توکن ارز دیجیتال چیست و چه تفاوتی با کوین دارد؟

پروژه‌های کریپتویی برای پیشبرد اهدافشان و کارکرد شبکه، به ساخت و عرضه ارز دیجیتال بومی خود اقدام می‌کنند. حال این رمزارزها اگر بر بستر بلاکچین خود پروژه ساخته شوند، به آن‌ها کوین گفته می‌شود، ولی اگر بر بستر بلاکچین‌های دیگر منتشر شود، به آن‌ها توکن اطلاق می‌شود. این مورد اصلی‌ترین تفاوت توکن و کوین است. در حال حاضر، بیش از دو میلیون توکن ارز دیجیتال در بازار کریپتو وجود دارد که کاربرد آن‌ها در بلاکچین بسیار گسترده است و از پرداخت کارمزدهای تراکنش تا قابلیت استیک و کسب سود را شامل می‌شود. در این مقاله به پرسش توکن ارز دیجیتال چیست پاسخ می‌دهیم و انواع آن را بررسی می‌کنیم. در ادامه، مقاله تفاوت کوین و توکن را توضیح می‌دهیم.

توکن ارز دیجیتال چیست؟

توکن (Token) به‌نوعی دارایی مجازی در بازار رمزارزها گفته می‌شود که دارای ارزش است. توکن‌ها قابل معامله‌اند و کاربران می‌توانند این دارایی‌ها را خرید و فروش کنند. در حالت کلی، به هر ارز دیجیتالی که بلاک‌چین اختصاصی ندارد، توکن گفته می‌شود. بر اساس این تعریف، ارز‌های دیجیتال مانند بیت‌کوین و اتریوم که بلاک‌چین اختصاصی دارند، به‌عنوان توکن شناخته نمی‌شوند.

انواع توکن ارز دیجیتال

توکن‌های ارز دیجیتال کاربردهای متنوعی دارند. بر این اساس، یک توکن می‌تواند در دسته‌بندی‌های گوناگون قرار بگیرد. انواع توکن ارز دیجیتال عبارت‌اند از:

توکن پلتفرم

توکن ارز دیجیتال پلتفرم معمولاً در خود پلتفرم منتشرکننده توکن استفاده می‌شود. این توکن‌ها معمولاً برای کارکرد شبکه و ارتباط کاربران با پلتفرم طراحی می‌شوند. موارد استفاده این نوع توکن ارز دیجیتال اغلب شامل پرداخت کارمزد تراکنش‌ها، استیکینگ، و کسب سود می‌شود.

توکن‌های پلتفرم برای ارائه برنامه‌های غیرمتمرکز (dapps) در کاربردهای مختلف، از زیرساخت‌های بلاکچین استفاده می‌کنند. برای مثال، دای (DAI) یک استیبل کوین است؛ زیرا به دلار آمریکا متصل است و قیمت آن از طریق مکانیسم‌های تعبیه‌شده در قرارداد هوشمند حفظ می‌شود. همچنین می‌تواند به‌عنوان یک توکن پلتفرم طبقه‌بندی شود؛ زیرا روی بلاکچین پرکاربرد اتریوم ساخته شده است.

توکن‌های پلتفرم از بلاکچین‌هایی که روی آن‌ها ساخته می‌شوند، سود می‌برند و امنیت و توانایی پشتیبانی از فعالیت‌های تراکنش را به‌ارمغان می‌آورند.

توکن‌ ارز دیجیتال کاربردی (Utility)

توکن کاربردی نوعی ارز دیجیتال است که برای کاربرد خاصی در پروژه‌های کریپتویی ایجاد می‌شود. برای مثال، صرافی مکسی (MEXC) را در نظر بگیرید. این صرافی توکنی اختصاصی با نماد معاملاتی MX عرضه کرده است. کاربران با خرید و نگهداری این توکن، می‌توانند از تخفیف در کارمزد معاملات صرافی بهره‌مند شوند. همچنین بخشی از قابلیت‌های صرافی تنها در اختیار هولدرهای MX قرار می‌گیرد.

از این دست مثال‌ها درباره توکن‌های کاربردی به‌وفور می‌توان مطرح کرد. خیلی از این توکن‌ها برای پرداخت کارمزد تراکنش‌ها در شبکه‌های مختلف، خرید و فروش در فروشگاه‌های داخلی اکوسیستم‌های ارز دیجیتال، و … کاربرد دارند.

توکن‌ ارز دیجیتال حاکمیتی (Governance)

بسیاری از پروژه‌های کریپتویی به‌صورت غیرمتمرکز اداره می‌شوند. به‌ عبارت دیگر، یک سازمان خودگردان (DAO) ایجاد می‌کنند که مسئولیت اداره و توسعه پروژه را بر عهده می‌گیرد. تمام یا بخشی از برنامه‌ها نیز با رأی‌گیری از اعضای جامعه اجرایی می‌شوند. بر این اساس، یک توکن اختصاصی ایجاد می‌شود. هولدرهای این توکن در تصمیم‌گیری‌های این پروژه، حق رأی دارند.

این امکان وجود دارد که یک توکن هم‌زمان کاربردی و حاکمیتی باشد. مثلاً پلتفرم دیسنترالند را در نظر بگیرید. توکن اختصاصی این پلتفرم متاورس با نام مانا (MANA)، هم برای خرید و فروش زمین و آیتم‌های پروژه کاربرد دارد و هم برای شرکت در رأی‌گیری‌ها استفاده می‌شود.

کوین چیست؟

تا اینجای مقاله به پرسش توکن ارز دیجیتال چیست پاسخ دادیم و انواع توکن را بررسی کردیم. اکنون درباره کوین نیز صحبت می‌کنیم. کوین، برخلاف توکن که بر بستر بلاکچین دیگری عرضه می‌شد، بر بستر بلاکچین اختصاصی خود راه‌اندازی می‌شود. بیت‌کوین، اتریوم، سولانا، ریپل، و … از مهم‌ترین کوین‌های بازار کریپتوکارنسی هستند.

تفاوت کوین و توکن ارز دیجیتال چیست؟

به‌صورت کلی، تفاوت کوین و توکن به شرح زیر است:

استاندارد توکن چیست و چه اهمیتی دارد؟

استاندارد توکن مجموعه‌ای از قوانین و مقررات خاص است که نحوه ایجاد، عملکرد، و عرضه دارایی‌های دیجیتال را در شبکه بلاکچین تعیین می‌کند. استاندارد توکن تضمین می‌کند که توکن‌ها با یکدیگر سازگارند و می‌توانند به‌صورت یکپارچه در پروتکل‌های مختلف استفاده شوند. شناخت این استانداردها برای انجام تراکنش در بلاکچین بسیار اهمیت دارد. در ادامه، پرکاربردترین این استانداردها را معرفی می‌کنیم.

استاندارد ERC-20 چیست؟‌

استاندارد ERC-20 از معروف‌ترین استانداردهای توکن است که ساخت رمزارزها بر بستر بلاکچین اتریوم را امکان‌پذیر می‌کند. به‌دلیل راه‌اندازی بیشتر پروژه‌های کریپتویی بر بستر بلاکچین اتریوم، این استاندارد به یکی از پرکاربردترین استانداردهای توکن تبدیل شده است.

آدرس کیف پول‌هایی که از استاندارد ERC-20 پشتیبانی می‌کنند، با 0x شروع می‌شود. تعداد توکن‌های این استاندارد به‌دلیل سادگی کار با آن، در حال حاضر از ۳۶۰۰۰ فراتر رفته است. ارزهای دیجیتال محبوب و معتبر مانند شیبا اینو (SHIB)، چین لینک (LINK)، و یونی سواپ (UNI) بر اساس این استاندارد راه‌اندازی شده‌اند.

استاندارد TRC-20 چیست؟

استاندارد TRC-۲۰ ساخت توکن بر بستر بلاکچین ترون را ممکن می‌سازد. این استاندارد به پروژه‌های کریپتویی این امکان را می‌دهد که مزیت‌هایی مانند توان عملیاتی زیاد، کارمزد کم، تراکنش سریع و مقیاس پذیری بالا را به پلتفرم‌های خود بیاورند.

آدرس کیف پول‌هایی که این توکن‌ها را پشتیبانی می‌کنند، با حرف لاتین T آغاز می‌شوند. رمزارزهای محبوبی که براساس این استاندارد ساخته شده‌اند، شامل بیت تورنت (BTT)، جاست (JST)، و وینک (WIN) می‌شوند.

استاندارد BEP-20 چیست؟

بلاکچین بی‌ان‌بی چین نیز مانند دیگر بلاکچین‌های محبوب، استاندارد توکن‌سازی مخصوص خود را دارد. استاندارد BEP-20 امکان ساخت توکن‌های مثلی بر بستر بلاک‌چین بی‌ان‌بی چین را می‌دهد. سرعت تراکنش‌ها روی شبکه بی‌ان‌بی چین دو برابر اتریوم است. بنابراین، توسعه‌دهندگانی که در پی کاربران بیشتری برای اپلیکیشن‌های غیرمتمرکز خود هستند، به استفاده از این استاندارد برای ساخت توکن‌های خود روی آورده‌اند.

از مهم‌ترین مزیت‌های استاندارد BEP-20، می‌توان به سرعت زیاد تراکنش، قابلیت ارتباط بین‌زنجیره‌ای، و کارمزدهای کم اشاره کرد. رمزارزهای محبوبی که براساس این استاندارد راه‌اندازی شده‌اند، شامل پنکیک سواپ (CAKE)، آلپاکا فایننس (ALPAKA)، و بیکری سواپ (BAKE) می‌شوند.

مراحل ساخت توکن ارز دیجیتال

برای ساخت توکن و راه‌اندازی پروژه اختصاصی خود، در حالت معمول به سرمایه‌ای تقریباً ده هزار دلاری نیاز دارید. البته روش‌هایی وجود دارند که به کمک آن‌ها می‌توان به‌راحتی رمزارز خود را با کدهای برنامه‌نویسی آماده سازید و حتی در صرافی‌های غیرمتمرکز فهرست کنید. یکی از بهترین ابزارها برای ساخت توکن، استفاده از سایت Cointool است.

پس از ورود به سایت cointool، در نوار سمت چپ سایت به سمت پایین اسکرول کنید تا به گزینه Create Token برسید. روی این گزینه کلیک کنید و بلاکچین‌هایی را که می‌توان بر بستر آن‌ها توکن ایجاد کرد ببینید. فهرست طویلی از بلاکچین‌ها مانند سولانا، بی‌ان‌بی چین، اتریوم، ترون، فانتوم، و پالیگان برای ساخت توکن در دسترس است. یکی از این شبکه‌ها را انتخاب کنید و به مرحله بعد بروید.

در صفحه بازشده، در باکس Token Name، نام توکن خود را انتخاب کنید. در بخش Symbol، مخفف نام توکن خود را بنویسید. برای تعیین تعداد توکن‌ها از بخش Initial Supply استفاده کنید. عدد بخش Decimals را بدون تغییر رها کنید و در بخش Other Config، امکاناتی را قصد دارید در توکن خود اعمال کنید، تعیین کنید.

امکاناتی مانند قابلیت توکن‌سوزی، قابلیت ضرب کردن، و ایجاد تورم را می‌توان از این بخش انتخاب کرد. در انتها، روی گزینه Create Token کلیک و پس از اتصال کیف پول، کارمزد این فرایند را پرداخت کنید. پس از آن، توکن‌های شما به کیف پولتان منتقل می‌شود.

دلایل ساخت توکن چیست؟

در ادامه بحث توکن ارز دیجیتال چیست، باید به این سؤال پاسخ دهیم که چرا در پروژه‌های مختلف برای ساخت توکن اقدام می‌کنند. شاید اصلی‌ترین دلیلی که سازندگان ساخت توکن را به کوین ترجیح می‌دهند، این باشد که هزینه ساخت آن به‌مراتب از کوین کمتر است. برای ساخت کوین باید سرمایه‌گذاری هنگفتی به‌منظور ایجاد شبکه بلاک‌چین اختصاصی صورت بگیرد؛ درحالی‌که توکن‌ها این چالش بزرگ را به‌طور کامل برطرف می‌کنند.

موضوع بعدی این است که ساخت توکن به‌راحتی امکان‌پذیر است. به عبارت دیگر، با کمی دانش برنامه‌نویسی و تسلط به مفهوم قراردادهای هوشمند، می‌توان برای ساخت توکن در بلاک‌چین‌های مختلف اقدام کرد. تأمین امنیت شبکه‌های بلاک‌چین یکی دیگر از چالش‌های بزرگ است که معمولاً توسعه‌دهندگان پروژه‌های مختلف برای رهایی از این مشکل ساخت توکن را ترجیح می‌دهند.

منظور از توکن مثلی و غیرمثلی چیست؟

در کنار دسته‌بندی‌ای که پیش‌تر برای انواع توکن ارز دیجیتال ارائه کردیم، روش دیگری نیز برای طبقه‌بندی انواع توکن‌ها وجود دارد. بر این اساس، توکن‌ها را می‌توان به دو دسته مثلی و غیرمثلی تقسیم‌بندی کرد.

توکن مثلی (Fungibile Token)

توکن مثلی به نوعی از دارایی گفته می‌شود که بین دو تا از آن‌ها هیچ تفاوتی وجود ندارد. مثلاً توکن تتر را در نظر بگیرید. ارزش و ماهیت هر دو واحد آن کاملاً یکسان است.

توکن غیرمثلی (Non Fungibile Token)

توکن غیرمثلی به نوعی از دارایی گفته می‌شود که هر واحد آن دارای ارزش و ماهیت منحصربه‌فرد است. این توکن‌ها در عرف رایج بازار با نام توکن NFT شناخته می‌شوند. در مقاله جداگانه‌ای مفصل در این زمینه بحث کرده‌ایم که برای مطالعه بیشتر می‌توانید به آن مراجعه کنید.

کلام پایانی

در این مقاله به پرسش توکن ارز دیجیتال چیست پاسخ دادیم و با انواع توکن دیجیتال آشنا شدیم. به رمزارزهایی که بلاک‌چین اختصاصی ندارند و بر بستر بلاکچین‌های دیگر راه‌اندازی و عرضه می‌شوند، ارز توکن می‌گویند. تفاوت اساسی توکن و کوین نیز در همین موضوع است. توکن در ارز دیجیتال در انواع مختلفی وجود دارد که شامل توکن پلتفرم، امنیتی، معاملاتی، و کاربردی می‌شود. در ادامه مقاله، با محبوب‌ترین استانداردهای ساخت توکن آشنا شدیم و در انتها، ساخت توکن با cointool را به‌اختصار آموزش دادیم.