۰۵ خرداد ۱۴۰۱

هش ریت (Hash Rate) چیست؟ بررسی تأثیر هش ریت بر بیت‌کوین

بارها‌وبارها این موضوع را شنیده‌ایم که در مبادله ارزهای دیجیتال خبری از واسطه، مانند بانک‌ها نیست، اما نکته مهمی که شاید کمتر به آن پرداخته شده باشد، این است که چگونه امنیت تراکنش‌ها در شبکه بلاک‌چین تأمین می‌شود. ماینرها در هر شبکه بلاک‌چین باید پازل‌های پیچیده ریاضی را حل کنند؛ تنها در این صورت است که تراکنش‌ها در قالب بلوک‌هایی به بلاک‌چین افزوده می‌شوند. حاصل حل کردن پازل‌های ریاضی، تولید مجموعه‌ای از کاراکترها با نام هش (Hash) است.

هش ریت (Hash Rate) یا نرخ هش یکی از شاخص‌های مهم در ارزیابی امنیت و سلامت شبکه‌های بلاک‌چین در نظر گرفته می‌شود. قدرت هش در شبکه‌های بلاک‌چین به تعداد ماینرها و سرعت آن‌ها در انجام محاسبات ریاضی بستگی دارد. در ادامه، بررسی می‌کنیم که هش ریت چیست و چه تأثیراتی در معامله ارزهای دیجیتال دارد. با ما همراه باشید.

نرخ هش چیست؟

در شبکه‌های بلاک‌چین برای تأیید تراکنش‌ها از مکانیزم‌های اجماع مختلفی استفاده می‌شود. یکی از معروف‌ترین آن‌ها، مکانیزم اجماع اثبات کار (Proof of Work) است. نرخ هش معیاری از توان کل محاسباتی است که در یک شبکه بلاک‌چین با مکانیزم اجماع اثبات کار فراهم شده است.

ماینرها از سخت‌افزارهایی با توان زیاد محاسباتی برای استخراج ارزهای دیجیتال، مانند بیت‌کوین استفاده می‌کنند. هرچه توان محاسباتی دستگاه‌های ماینینگ بیشتر باشد، سرعت استخراج آن‌ها نیز بیشتر می‌شود. از این رهگذر، قدرت هش معیاری برای سنجش سرعت استخراج رمز ارز در شبکه بلاک‌چین نیز محسوب می‌شود.

بیشتر بخوانید: بهترین دستگاه ماینر

برای حل پازل‌های پیچیده ریاضی که پیش‌تر اشاره کردیم، راه‌حل ساده‌ای وجود دارد. بر مبنای ساختار داده‌های تراکنش در هر شبکه بلاک‌چین، هش بلوک‌ها شکل و شمایل معینی دارند. برای مثال، هش از کنار هم قرار گرفتن حروف الفبای انگلیسی، اعداد و برخی نمادها تشکیل می‌شود.

فرض کنید که هش را معادل معما در نظر بگیریم. برای حل معما باید از حدس زدن استفاده کنیم. دقیقاً همین راه حل برای پیدا کردن هش بلوک‌ها پیش روی دستگاه‌های ماینینگ است. هریک از این دستگاه‌ها می‌توانند در هر ثانیه میلیون‌ها حدس مختلف را بررسی کنند.

در یک شبکه بلاک‌چین ماینری که موفق شود زودتر از بقیه هش بلوک را کشف کند، با عنوان ماینر برنده انتخاب می‌شود و پاداش استخراج را دریافت خواهد کرد. بعد از اینکه ماینری هش بلوک را استخراج کرد، ماینرهای دیگر باید فرایند اعتبارسنجی و صحت‌سنجی را انجام دهند. در صورتی که بیش از نیمی از ماینرها، صحت فرایند طی‌شده را تأیید کنند، عملاً بلوک به زنجیره اضافه می‌شود.

اهمیت هش ریت چیست؟

نرخ هش برای تمام اعضای جامعه ارز دیجیتال، از سرمایه‌گذاران گرفته تا ماینرها، مهم است؛ بنابراین، باید تأثیر هش ریت را از نگاه هر دو گروه بررسی کنیم.

اهمیت نرخ هش برای ماینرها

ماینرها در رقابت با یکدیگر بر سر استخراج، به دنبال کسب پاداش‌های بیشترند. پاداش صرفاً به اولین استخراج‌کننده هش بلوک تعلق می‌گیرد، به همین دلیل، این رقابت روزبه‌روز داغ‌تر شده است. نمونه آن را می‌توان در شبکه بیت‌کوین به‌وضوح مشاهده کرد. یک دهه قبل، ماینرها به‌راحتی می‌توانستند با استفاده از رایانه‌های خانگی عملیات استخراج را انجام دهند، اما در حال حاضر، باید مجموعه‌ای از سیستم‌های سخت‌افزاری (دستگاه‌های ASIC) با بهترین فناوری را به کار بگیرند تا بتوانند در کوتاه‌ترین زمان ممکن هش بلوک‌ها را حدس بزنند.

افزایش رقابت بر سر ماینینگ سبب شده است نرخ هش ریت در شبکه بلاک‌چین بیت‌کوین روزبه‌روز افزایش پیدا کند. طبیعی است وقتی نرخ هش در شبکه افزایش پیدا می‌کند، رقابت بر سر استخراج نیز بیشتر می‌شود؛ بنابراین، ماینرها برای حفظ شانس موفقیتشان مجبورند توان محاسباتی خود را ارتقا دهند. در غیر این صورت، حتماً از رقبا عقب می‌افتند. بر این اساس، قدرت هش را می‌توان یکی از معیارهای سنجش میزان سودآوری استخراج ارزهای دیجیتال در نظر گرفت.

اهمیت قدرت هش برای سرمایه‌گذاران

سرمایه‌گذاران در یک ارز دیجیتال مانند بیت‌کوین نیز باید حتماً هش ریت را در نظر داشته باشند. قدرت هش شاخص کلیدی در ارزیابی امنیت شبکه بلاک‌چین است. هرچه نرخ هش بیشتر باشد، حمله به شبکه برای هکرها سخت‌تر خواهد شد. به این دلیل که تعداد سخت‌افزارهایی که در فرایند تأیید تراکنش‌ها مشارکت می‌کنند، افزایش می‌یابند. از طرفی، یک شبکه بلاک‌چین تنها در صورتی هک می‌شود که حمله‌کننده ۵۱ درصد گره‌ها را در اختیار بگیرد.

استفاده از هش ریت برای یافتن نقطه ورود و خروج

با نگاهی بلندمدت به قیمت ارزهای دیجیتالی مانند بیت‌کوین، می‌توان تشخیص داد که نوعی همبستگی بین نرخ هش ریت و قیمت این دارایی‌ها وجود دارد. البته نباید فراموش کرد که هیچ اصل قطعی و خدشه‌ناپذیری در بررسی قیمت رمز ارزها وجود ندارد، بلکه تکرار برخی از اتفاقات، به‌مرور زمان سبب می‌شود شواهدی برای تحلیل قیمت ارزهای دیجیتال به دست بیایند.

وقتی قیمت بیت‌کوین زیاد است، نرخ هش افزایش می‌یابد؛ زیرا در این شرایط ماینرهای بیشتری به شبکه اضافه می‌شوند و حاشیه سود آن‌ها بیشتر می‌شود. برعکس، با کاهش قیمت بیت‌کوین، حاشیه سود ماینرها نیز کم می‌شود. به همین دلیل، تعداد ماینرهای فعال در شبکه افت می‌کند و در نتیجه، قدرت هش کاهش می‌یابد.

نرخ هش چگونه اندازه‌گیری می‌شود؟

اشاره کردیم که قدرت هش به‌معنی تعداد محاسباتی است که در هر ثانیه در یک شبکه بلاک‌چین انجام می‌شود. در هر ثانیه ممکن است تعداد بی‌شماری محاسبه در ثانیه انجام شود. ازجمله واحدهای اندازه‌گیری که برای این منظور استفاده می‌شود، عبارت‌اند از:

KH/s: کیلو هش در ثانیه
MH/s: مگاهش در ثانیه
GH/s: گیگاهش در ثانیه
TH/s: تراهش در ثانیه
PH/s: پتاهش در ثانیه
EH/s: اگزاهش در ثانیه

برای محاسبه قدرت هش در شبکه‌های بلاک‌چین از الگوریتم‌های رمزنگاری ویژه‌ای استفاده می‌شود. برای مثال، در شبکه بیت‌کوین از الگوریتم SHA-256 استفاده می‌شود. همچنین در حال حاضر، نرخ هش با واحد اندازه‌گیری اگزاهش در ثانیه سنجیده می‌شود؛ به این معنی که قدرت هش در شبکه بیت‌کوین از مرتبه ۱۰ به توان ۱۸ برآورد می‌شود.

پیش‌بینی روند نرخ هش بیت‌کوین در سال ۲۰۲۲

بعد از سال ۲۰۱۶، نرخ هش شبکه بیت‌کوین رشد شتابانی یافت و تا می سال ۲۰۲۱، در رشدی مداوم به محدوده ۱۸۰ اگزاهش در ثانیه رسید. بعد از اعلام ممنوعیت استخراج بیت‌کوین در چین، شاهد افت موقت در قدرت هش شبکه بیت‌کوین تا محدوده کمتر از ۱۸۰ اگزاهش در ثانیه بودیم. پس از مدتی، بار دیگر هش ریت شبکه بیت‌کوین بر مدار صعودی قرار گرفت و در حال حاضر، به بالاترین سطح خود، یعنی ۲۲۵ اگزاهش در ثانیه رسیده است.

اما شرایط استخراج بیت‌کوین در سال‌های آتی به چه سمت‌وسویی خواهد رفت؟ از طرفی، هر چهار سال یکبار، شاهد هاوینگ بیت‌کوین و نصف شدن پاداش ماینرها هستیم. افزایش روزافزون نرخ هش نیز حاشیه سود ماینرها را در بلند مدت کاهش می‌دهد. صرفاً، افزایش قیمت بیت‌کوین در بلندمدت، ممکن است مانع متضرر شدن ماینرها و استمرار فعالیت آن‌ها شود.

چنین شرایطی سبب شده است تا شرکت‌هایی که قصد دارند به‌تازگی در عرصه ماینینگ قدم بگذارند و همچنین ماینرهای کوچک، با ریسک زیادی مواجه شوند. این موانع بزرگ بر سر راه فعالیت ماینرهای جدید، ممکن است در بلندمدت برای شبکه بیت‌کوین دردسرساز باشد. طبیعی است که با استمرار این شرایط، ماینرهای کوچک راهی به جز ادغام و تشکیل مزارع استخراج بزرگ‌تر برای ادامه فعالیت ندارند.

به هر ترتیب، برآورد کارشناسان این است که در آینده کوتاه‌مدت روند روبه‌رشد هش ریت شبکه بیت‌کوین ادامه داشته باشد. برای مثال، پیش‌بینی‌ها حاکی از آن است که نرخ هش شبکه بیت‌کوین در پایان سال ۲۰۲۲ نسبت به ابتدای آن دوبرابر خواهد شد.

همچنین بخوانید: سختی شبکه یا سختی استخراج چیست

کلام پایانی

در این مقاله بررسی کردیم که هش ریت چیست و چه تأثیری بر شبکه‌های بلاک‌چین دارد. علاوه بر بیت‌کوین، شبکه رمزارزهای دیگری مانند لایت‌کوین و بیت‌کوین کش نیز از مکانیزم اثبات کار استفاده می‌کنند. اگر قصد دارید به‌عنوان ماینر به صورت حرفه‌ای فعالیت کنید، به سرمایه‌گذاری هنگفتی نیاز خواهید داشت؛ بنابراین، حتماً باید ملاحظات کارشناسی و سودآوری را با دقت در نظر داشته باشید.