آینده بازار بورس ایران چطور خواهد بود؟ تحلیل بازار در ادامه سال ۱۴۰۲

تا همین چند سال قبل، مردم ایران بورس را بهترین سرمایه‌گذاری در ایران می‌دانستند و این بازار با استقبال عجیب و گسترده آن‌ها روبه‌رو شد. با تبلیغات دولت قبل برای جذب سرمایه مردم و زیان بسیاری از سهام‌داران، اعتماد به این بازار کاهش یافت و به همین دلیل، پول‌ها و سرمایه‌های خرد به‌سمت شرکت‌های سرمایه‌گذاری هدایت شد. این بی‌اعتمادی به‌اندازه‌ای است که اخیراً، رئیس قوه قضاییه در مصاحبه‌ای اذعان کرد که مردم اعتمادی به بورس ندارند و بستر جذب نقدینگی مهیا نیست. در چنین شرایطی، صحبت درباره آینده بازار سرمایه پیچیدگی‌های فراوانی دارد. در این مقاله از کلینیک سرمایه، قصد داریم آینده بورس ایران و چالش‌های پیش روی آن را بررسی کنیم. در انتهای مطلب، جمع‌بندی کلی‌ای درباره آینده بازار بورس ارائه خواهیم داد. با ما همراه باشید.

بازار سرمایه ایران، بزرگ‌ترین بورس ناشناخته دنیا

بلومبرگ (Bloomberg) در پادکست «در بازار سهام ایران چه رخ داده است؟»، میزبان مچ وجتال (Maciej Wojtal)، مدیرعامل تنها شرکت سرمایه‌گذاری در بورس ایران، یعنی آملتون (Amtelon) بود. از دیدگاه او، بازار سرمایه ایران بزرگ‌ترین بورس ناشناخته دنیاست. او معتقد است که چالش اصلی بازار سهام ایران جذب سرمایه است. محدودیت‌های موجود به دفع سرمایه‌گذار خارجی دامن می‌زند و تحریم‌ها و اصرار دولت بر کنترل سرمایه، اقتصاد ایران را نسبت به‌ اندازه‌ای که باید باشد، کوچک‌تر نگه می‌دارد.

وجتال معتقد است که با وجود چنین موانع بزرگی، باز هم این بازار عملکرد خوبی داشته است. طبق آمارها، بازده دلاری سالانه این بازار در پانزده سال اخیر، ۱۱ درصد است. بازده مذکور به این دلیل عجیب است که بازار سرمایه ایران در طول سال‌های گذشته، با ریسک‌های سیاسی و شوک‌های ژئوپلیتیک، تحریم‌های مختلف، و نوسانات ارزش ریال مواجه بوده است. نکته عجیب دیگر اینجاست که بورس ایران با حدود دو ماه تأخیر به نوسانات ارز واکنش نشان می‌دهد. این ویژگی‌های عجیب پیش‌بینی آینده بورس ایران را بیش‌ازپیش دشوار می‌کنند.

چرا بورس ایران رشد نمی‌کند؟

مهمان پادکست بلومبرگ، در صحبت‌های خود به عواملی اشاره کرد که مانع رشد بازار بورس ایران هستند. او رشد نکردن بازار را به کمبود سرمایه و کم بودن نقدینگی شرکت‌ها نسبت داد. این کمبود نقدینگی به‌ دلایل مختلفی رخ می‌دهد. یکی از این عوامل، تأثیر اقتصاد ناپایدار ایران در کوتاه‌تر شدن افق دید سرمایه‌گذاران است. این ناپایداری و ابهام در آینده بازار بورس سبب می‌شود شرکت‌ها و سرمایه‌گذاران تا جایی که می‌توانند سرمایه‌گذاری‌های خود را به تعویق بیندازند و افق دید خود را به شش تا دوازده ماه پیش رو محدود کنند. به زبان ساده‌تر، شرکت‌ها به‌جای تمرکز بر عملکرد و بازده، تنها برای زنده‌ماندن تلاش می‌کنند.

نکته دیگری که وجتال بر آن تأکید کرد، دخالت احساسات در معاملات بود. طبق گفته‌های وی، ۹۰ درصد از معاملات انجام‌شده در بورس به معامله‌گران خرد متعلق است و این مسئله به احساسی‌تر شدن معاملات دامن می‌زند. در مطلب مدیریت سرمایه چیست اشاره کردیم که عدم کنترل احساسات از عوامل شکست معامله‌گران است. مهمان پادکست بلومبرگ معتقد است که عواملی مانند نرخ ارز، سرعت تغییرات قیمت، و نرخ بهره‌های بازاری به این احساسات جهت می‌دهند.

مچ وجتال، اقتصاد دستوری را مانع بزرگی بر سر راه آینده بورس ایران می‌داند. از دیدگاه او، قیمت‌گذاری دستوری سبب می‌شود که نوسانات قیمت جهانی نفت در سودآوری شرکت‌های فعال در این حوزه تأثیری نداشته باشد.

تورم بالا عامل دیگری است که مانع از هدایت جریان نقدینگی به بورس می‌شود. طبق گفته‌های مدیرعامل شرکت آملتون، مردم برای حفظ سرمایه خود در برابر تورم، به بازار مسکن و خودرو روی آورده‌اند. همچنین به‌دلیل کنترل خرید دلار توسط دولت، شدت تزریق نقدینگی به این دو بازار و کالاهای دیگر بیشتر از قبل شده است.

نگاهی به عملکرد بورس در سال ۱۴۰۲

پیش از بررسی عوامل تأثیرگذار در آینده بازار بورس، روند تغییرات آن از ابتدای سال ۱۴۰۲ را مرور خواهیم کرد. برای این کار، ابتدا به تغییرات شاخص کل و شاخص هم‌وزن، از ابتدای سال تا امروز، نگاهی می‌اندازیم:

بازار بورس ایران از ابتدای سال ۱۴۰۲ کار خود را با روند صعودی آغاز کرد و در همان روز ۲۵۲ میلیارد تومان پول حقیقی به آن تزریق شد. این روند صعودی تا ۱۶ اردیبهشت ادامه داشت و شاخص کل از مرز ۲/۵ میلیون واحد عبور کرد. این صعود ادامه‌دار نبود و روز بعد، شاخص کل با افت شدید ۳/۷۵ درصدی مواجه شد. در این روز، بیش از چهار هزار میلیارد تومان پول حقیقی از بازار خارج شد.

در روز دوشنبه ۱۸ اردیبهشت، بازار سرمایه شاهد افت تاریخی ۱۲۵ هزار واحدی بود و باز هم بیش از چهار هزار میلیارد تومان پول حقیقی از بازار خارج شد. به‌دلیل افت حدوداً پنج‌درصدی شاخص کل، این روز در رسانه‌ها به «دوشنبه سیاه بورس» معروف شد. در مجموع، در بازه ۱۸ اردیبهشت تا ۲۸ خرداد، شاخص کل بورس حدود ۳۵۰ هزار واحد سقوط کرد و بسیاری از سهام‌داران خرد را دچار وحشت کرد.

در تاریخ ۲۸ تیر، سخنگوی دولت اعلام کرد که برای تصمیم‌گیری درباره افزایش قیمت خوراک پتروشیمی از پنج به هفت هزار تومان تجدیدنظر نخواهد شد و به‌دنبال این خبر، شاخص بورس ریزش کرد. نوسانات شاخص کل ادامه داشت تا اینکه در ابتدای پاییز ۱۴۰۲، ریزش بعدی رخ داد. در جریان نبرد غزه در مهر و آبان، شاخص بورس تهران با ریزش حدوداً ۶ درصدی مواجه شد و به زیر دو میلیون واحد رسید. در روزهای بعد، این ریزش تا حد زیادی جبران شد و فاصله زیادی از سطح مهم دو میلیون واحد نگرفت. در زمان نگارش این مطلب (۷ آذر ۱۴۰۲)، ورود پول حقیقی به ۲۴۳ میلیارد تومان رسیده است و شاخص کل، در بالاتر از سطح کلیدی دو میلیون واحد قرار دارد.

چه عواملی در آینده بورس ایران تأثیرگذار هستند؟

آینده بورس ایران به عوامل مختلفی مانند جذب سرمایه، قیمت دلار، نرخ تورم، آگاهی سهام‌داران، قانون‌گذاری، تولید داخلی، و بودجه سالانه دولت بستگی دارد. در این بخش این عوامل و نحوه تأثیرگذاری آن‌ها بر آینده بازار بورس را بررسی خواهیم کرد. اگر با نکات ابتدایی بورس آشنا نیستید، پیشنهاد می‌کنیم مطلب بورس چیست را مطالعه کنید.

بورس و چالش جذب سرمایه

اولین و مهم‌ترین چالش پیش روی آینده بورس ایران جذب سرمایه است. بخشی از این مشکل به تحریم‌ها و جذب سرمایه خارجی مربوط می‌شود که در بخش اول به آن اشاره کردیم. به‌جز چند گروه خاص، اغلب گروه‌های بازار بورس ایران با اعمال تحریم‌ها دچار مشکل می‌شوند و سودسازی آن‌ها در بلندمدت کاهش می‌یابد. این کاهش سودسازی به کاهش قیمت سهام و درنتیجه، خروج سرمایه دامن می‌زند.

جذب سرمایه داخلی مشکل دیگری است که بورس ایران با آن دست‌وپنجه نرم می‌کند. اقتصاد ناپایدار و تورم زیاد، پول‌های سرگردان را به‌جای کمک به تولید، به بازارهایی مانند املاک و مستغلات، دلار، طلا، و خودرو، که ارزش افزوده‌ای برای اقتصاد ملی ندارند، هدایت می‌کنند. بی‌اعتمادی سرمایه‌گذاران به بازار سرمایه، تا حد زیادی به افزایش ریسک‌های سیستماتیک، تصمیمات اشتباه متصدیان بازار، و چشم‌انداز مبهم اقتصادی مربوط می‌شود. تا زمانی که اعتماد سرمایه‌گذاران به بازار احیا نشود و آینده بازار بورس برای آن‌ها مبهم باشد، سرمایه مورد نیاز به بازار تزریق نخواهد شد و هیچ رشد پایدار و بلندمدتی نخواهیم داشت.

بورس و قیمت دلار

قیمت دلار می‌تواند تا حد زیادی به آینده بورس ایران جهت بدهد. برای نمونه، در پی خروج آمریکا از برجام و جهش قیمت دلار در سال ۱۳۹۷، شاهد رشد سریع و مداوم شاخص بورس تا مرداد سال ۱۳۹۹ بودیم. به‌طور کلی، چهار دسته از شرکت‌ها نسبت به دیگر گروه‌های بورسی، به نوسانات قیمت دلار وابستگی بیشتری دارند. شرکت‌های با دارایی دلاری، شرکت‌های صادرات‌محور، شرکت‌های دارای تراز ارزی مثبت، و شرکت‌های واردات محور چهار دسته‌ای هستند که به‌شدت تحت‌تأثیر قیمت دلار قرار می‌گیرند. بنابراین، با پیش‌بینی قیمت دلار در سال‌های آتی، می‌توانیم جهت احتمالی این گروه‌ها و شاخص کل بورس را پیش‌بینی کنیم.

قیمت دلار در سال‌های بعد، به میزان قابل‌ توجهی به رفع یا تداوم تحریم‌ها بستگی دارد. در جدولی منتسب به سازمان برنامه و بودجه در سال ۱۴۰۰، با استفاده از مدل برنامه‌ریزی مالی (FP)، قیمت دلار تا سال ۱۴۰۶ پیش‌بینی شده است. هرچند این سازمان اعلام کرد که ارقام اعلام‌شده صرفاً پیش‌بینی‌های فردی هستند، پیش‌بینی آن درباره قیمت دلار در سال ۱۴۰۲ (۴۶ هزار تومان)، به قیمت فعلی این ارز نزدیک است.

طبق این جدول، درصورتی‌که تحریم‌ها ادامه داشته باشند، در سال‌های ۱۴۰۳ تا ۱۴۰۶ به ترتیب شاهد دلارهای ۷۰، ۱۱۰، ۱۷۸، و ۲۴۸ هزارتومانی خواهیم بود و انتظار می‌رود نرخ دلار به‌طور متوسط در هر سال ۵۰ درصد افزایش یابد. از طرفی، در سناریوی رفع تحریم نیز حداکثر قیمت دلار تا سال ۱۴۰۴، حدود ۵۵ هزار تومان خواهد بود. در صورت برقراری سناریوی ادامه تحریم‌ها، احتمال می‌دهیم که شاهد رشد ۵۰ درصدی سهم‌های دلارمحور باشیم و تا سال ۱۴۰۶، قیمت این سهم‌ها رشدهای چند صد درصدی داشته باشند. بدیهی است که قیمت دلار تنها یک جنبه ماجراست و برای آینده بورس ایران باید دیگر شرایط اقتصاد کلان و بازار را نیز در نظر بگیریم.

بورس و نرخ تورم

در کشورهایی که تورم بالایی دارند، سرمایه‌گذاران به نگهداری نقدینگی در سبد دارایی خود کمتر تمایل نشان می‌دهند. درنتیجه، یکی از محتمل‌ترین مقاصد این نقدینگی، بازار سرمایه خواهد بود. در این‌گونه مواقع، بورس مانند سپری در مقابل تورم عمل می‌کند و با افزایش تقاضا برای سهام شرکت‌ها، قیمت‌ها و شاخص کل بورس رشد می‌کنند. در سال‌های قبل، معمولاً سرعت رشد بازار سرمایه از تورم پیشی می‌گرفت. کارگزاری مفید، که در مطلب کارگزاری بورس چیست به آن اشاره کردیم، آمار جالبی را در این زمینه ارائه داده است. طبق این آمار، بازده سالانه بورس از ابتدای سال ۱۳۸۷ تا ۱۳۹۷، به‌طور متوسط ۲۶ درصد بوده است. درحالی‌که نرخ رشد سالانه تورم در همین مدت، ۱۷ درصد گزارش شده است.

طبق جدولی که در بخش قبل به آن اشاره کردیم، نرخ تورم برای سال‌های ۱۴۰۳ تا ۱۴۰۶، به‌ترتیب ۵۳، ۵۹، ۶۵، و ۶۵ درصد پیش‌بینی شده است. این جدول پیش‌بینی می‌کند که در صورت ادامه تحریم‌ها، شاهد رشد متوسط سالانه ۵۳/۷ درصدی برای تورم باشیم. بنابراین، درصورتی‌که الگوهای سال‌های قبل در آینده بورس ایران تکرار شوند، انتظار می‌رود باز هم میزان رشد شاخص بورس از تورم پیشی بگیرد. در سمت مقابل، همین جدول پیش‌بینی کرده است که در صورت رفع تحریم‌ها، در سال‌های ۱۴۰۳ تا ۱۴۰۶، به‌ترتیب شاهد تورم ۳۰، ۲۷، ۲۵، و ۲۵ درصدی باشیم.

بورس ایران و آگاهی سهام‌داران

طبق آمارهایی که در بخش اول به آن‌ها اشاره کردیم، ۹۰ درصد از تعداد معاملات روزانه بازار بورس ایران توسط سهام‌داران خرد انجام می‌شود. متأسفانه، این مسئله به یکی از چالش‌های بزرگ پیش روی بورس ایران تبدیل شده است. تعداد زیاد معاملات از این نظر خطرناک است که اغلب سهام‌داران خرد بدون گذراندن آموزش‌های ضروری، وارد بازار شده‌اند و حتی با ابتدایی‌ترین اصطلاحات تحلیل تکنیکال و فاندامنتال آشنایی ندارند. درنتیجه، اغلب معاملات بازار بر اساس احساسات انجام می‌شوند و بازار سرمایه از مسیر منطقی خود خارج می‌شود.

در نهایت، بسیاری از این سهام‌داران مبتدی به‌دلیل ناآگاهی و طمع سودهای یک‌شبه و بادآورده، با ضرر از بازار خارج می‌شوند. به همین دلیل، اگر قصد دارید به این بازار وارد شوید و با ترفندهای جلوگیری از ضرر در بورس آشنایی ندارید، پیشنهاد می‌کنیم مطلب چگونه در بورس ضرر نکنیم؟ را مطالعه می‌کنید. در میان سرمایه‌گذاران مبتدی، افرادی هم هستند که طمع زیادی ندارند و در این بازار، واقعاً به‌دنبال سرمایه‌گذاری معقول و سودآورند. به این دسته از افراد، پیشنهاد می‌شود که از طریق صندوق سرمایه‌گذاری وارد بورس شوند و در کنار آن، به‌مرور مراحل یادگیری معامله‌گری در بازار را بیاموزند.

بورس و قوانین داخلی آن

علاوه بر عوامل خارجی، قوانین و دستورالعمل‌های داخلی نیز در آینده بورس ایران تأثیرگذارند. به‌عقیده یکی از کارشناسان اقتصادی، عملکرد انتشار اطلاعات برای تصمیم‌گیری سرمایه‌گذاران در بورس ایران بسیار ضعیف است و این ضعف به سردرگمی سهام‌دار و فرار سرمایه منجر می‌شود.

از طرفی، یکی از معضلات بزرگ بورس، مقاومت مدیران بورسی در برابر تجدید ارزیابی دارایی‌هاست. این مسئله سبب می‌شود مردم سرمایه‌هایشان را به‌سمت بازارهایی مانند طلا، سکه، مسکن، و خودرو هدایت کنند که در آن‌ها تجدید ارزیابی دائمی انجام می‌شود. به همین دلیل، بازار سرمایه با چالش ارزش افزوده صفر مواجه است و این مشکلات به  مدیریت نادرست در اقتصاد مولد برمی‌گردد.

چالش دیگری که این مدیریت نادرست ایجاد می‌کند، بحران صرفه اقتصادی است. تورم بیش از  ۴۰ درصدی و عدم تجدید ارزیابی دارایی‌ها سبب می‌شود هرگونه سرمایه‌گذاری با بازدهی زیر ۴۰ درصد، سرمایه‌گذاری زیان‌ده محسوب شود. دامنه نوسان یکی دیگر از قوانین دست‌وپاگیر بورس ایران است. این محدودیت عامل اصلی تشدید نوسانات قیمت در بازار و تشکیل صف‌های خرید و فروش است و این مشکل به‌نوبه خود، نقدشوندگی بورس را تا حد زیادی کاهش می‌دهد.

در میان این مشکلات،‌ تسهیل ورود استارتاپ‌ها به بورس نقطه قوت برای آینده بازار بورس محسوب می‌شود. این کار به استارتاپ‌ها کمک می‌کند منابع مالی خود را تأمین کنند و از طرفی، انگیزه ورود شرکت‌های دیگر به بخش‌های مختلف بورس بیشتر می‌شود. تداوم این روند می‌تواند امید به آینده بورس ایران را افزایش دهد و شاهد بازار بزرگ‌تر و متنوع‌تری باشیم.

علاوه بر این، در سال‌های اخیر، دامنه نوسانات بورس از ۵ به ۶ و پس از آن، ۷ درصد افزایش یافت تا سهام‌داران کمتری با صف‌های خرید و فروش مواجه شوند. درصورتی‌که این افزایش دامنه ادامه‌دار باشد، مشکل نقدشوندگی بازار نیز از بین خواهد رفت.

بورس و تولید داخلی

افزایش تولید شرکت‌های بورسی با قیمت آن‌ها و درنتیجه رشد بورس، نسبت مستقیم دارد. هرچه شرکت‌ها تولید بیشتری داشته باشند، درآمد و سودسازی بیشتری خواهند داشت. این مسئله سبب می‌شود نسبت قیمت به درآمد سهم (P/E) و دوره بازگشت سرمایه کاهش یابد. درنتیجه، ارزندگی این سهم‌ها برای سرمایه‌گذار بیشتر می‌شود و با افزایش تقاضای ناشی از ارزندگی، قیمت سهم نیز افزایش می‌يابد. بنابراین، با بررسی رشد تولید ناخالص داخلی بدون نفت، می‌توانیم روند آینده بورس ایران را پیش‌بینی کنیم.

براساس اطلاعات درگاه ملی آمار، معیار تولید ناخالص داخلی بدون نفت ایران در نیمه دوم دهه ۹۰ با روند نزولی شدیدی همراه بود، به‌طوری که در سال ۱۳۹۷ به کمتر از ۵- درصد رسید. عملکرد این معیار در سال ۱۳۹۸ بهتر شد و به حدود ۵ درصد رسید. خوشبختانه، از آن زمان به بعد، شاهد افت چندان زیادی در این معیار نبوده‌ایم و مقدار آن در حدود ۵ درصد در نوسان است. همچنین، منفی‌نشدن این رشد تولید در سال‌های اخیر، می‌تواند نویدبخش روزهای خوب بورس باشد.

طبق آخرین آمار این سایت، رشد تولید ناخالص داخلی بدون نفت ایران در تابستان ۱۴۰۲ نسبت به مدت مشابه در سال قبل، ۴/۲ درصد بود. اگرچه روند فاجعه‌بار دهه ۹۰ به‌پایان رسیده است و شاهد برقراری ثبات در روند رشد تولید هستیم، نباید فراموش کنیم که برای دستیابی به شرایط مطلوب در تولید و رشد پایدار بورس، همچنان به عملکرد بهتری در وضعیت تولید نیاز داریم. بنابراین، توصیه می‌شود برای پیش‌بینی آینده بورس ایران، حتماً نرخ رشد تولید ناخالص داخلی بدون نفت ایران را زیر نظر داشته باشید.

بورس و بودجه سالانه دولت

از مهم‌ترین عوامل تأثیرگذار بر اقتصاد کشور و آینده بازار بورس ایران، بودجه سالانه دولت است. ترکیب این بودجه نشان می‌دهد که دولت به کدام صنایع توجه بیشتری دارد و احتمالاً، کدام صنایع رشد تولید بیشتری خواهند داشت. علاوه بر این، مصوباتی مانند نرخ ارز، نرخ خوراک پتروشیمی‌ها، و گاز مصرفی صنایع به‌همراه مشکل کسری بودجه، تأثیر زیادی در تولید و عملکرد بورس دارند. به همین دلیل، اهالی بازار سرمایه مصوبات بودجه‌ای را به‌دقت زیر نظر دارند تا سبد دارایی خود را طبق آن تنظیم کنند. شایان ذکر است برخی از این مصوبات اقتصادی با واقعیت‌های اقتصادی کشور و شرایط بازار همخوانی ندارند و حتی ممکن است گمراه‌کننده باشند.

خوشبختانه، بودجه سال ۱۴۰۳ به‌نفع شرکت‌های بورسی است. به‌گفته یکی از کارشناسان بازار سرمایه، بازار بورس ایران همواره به اخبار بودجه واکنش منفی نشان می‌داد، اما امسال این اتفاق رخ نداد و به‌نظر می‌رسد روند آینده بورس صعودی باشد. در لایحه بودجه امسال، هدف رشد اقتصادی سال ۱۴۰۳، برابر با ۷ درصد در نظر گرفته شده است که تحقق آن به‌ نفع بازار سرمایه خواهد بود. این تأثیر مثبت در صورتی رقم خواهد خورد که دولت بتواند کسری بودجه سال آینده را مدیریت کند و آن را به افزایش پایه پولی تبدیل نکند.

در این میان، نباید فراموش کرد که سه عامل افزایش درآمدهای پایدار دولت، افزایش انتشار اوراق دولتی، و کاهش درآمدهای نفتی در بودجه سال ۱۴۰۳، تأثیر قابل توجهی در آینده بورس ایران خواهند داشت. تمرکز دولت بر مالیات و کاهش درآمدهای نفتی می‌تواند به کاهش سودسازی شرکت‌های حاضر در بورس منجر شود. همچنین، اوراق مالی اسلامی که در بودجه ۱۴۰۲ برابر با ۱۸۵ همت بود، در بودجه سال آینده با رشد ۳۶ درصدی به ۲۵۴ همت رسیده است. درصورتی‌که بازار آماده پذیرش این حجم از اوراق نباشد، واکنش منفی نشان خواهد داد.

پیش‌بینی‌ها درباره آینده بورس ایران چگونه است؟

پس از آشنایی با عوامل تأثیرگذار در آینده بورس ایران، قصد داریم درباره آینده آن به جمع‌بندی برسیم. کارشناسان بازار سرمایه معتقدند که به‌دلیل انتقال کسری بودجه امسال به سال بعد، شاخص کل بورس ایران در بهار سال ۱۴۰۳ رشد چندان زیادی نخواهد داشت. آن‌ها انتظار دارند که طبق تورم معمول در کشور، شاخص کل حداقل به ۲/۵۰۰/۰۰۰ واحد برسد.

فعالان بازار سرمایه، تلاش بانک مرکزی برای تثبیت نرخ ارز را از عوامل رکود بازار بورس می‌دانند. این تأثیر به‌حدی است که اگر این تحرکات تا پایان سال ادامه یابد، شاخص کل توان چندان زیادی برای صعود نخواهد داشت. مدیریت کسری بودجه نیز، که در بخش قبل به آن اشاره شد، اهمیت زیادی در آینده بورس ایران خواهد داشت. درصورتی‌که این مسئله به‌درستی مدیریت شود، از ایجاد بی‌ثباتی در بازار جلوگیری خواهد شد.

مسئله دیگر اوراقی است که دولت برای تأمین مالی از بازار سرمایه در نظر گرفته است. جذب این اوراق نیازمند رشد بازار است و به همین دلیل، زمان انجام این کار در روند بازار تأثیر زیادی دارد. اگر اوراق مدنظر دولت زمانی عرضه شود که بازار رشد نکرده است و در حالت تعادل قرار دارد، توان رشد بازار را از بین خواهد برد. مالیات‌های دولت عامل دیگری است که برای فعالان بازار سرمایه نگرانی به‌همراه داشته است. درآمد مالیاتی دولت در بودجه سال آینده ۴۹/۸ درصد افزایش یافته است که احتمال دارد به‌عنوان مانعی برای رشد بورس عمل کند.

سیاست‌های انقباضی بانک مرکزی نیز در روند آتی بورس چندان بی‌تأثیر نیست. این سیاست‌ها به کاهش عرضه پول و درنتیجه، افزایش نرخ بهره منجر می‌شوند. درصورتی‌که این رویکرد ادامه‌دار باشد، ریسک سرمایه‌گذاری در سهام افزایش خواهد یافت. درحالی‌که از نظر تاریخی، قیمت بسیاری از سهم‌های بازار بورس در نقاط جذاب خود قرار دارند و در گزارش‌های اخیر شرکت‌ها، شاهد بهبود قابل‌توجهی بوده‌ایم. در پایان، باز هم تأکید می‌کنیم که به‌دلیل بی‌اعتمادی مردم و فراهم نبودن بستر لازم برای ورود سرمایه، انتظار نداریم بازار بورس ایران در این مقطع وارد فاز صعودی شود.

جمع‌بندی

در این مطلب، سعی کردیم آینده بورس ایران و عوامل تأثیرگذار در آن را به ساده‌ترین شکل ممکن شرح دهیم. عوامل متعددی در آینده بازار بورس تأثیرگذارند و به همین دلیل، ارائه پیش‌بینی دقیق امکان‌پذیر نیست. با این حال، تلاش ما این بود که پیش‌بینی قابل‌قبولی از ادامه راه این بازار پُرپیچ‌وخم ارائه دهیم. در پایان، اگر شما نیز دیدگاهی درباره آینده این بازار یا نکات ذکر‌شده در این مطلب دارید، در بخش نظرها با ما و دیگر کاربران کلینیک سرمایه به‌اشتراک بگذارید.