی دنیای کریپتو را حل می‌کند. برای بررسی جزئی‌تر رابطه کریپتوکارنسی و مفهوم دیفای، بهتر است به چند مورد زیر اشاره کنیم.

یکی از مصادیق کاربرد ریفای استفاده از الگوریتم اثبات خدمات (Proof of Service) یا الگوریتم اثبات سهام (Proof of Stake) به‌جای الگوریتم اثبات کار (Proof of work) است. الگوریتم POS به‌عنوان مکانیسمی به‌صرفه برای تأیید تراکنش‌ها، به‌منظور حفظ محیط زیست و منابع انرژی وارد عمل شده است.

دومین مورد به توسعه پروتکل‌ها و پلتفرم‌هایی مربوط می‌شود که به کاهش کربن، کاهش گازهای گلخانه‌ای، بازسازی منابع طبیعی، و حفاظت از تنوع زیستی کمک می‌کنند. سومین مورد هم به شرکت‌ها و پروژه‌هایی اشاره دارد که در زمینه کشاورزی پایدار، جنگل‌کاری، بازیافت، پاک‌سازی هوشمند زباله‌ها، و انرژی پاک فعالیت دارند.

چالش‌ها و خطرهای ریفای چیست؟

پس از بررسی تمام مزایا و قابلیت‌های مفهوم ریفای و پروژه‌های فعال در آن، نوبت آن است که چالش‌ها و خطرهای آن را بررسی کنیم. اینکه یک مفهوم خاص، قابلیت‌ها و نکات مثبت زیادی داشته باشد، آن را به سوژه‌ای مناسب برای کلاهبرداران تبدیل می‌کند. ضمن اینکه اگر قرار باشد در دارایی‌های جایگزینی مثل ارز دیجیتال سرمایه‌گذاری کنیم، همیشه با خطرها و ریسک‌هایی روبه‌رو هستیم.

برای مثال، اکنون شاهد پروژه‌های متعددی هستیم که اهداف بلندپروازانه و بزرگی را مطرح کرده‌اند، اما درباره چگونگی تحقق آن‌ها و نقشه راه خود سخنی به‌ میان نیاورده‌اند. این پروژه‌ها از نام ریفای استفاده کرده‌اند تا بیشتر شناخته شوند. بنابراین، پیش از انتخاب پروژه برای سرمایه‌گذاری، بهتر است به نکات زیر توجه کنید.

اطلاعات گنگ و نامفهوم درباره توکن

مهم‌ترین نکته در پروژه ریفای به موضوع توکنومیک یا نحوه توزیع توکن آن مربوط  می‌شود. بنابراین، پیش از هر چیز، ابتدا باید این موضوع را بررسی کنید. معمولاً مواردی مثل نگهداری مقدار زیادی توکن توسط بنیان‌گذاران، می‌تواند نشانه کلاهبرداری باشد.

امکان اتصال مستقیم به والت ارز دیجیتال

توجه کنید که دسترسی به کیف پول ارز دیجیتال خود را به هیچ پروژه‌ای ندهید. حتی در مقابل وعده سودهای هنگفت یا مشارکت دادن در ایردراپ رمز ارزها نیز تحت هیچ شرایطی دسترسی ولت‌های خود را در اختیار دیگران نگذارید.

بررسی نقشه راه پروژه

هنگام سرمایه‌گذاری در یک پروژه ریفای، تنها به اهداف و وعده‌های آن بسنده نکنید. اهداف یک پروژه مهم است، اما کافی نیست. یک پروژه اصیل و معتبر باید درباره چگونگی رسیدن به اهداف خود نیز صحبت کند و برای آن نقشه راه دقیقی همراه با تاریخ و ذکر جزئیات ارائه دهد.

بنیان‌گذاران پروژه

اگر قرار باشد به یک پروژه ریفای اعتماد کنید، باید تیم توسعه‌دهنده آن را بشناسید. پس، پیش از شروع سرمایه‌گذاری، به‌دنبال اطلاعات و مستنداتی درباره رهبران و بنیان‌گذاران آن پروژه باشید. با بررسی سوابق و تجربیات آن‌ها، می‌توانید ارزیابی بهتری از پروژه پیش روی خود داشته باشید.

مهم‌ترین پروژه‌های ریفای در بازار کریپتوکارنسی

پروژه‌های متعددی در حوزه وب ۳ وجود دارند که با رویکرد ریفای در حال فعالیت هستند. برای مثال، طی یک سال گذشته، چندین مورد سازمان غیرمتمرکز خودگردان (DAO) و صندوق سرمایه‌گذاری خطرپذیر تأسیس شده‌اند که فعالیتشان با تمرکز بر مفهوم ریفای انجام می‌شود. علاوه‌براین، نمونه‌هایی از پروژه‌های فعال در این حوزه شامل موارد زیر می‌شوند:

ریگن نتورک (Regen Network)

ریگن نتورک یکی از پروژه‌های ریفای است. بلاک‌چین ریگن نتورک از الگوریتم اثبات سهام (POS) استفاده می‌کند و فعالیت آن در زمینه ردیابی تغییرات زیست‌محیطی است. ضمن اینکه از این پروژه به‌عنوان ابتکاری برای سرمایه‌گذاری در کنترل تولید کربن یاد می‌شود.

شبکه رگن بر اهمیت کاهش کربن در جهان تأکید دارد. به همین دلیل، بازاری ارائه کرده است که کاربران آن با خرید و مبادله اعتبارات کربن دیجیتال در جهت جلوگیری از گرمایش زمین و تغییرات اقلیمی فعالیت می‌کنند.

گیت کوین (GitCoin)

گیت کوین نیز پروژه‌ای است که در زمینه تأمین سرمایه جمعی فعالیت دارد. این پلتفرم ریفای برای حمایت از پروژه‌های متمرکزی که عملکردی هم‌سو با منفعت عمومی دارند، طراحی شده است. ارز دیجیتال آن نیز با نام اختصاری GTC شناخته می‌شود و با قیمتی حدود ۰/۹۶ دلار در بازار به فروش می‌رسد.

کلیما دائو (KlimaDAO)

یکی دیگر از پروژه‌های جذاب فعال در حوزه ریفای، کلیما دائو است. KlimaDAO نوعی سازمان غیرمتمرکز خودگردان است که روی تغییرات اقلیمی، آب‌وهوایی، و کاهش تولید کربن تمرکزی ویژه دارد. این پروژه در تلاش است تا انتشار گازهای گلخانه‌ای را کاهش دهد.

کلام پایانی

به‌نظر شما، مفهوم ریفای و پروژه‌های فعال در آن چقدر ظرفیت رشد دارند؟ با توجه به کاربرد این مفهوم در محیط زیست و کیفیت زندگی بشر، ظرفیت رشد آن نیز به میزان چالش‌ها و مشکلات کره زمین افزایش خواهد یافت. ریفای در تلاش است که تا حد امکان از نابودی منابع طبیعی زمین جلوگیری و اقتصاد جهانی را به اقتصادی احیاکننده تبدیل کند. این مفهوم به دنیای کریپتو محدود نمی‌شود، اما تلفیق این دو حوزه با درگیری وب ۳، فناوری بلاکچین و قراردادهای هوشمند، می‌تواند اقتصاد کم‌کربن و احیاکننده را برای بشریت به ارمغان بیاورد.