ارز دیجیتال | این ارز جدید چیست و چه کاربردهایی دارد

با پیشرفت تکنولوژی همه چیز به سمت مجازی شدن می‌رود تا کار انسان‌ها راحت‌تر شود. از این رو پول‌های مجازی هم ایجاد شده‌اند که با نام ارز دیجیتال (Cryptocurrency) و یا رمز ارز شناخته می‌شوند. تعداد ارزهای دیجیتال موجود در بازار بسیار زیاد است و هر ماه حدود 100 رمز ارز جدید وارد بازار می‌شوند. هر کدام از رمز ارزها بر روی یک شبکه کار می‌کنند که به آن بلاکچین (BlockChain) گفته می‌شود و در بستر این شبکه خدمات خود را ارائه می‌دهند.

در حال حاضر در بازار ارزهای دیجیتال، رمز ارز بیت کوین بالاترین ارزش را دارد و اصطلاحا پادشاه رمزارزها محسوب می‌شود. این رمز ارز اولین ارز دیجیتال بود که ابداع و سپس خرید و فروش شد. در ادامه مطلب اطلاعات زیادی را درباره انواع ارز دیجیتال و مکانیزم عملکرد آن‌ها در اختیار شما قرار می‌دهیم.

یک تعریف ساده از ارز دیجیتال

ارز دیجیتال یا کریپتوکارنسی وسیله‌ای برای معاملات مالی است که به صورت مجازی، رمزگذاری شده و غیر متمرکز است. برخلاف دلار آمریکا یا یورو، هیچ مرجع مرکزی وجود ندارد که ارزش رمز ارزها را مدیریت کند. بیت کوین اولین ارز دیجیتالی بود که در قالب یک سیستم نقدی الکترونیکی همتا به همتا (Peer-to-Peer) به طور کاملا اصولی ساخته شد. ناکاموتو این پروژه را یک سیستم پرداخت الکترونیکی بدون اتکا به یک مرجع کنترل ثالث و مبتنی بر رمزنگاری توصیف کرد.

بسیاری از رمز ارزها دارای شبکه‌های غیرمتمرکز مبتنی بر بلاکچین هستند که یک دفتر کل توزیع شده در یک شبکه دیگر آن‌ها را کنترل می‌کنند. یکی از ویژگی‌های مشخص ارزهای دیجیتالی این است که به طور کلی توسط هیچ مرکز و یا موسسه‌ای اداره نمی‌شوند و همین امر نبود شخص ثالث، مداخلات دولتی و اتفاقات سیاسی را از ارزهای دیجیتالی دور کرده است. همچنین در رمز ارزهای معتبر، کلاهبرداری تقریبا غیرممکن است و ارزهایی کاملا مطمئن برای انجام معاملات مختلف محسوب می‌شوند.

آیا ارز دیجیتال قانونی است؟

مباحث زیادی در مورد قانونی بودن ارزهای دیجیتالی وجود دارد ولی به طور کلی باید گفت روند قانونی شدن این ارزها مثبت و در حال ترقی است. در این مورد شکی نیست که این رمزارزها در ایالات متحده آمریکا قانونی هستند، اما کشور چین به نوعی استفاده از آن‌ها را ممنوع اعلام کرده است. به طور کلی قانونی بودن آن‌ها به سیاست‌های هر کشور بستگی دارد ولی در اکثر کشورهای دنیا از جمله ایران، منعی برای استفاده از این ارزها وجود ندارد ولی در زمینه تولید و استخراج ارز دیجیتال محدودیت‌هایی وجود دارد.

انواع ارز دیجیتال

اولین رمز ارز مبتنی بر بلاکچین، بیت کوین بود که هنوز هم جزو محبوب‌ترین و با ارزش‌ترین ارزها است. امروزه هزاران رمز ارز جایگزین بیت کوین با ویژگی‌ها و خدمات بیشتری نسبت به آن وجود دارد. برخی از رمز ارزها کلون (Clone) یا فورک (Fork) بیت کوین هستند، در حالی که برخی دیگر ارزهای جدیدی هستند که جدا از بیت کوین ساخته و راه‌اندازی شده‌اند. بیت کوین در سال 2009 توسط یک فرد یا گروه معروف با نام مستعار ساتوشی ناکاموتو (Satoshi Nakamoto) راه‌اندازی شد و در سال‌های اخیر به شکل گسترده‌ای مقبولیت پیدا کرد؛ به طوریکه هم اکنون حدود 20 میلیون بیت کوین در سراسر دنیا در گردش است.

بسیاری از رمز ارزهای دیگر نیز که پس از بیت کوین ایجاد شده‌اند، به عنوان آلت کوین (Altcoins) شناخته می‌شوند. از جمله مشهورترین این رمزارزها می‌توان به لایت کوین (Litecoin)، اتریوم (Ethereum)، کاردانو (Cardano)، ریپل (Ripple) و ایاس (EOS) اشاره کرد. در بین این رمز ارزها اتریوم، کاردانو و ایاس رقابت نزدیکی با هم دارند ولی اتریوم گوی سبقت را از سایر آلت‌کوین‌ها ربوده است.

مقاله مرتبط: استیبل کوین چیست

نکته جالب این است که برخی از رمز ارزها در ابتدا برای کاربردهای نظامی تهیه شده بودند و در یک برهه زمانی، دولت‌ها قصد داشتند کنترل رمز ارزها را در دست بگیرد که وجود قانون استفاده آزاد از ارزهای دیجیتالی و آزادی بیان، مانع این کار شد.

بسیاری از کارشناسان، پتانسیل خوبی را در فناوری بلاک‌چین برای استفاده در کاربردهای مالی و کاربردهای نوآورانه مثل رای‌گیری‌های آنلاین می‌بینند. برای مثال موسسه مالی بزرگ جی پی مورگان احتمال کاهش هزینه‌های معامله را با ساده سازی پرداخت و استفاده از رمزارزها، قابل انجام می‌داند.

بلاکچین چیست؟

نکته اصلی درباره عملکرد بیت کوین و سایر ارزهای دیجیتال، استفاده از فناوری بلاکچین است که به صورت یک دفتر کل توزیع شده است که اطلاعات همه معاملات و تراکنش‌ها را در خود جای می‌دهد. دفتر کل به صورت ساختار منحصر به فرد و سازماندهی شده از داده‌های تراکنش است که کاملا ایمن بوده و برای شفاف سازی در دسترس عموم گذاشته شده است. عملکرد این دفتر به هیچ وجه مختل نمی‌شود و قابل هک‌شدن نیست، زیرا این دفتر به صورت همزمان در چند سیستم به صورت توزیع شده و نقطه‌ای نگهداری می‌شود. هر بلاک قبل از اینکه به تایید نهایی برسد، باید توسط هر گره تایید شود و بنابراین هیچ اشتباهی رخ نمی‌دهد؛ همین امر جعل تاریخ و مقدار تراکنش را غیر ممکن می‌سازد، زیرا همه چیز رمزنگاری شده است.

در عمل، بلاکچین کمی شبیه یک سررسید است که در تعداد بیشماری رایانه در سراسر جهان وجود دارد. معاملات انجام شده در بلاک‌ها ثبت شده و سپس به زنجیره‌ای از معاملات رمز ارزهای قبلی متصل می‌شود. بوچی اوكورو (Buchi Okoro)، مدیرعامل و بنیانگذار صرافی ترید ارز دیجیتال کویداکس (Quidax)، می‌گوید:

كتابی را تصور كنید كه هر روز هرچه برای آن هزینه می‌كنید را یادداشت می‌کند. هر صفحه شبیه یک بلوک بوده و کل کتاب، یک بلاکچین است

مزایا و معایب ارز دیجیتال

هر ارز دیجیتال مزایا و معایبی دارد که آن را منحصر به فرد می‌کند و کاربران نیز می‌توانند با توجه به این موارد بر روی هر ارز سرمایه گذاری کنند. برخی از مزایا و معایب کلی ارزهای دیجیتال را می‌توان به شکل زیر خلاصه کرد:

مزایای عمومی ارزهای دیجیتال

• ارزهای دیجیتالی این ویژگی را دارند که انتقال وجه را مستقیما بین دو طرف، بدون نیاز به شخص ثالث مانند بانک یا شرکت کارت اعتباری انجام دهند که بسیاری از کاربران به این ویژگی رمز ارزها جذب شده‌اند. این انتقال با استفاده از کلیدهای عمومی و کلیدهای خصوصی و اشکال مختلف سیستم‌های پاداش دهی، مانند اثبات کار یا اثبات سهام، انجام می‌گیرد.
• در سیستم‌های رمزنگاری مدرن، کیف پول‌ها یا آدرس حساب‌های کاربری دارای یک کلید عمومی هستند، در حالی که کلید خصوصی فقط برای مالک کیف پول قابل شناسایی است و برای انجام معاملات استفاده می‌شود. انتقال وجه با حداقل کارمزد (Fee) یا هزینه پردازش انجام می‌شود که به کاربران اجازه می‌دهد از پرداخت کارمزدهای سنگین به بانک‌ها و موسسات مالی برای انتقال وجه جلوگیری شود.

معایب کلی ارزهای دیجیتال

ویژگی ناشناس بودن معاملات ارزهای دیجیتالی شده، آن‌ها را برای بسیاری از فعالیت‌های غیرقانونی مانند پولشویی و فرار مالیاتی مناسب کرده است. با این حال، برخی از مدافعان رمز ارزها اغلب ناشناس بودن را به عنوان یک مزیت توصیف کرده و گفته‌اند حفظ حریم خصوصی مانند محافظت از اطلاعات خود از افشاگرانی است که تحت حکومت‌های سرکوبگر زندگی می‌کنند. جالب است بدانید که برخی از ارزهای دیجیتالی سطح امنیت اطلاعات و خصوصی بودنشان، بیشتر از ارزهای دیگر است.

به عنوان مثال رمز ارز بیت کوین برای انجام معاملات غیرقانونی به صورت آنلاین گزینه نسبتا ضعیفی است، زیرا تجزیه و تحلیل قانونی بلاکچین بیت کوین به مقامات در دستگیری و تعقیب مجرمان کمک خواهد کرد. در بیشتر رمز ارزها حفظ حریم خصوصی یک قانون است که از آن‌ها می‌توان به رمز ارزهای دش (Dash)، مونرو (Monero) یا زیکش (ZCash) اشاره کرد زیرا ردیابی آن‌ها دشوارتر از دیگر رمز ارزها است.

دلایل اصلی محبوبیت ارزهای دیجیتال چیست؟

دلایل محبوبیت ارزهای دیجیتالی بسیار زیاد هستند که برخی از آن‌ها ممکن است کمی تخصصی باشند. در ادامه چند دلیل کلی محبوبیت رمز ارزها را برای شما بیان خواهیم کرد:

• حامیان رمز ارزها رشد ارزش بیت کوین را در آینده ارزهای دیجیتال حتمی می‌دانند و احتمال افزایش ارزش آن را بیشتر از قبل می‌دهند و روز به روز به اندوخته‌های بیت کوین خود می‌افزایند و از آن به عنوان یک دارایی برای سرمایه‌گذاری استفاده می‌کنند
• برخی افراد این ویژگی رمز ارزها را دوست دارند که، بانک‌های مرکزی را از مدیریت و عرضه پول حذف می‌کند، زیرا با گذشت زمان، تمایل بانک‌ها به کاهش ارزش پول از طریق تورم افزایش می‌یابد
• برخی دیگر از افراد فناوری پشت ارزهای دیجیتال، یعنی بلاکچین را دلیل عملکرد مناسب و محبوبیت آن‌ها می‌دانند، زیرا این یک سیستم پردازش و ضبط غیر متمرکز است و می‌تواند ایمن‌تر از سیستم‌های پرداخت سنتی باشد
• سرمایه گذاران زیادی دلیل محبوبیت رمز ارزها را در بازار آن‌ها می‌دانند، زیرا نوسان قیمت همیشه در این بازار وجود دارد و کسی که علم تحلیل داشته باشد، به سادگی می‌تواند سودآوری داشته باشد

برخی انتقادات از ارزهای دیجیتال

اولین انتقاد به نرخ بالای نوسان قیمت رمزارزها مربوط است. از آنجا که قیمت‌های بازار رمزارزها بر اساس قانون عرضه و تقاضا است، نرخ تبادل رمز ارزها با ارزهای دیگر می‌تواند به طور گسترده‌ای تغییر کند. حتی بیت کوین نیز با نوسانات گسترده صعودی و سقوط ارزش روبرو شده است و در دسامبر 2017 هر بیت کوین به بالغ بر 19 هزار دلار رسید، قبل از اینکه در ماه‌های بعدی به حدود 7 هزار دلار برسد.

یکی دیگر از انتقادات در مورد ارزهای دیجیتال این است که برخی از معروفترین آن‌ها مثل بیت کوین به هیچ کالایی وابستگی مادی ندارند و این یعنی مانند پول سنتی یا ارزهای فیات پشتوانه مادی ندارد و این موضوع برخی از افراد را نگران کرده است.

انتقاد دیگر مربوط به مسائل زیست محیطی است. تولید بیت کوین به مصرف مقدار زیادی انرژی وابسته است و علاوه بر اینکه برای محیط زیست مشکل‌ساز است، با نرخ حامل‌های انرژی هم نسبت مستقیم دارد. برای استخراج بیت کوین سیستم‌های قوی و یا ریگ‌های استخراج باید محاسبات را برای تایید بلاک‌ها انجام دهند که انرژی زیادی برای انجام این کار مصرف می‌کنند.

تهدید از سوی هکرها یکی دیگر از مشکلات و انتقادات وارد بر رمزارزها است. بلاکچین همه رمز ارزها از امنیت بالایی برخوردار هستند، اما سایر جوانب اکوسیستم ارزهای دیجیتال، از جمله صرافی‌ها و کیف پول‌ها از خطر هک شدن، در امان نیستند. در 10 ساله اخیر که بیت کوین به بازار آمده است، چندین صرافی آنلاین، هک و سرقت شده است که گاها میلیون‌ها دلار توکن دزدیده شده است.

با این وجود بسیاری سرمایه گذاران و کاربران فقط مزایای بالقوه ارزهای دیجیتالی را می‌بینند که امکان حفظ ارزش در برابر تورم، تسهیل مبادلات هزینه در حالی که حمل و تقسیم آن آسان‌تر از فلزات گرانبها بوده و خارج از نفوذ بانک‌های مرکزی و دولت‌ها هستند.

کیف پول ارز دیجیتال چیست؟

کیف پول دیجیتال به معنای حساب آنلاین یا سخت افزاری است که کدهای رمزارز در آن نگهداری می‌شوند. برای خرید و فروش ارزهای دیجیتال در ابتدا نیاز به یک کیف پول یا ولت (Wallet) دارید که وظیفه نگهداری از رمز ارز شما را دارند. کیف پول‌ها به دو دسته گرم و سرد تقسیم می‌شوند که کیف پول‌های گرم به صورت آنلاین (تحت وب) یا اپلیکیشن هستند و کیف پول‌های سخت افزاری به صورت ابزارهایی برای ذخیره داده‌های رمزارز مشابه فلش یو اس بی و یا کیف پول کاغذی هستند.

چطور باید ارز دیجیتال بخریم؟

همانطور که می‌دانید برخی از رمز ارزها مانند بیت کوین را باید با دلار آمریکا و یا ارزهای دیگر خریداری کرد، اما برخی از رمز ارزها نیز فقط با بیت کوین یا یک رمز ارز خاص خریداری می‌شوند. برای خرید و فروش ارزهای دیجیتال شما باید یک حساب کاربری در یک صرافی ارز دیجیتال معتبر ایجاد کنید، سپس از پول سنتی یا فیات برای خرید ارزهای دیجیتالی مانند بیت کوین یا اتریوم استفاده کنید.

صرافی‌های کوین بیس (Coinbase)، بایننس (Binance) و کوینکس (Coinex) جزو صرافی‌های رایج ارزهای دیجیتالی هستند که می‌توان در آن‌ها کیف پول ایجاد کرد و رمز ارز اتریوم، بیت کوین و سایر رمز ارزها را خرید و فروش کرد. همچنین، تعداد بسیار زیادی از کارگزاران آنلاین ارزهای دیجیتالی مانند ایتورو (eToro)، ترید استیشن (Tradestation) و سوفی اکتیو اینوستینگ (Sofi Active Investing) از این صرافی‌ها پشتیبانی می‌کنند.

سخن پایانی

در این مطلب اطلاعات مقدماتی را در زمینه ارز دیجیتال و مکانیزم عملکرد آن‌ها در اختیار شما قرار دادیم. به طور کلی ارزهای دیجیتالی می‌توانند آینده بازارهای مالی باشند و این احتمال وجود دارد که جایگزین ارزهای فیات شوند. سرمایه گذاری در رمز ارزها کار چالش برانگیزی نیست و برای انجام آن باید چند مرحله بگذرانید که بسیار آسان است. برای شروع سرمایه گذاری، سعی کنید قبل از هر چیزی تحلیل تکنیکال را بیاموزید، ما در دوره ی تحلیل تکنیکال مقدماتی و تحلیل تکنیکال پیشرفته بصورت کاملا علمی و اصولی با مثال های فراوان به شما آموزش می دهیم و شما را برای شروع یک موفقیت بلند مدت در سرمایه گذاری آماده می کنیم، بعد از یادگیری این علم شما باید یک صرافی معتبر را برای ترید ارزهای دیجیتال انتخاب کنید و شروع کنید.